Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • гьака

    1. скоба. 2. узел, петля; см. тж. гьалкъа.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГЬАКА

    n. cramp, clamp, bar which holds objects together; staple, metal clip for binding papers; shackle; buckle

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГЬАКА

    n. cramp, clamp, bar which holds objects together; staple, metal clip for binding papers; shackle; buckle

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГЬАКА

    1. dəmir bənd, pərçim, çənbər; 2. ilgək, kəmənd.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГЬАКА

    1. dəmir bənd, pərçim, çənbər; 2. ilgək, kəmənd.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГЪАКӀА

    alçaq, birmərtəbəli; гъакӀа кӀвал alçaq ev.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГЪАКӀА

    alçaq, birmərtəbəli; гъакӀа кӀвал alçaq ev.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • гьакӀа

    см. гьакӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГЬАКӀА

    кил. ГЬАКӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАКӀА.

    гьакӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГЬАКӀА.

    гьакӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ГЬАКӀА

    bax гьакӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГЬАКӀА

    bax гьакӀ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • qala-qala

    qala-qala

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • qaça-qaça

    qaça-qaça

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • qana-qana

    нареч. ччиз-ччиз, гъавурда акьаз-акьаз, кьасухдай.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QAÇA-QAÇA

    нареч. катиз-катиз, звериз-звериз, чукваз-чукваз; зверна, чукуна.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • qana-qana

    zərf. intentionnellement, exprès, avec prémédition, de parti pris

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • QAÇA-QAÇA

    нареч. бегом

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QANA-QANA

    zərf Bilə-bilə, qəsdən. Sözü qana-qana dur; Çəkin, yana-yana dur; Daha məni görməzsən; Sızla, yana-yana dur! (Bayatı).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QAÇA-QAÇA

    zərf Qaçaraq, yüyürə-yüyürə, yüyürərək. Qaça-qaça gəlmək. – [Əşrəf:] Salatının qaça-qaça onlara yaxınlaşdığını görüb susdu. İ.Şıxlı.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QANA-QANA

    z. intentionally, deliberately, designedly, on purpose

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • QABA-QABA

    грубо, невежливо, неделикатно, невыдержанно

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QAÇA-QAÇA

    бегая, на бегу

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QALA-QALA

    оставаясь, продолжая оставаться

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • qaxa-qaxa

    qaxa-qaxa

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • qana-qana

    qana-qana

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • QANA-QANA

    ...сознательно, понимая, сознавая что. Bu işi o qana-qana görüb это он сделал вполне сознательно

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QAÇA-QAÇA

    z. running; at a run; ~ gəlmək to come* running

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • QAÇA-QAÇA [QAÇA-QAÇA] ZƏRF

    Qaçaraq, yüyürə-yüyürə, yüyürərək. □ Qaça-qaça gəlmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin frazeologiya lügəti
  • QAFA

    ...olmasa qırxıq qafası; Mərizə faidə verməz dəvası. M.Möcüz. □ Qafa tası – baş kasası, kəllə. Üzünüzü Reyxstağın qəbirdən çıxmış bir qafa tası kimi eyb

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QAYA

    is. 1. Daşlıq və sarp dağ; daşlıq uçurum, yarğan. [Aydəmir:] Allah özü bilir ki, o keçilməz meşələrdə, o çıxılmaz qayalarda Aydəmir bircə sənin xəyalı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QAYA

    1. скала; 2. глыба;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QARA

    1. черный, темный; 2. вороной; 3. суша, земля;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QALA

    1. крепость, замок; 2. крепостной; 3. тюрьма; 4. тюремный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QAĞA

    тятя

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QADA

    недуг, беда, невзгоды

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QABA

    1. грубый, неотесанный; 2. грубо;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QÁYKA

    is. [rus.] tex. Boltları bərkitmək üçün onların başına keçirilən çoxüzlü yivli halqa

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QARA₂

    ...torpaqla örtülü hissəsi; torpaq (su qarşılığı). Qarada və suda. Qara qüvvələri.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QARA

    is. Plov üzərinə, yanına qoyulan xuruş. Aşın qarası azdır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QADA

    ...bir gülə, səs tutdu mahalı; Guya ki, bu dünyada qan oldu, qada düşdü. C.Cabbarlı. 2. “Qadası” şəklində – yalvarış, yaxud nəvazişli xahiş – xitab bild

