араб, сущ.; -уни, -уна; -ар, -ари 1) са кар кьилиз акъатун, акъудун патал гьакъикъатдин чарасуз гьал. Гьайванрикай теснифнавай махари вилик заманайрин инсанрин алакъаяр, яшайишдин четин шартӀар чириз куьмекда. Лезгийрин фольклор. Сифте гаф. Мягькем кьуна вуна и тар, Тамам ян бес амай шартӀар? С. С. Билбил. Тухдалди я фу авачиз, я партал гвачиз, мекьи хъуьтӀуьн шартӀара гзафбур фад начагъ жезвай. ЛГ. 2003, 25. XӀӀ. 2) са кар кьилиз акъатун, акъудун патал меслят жезвай чарасуз гьал. Зун хуьруьз хкведа са шартӀ кьилиз акъудайтӀа; мад на эрекь хъвадач. Р.
* шартӀ алай прил. са кар кьилиз акъатунихъ, акъудунихъ инанмиш тушир. Синоним: шартӀлу.
* шартӀунин наклонение граммат., сущ. хьунухь мумкин тир ва я хьана кӀандай кардин шартӀ къалурдай глаголдин категория. Глаголдин шартӀунин наклонение глаголдин хабар гунин наклоненидин эхирдихъ тӀа кӀус гилигуналди арадиз кьведа, месела: фенатӀа, фидайтӀа, физвайтӀа... М. М. Гаджиев. Лезги чӀалан грамматика. Сад лагьай пай.