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QARA₁

    ...kömür rəngi (ağ ziddi). // sif. Bu rəngdə olan. Qara boya. Qara saç. Qara at. Qara kostyum. – [Musanın nəvəsi] qara papağını qoydu, əlinin pəncəsi il

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QAĞA₃

    is. Dimdik. [Piri Fani:] Simurq adında bir quş uçub gələr, bu ağacda məskən edər, onu qoruyar. Sizlərdən hər biriniz özünüz üçün nə istəsəniz, Simurq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QAĞA₂

    ...qardaşa, əmiyə, dayıya və ümumiyyətlə, yaxın adama deyilir. Ay qağa, nə yatmısan, evimi yıxıblar, dur görək bu nə işdir? Mir Cəlal. [Bacısı Şamoya:]

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QAĞA₁

    is. Uşaq dilində: hər cür şirni, dadlı, yeməli şey

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QABA

    sif. 1. Kobud, sərt, cod. Qaba yun. Qaba parça. Qaba mahud. Qaba yem. 2. Qeyri-mədəni, ədəbsiz, nəzakətsiz, kobud; tərbiyəyə zidd. Qaba söz. Qaba zara

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QACA

    sif. Çox işlənmək nəticəsində çalaçuxur bir hala düşmüş. Qaca yol.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • QALA

    ...Əsgəran qalasına çatdıqda … birbirinə yaxınlaşırlar. S.S.Axundov. Hava işıqlandıqca Girdman qalasının möhtəşəm bürcləri aydın görünməyə başlayırdı. M

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ГАЛЬКА

    çınqıl, xırda çay daşı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ELƏCƏ

    нареч. гьикӀ авайтӀа, гьакӀа; авайвал, дегиш тахьана.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HƏLƏ-BELƏ

    нареч. гьакӀа, себебсуз, ахьтин са макьсад авачиз.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • SÖZGƏLİŞİ

    нареч. гафунай, са гаф хьуй лагьана, гьакӀа, мисал патал.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HƏLƏM-HƏLƏM

    ...хьайитӀани, гьар са; 2. нареч. фад, асантвилелди; 3. нареч. гьакӀа, бушдаказ, себебсуз, асассуз).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • MİNNƏTSİZ

    ...кӀани затӀ авачир; 2. нареч. миннет алачиз, кӀани затӀ авачиз, гьакӀа (мес. куьмекун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÜST-ÜSTƏ

    ...вири санал, санал; 3. гъил хкӀун тавуна, авайвал, гьикӀ авайтӀа гьакӀа.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BAĞARA

    ...ва я яд акъудун патал туькӀуьрнавай затӀ (балкӀан кутӀунна ва я гьакӀа).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QİYAM

    ...къарагърун; 2. клас. къарагъун, кӀвачел къарагъун (гьуьрмет патал ва я гьакӀа).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ELƏ

    ...гафар рахамир; 2. акӀа, а жуьре, а тегьер, а саягъ; а дережеда; 4. гьакӀа, гьа жуьре, гьа саягъ; hamı necə, mən də elə вири гьикӀа, зунни гьакӀа; 5.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ƏBƏS

    ...файдасуздаказ, гьавайда; б) чӀагьнакьа, асассуз, себебсуз, са себебни авачиз, гьакӀа; // əbəsdir нагьакь я, файдасуз я, хийир авач, файда авач.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KÖÇÜRMƏK

    ...акъудун, ччин къачун, куьчун; кхьин (са чарчяй маса чарчиз ва я гьакӀа); 4. ракъурун, куьчун, ягъун, кхьин (мес. пул са гьисабдай маса гьисабдиз).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÇILPAQ

    ...6. пер. са алавани галачиз, са затӀни артух тавуна, гьикӀ аватӀа-гьакӀа (мес. фикир лугьун).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • HALQA

    ...са гафуналди гьалкъадиз ухшар гьар са затӀ, закӀал, сахнах, гьака ва мс.; 2. зунжурдин элкъвей паярикай гьар сад; 3. элкъвер, элкъвей цӀар; гьалкъа х

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • EYNİ

    ...ухшар; б) гафба-гаф, гьарфба-гьарф, нукьтаба-нукьта, гьикӀ аватӀа гьакӀа, авайвал (мес. куьчун); eyni zamanda (vaxtda) а) гьа са вахтунда; б) гьамни,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QONAQ

    ...таниш, хванахва; 3. пер. вахтуналди са чкадиз кӀвалах аваз ва я гьакӀа атанвай (ва я эверна гъанвай) ччара кас; qonaq qalmaq мугьман хьун, са чкада й

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BƏND¹

    ...турбадин ва мсб.); qamışın bəndləri нацӀунин кӀаламар; 3. гьалкъа, уьнуьг, гьака, тӀапӀан, ченбер ва мс.; 4. кутӀундай затӀ, багъ, еб; тӀвал (епинин)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • NECƏ

    ...гьар гьалда, мутӀлакь; hamı necə, mən də elə вири гьикӀа, зунни гьакӀа, вири хьиз, са жуьреда, са къайдада, са жергеда.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BELƏ

    ...belə а) са бубат, са жуьре; я хъсан, яни пис тушиз, юкьван гьалда; б) гьакӀ(а), са макьсад авачиз, бекарвиляй, са савда хьуй лагьана.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ГАЛАТУН

    ...хкведай. Я вунни икӀ къана, вилер кӀаникай Килигдачир, акъвазна гьакӀа. А. Ф. КьатӀ-кьатӀ авур зунжурар. Югъ жез мукьва авайла, абур галатна, аман

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАКӀ

    || ГЬАКӀА нар. 1) гьа къалурнавай, лагьанавай тегьерда. Галамай са кӀус кьван тумни атӀана, гьакӀ тада вун чандик кӀвал кваз, тумакь яц. Е. Э. Тума

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАКЬАРУН

    гл.; -да, -на: -из, -зава; -а, -ин, -рай, мир; гъакъар авун, гьакьар тавун, гьакъар тахвун, гъакьар хъийимир са кве ятӀани чка жедайвал авун

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАКЬАРУН

    кил. ГЬАХЪАРУН.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАКАЛ

    араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра пуд ва я кьуд. пипӀен шикилда аваз хуруда твадайвал туькӀуьрнавай 'жуваз авай къулайсузвал Халикьди алудрай'

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • гьакьарун

    (-из, -на, -а) - 1. умещать (что-л. в чём-л.). 2. см. гьахъ 2. : гьахъ авун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • гьакал

    амулет.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ГЬАКӀАНИ

    нар. 1) 'маса гаф-чӀал, кар-кӀвалах галачиз' манадин гаф.. Къецелай хтай папа лагъана: "Вун гуж: хьана хьи, гьакӀани азарлу итимдин сасни тӀар хьанв

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАКӀАН

    прил. 1) къиметсуз, 2) манасуз. Уьмуьр хьиз чаз акваз, ам вич гьакӀан са буш сефер я жал? Е. Э. Гьажимурад эфендидиз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЦАВ

    ...[Мердан]. Фейи жуьмядиз агъа магьледа авай карчиди дагурай итимар гьакӀа дахкурна, руш тагана. Абурун чӀалариз килигайла, Къурбан лап цаварай ра

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЪИЛ

    ...Хендедадин мехъер. Лагь вуна, гъич дидедивай вичик чан алай бала гьа гьакӀа гъиляй акъудиз жедани? Жедач эхир. А. А. Лезгияр. Советрин власть пата

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВИЛ сущ.; -и

    ...акӀун [хьун ] гл., нин кьин, чан хкатун. Къаза я ам кьилел алай, гьакӀа уьмуьр фида, дуьнья! Кьве вил къава, са чан месел, Шукур яраби-яраби. И. Гь.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ВИЛ сущ.; -и

    ...акӀун [хьун ] гл., нин кьин, чан хкатун. Къаза я ам кьилел алай, гьакӀа уьмуьр фида, дуьнья! Кьве вил къава, са чан месел, Шукур яраби-яраби. И. Гь.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Qara-qala
Qaraqala — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Məmmədrza Dizə kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 30 sentyabr 2003-cü il tarixli, 500-IIQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Qaraqala kəndi Məzrə kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, Məmmədrza Dizə kəndi mərkəz olmaqla, Məmmədrza Dizə kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır. == Toponimikası == == Tarixi == === Tarixi abidələri === Qaraqala kəndində aşağıdakı daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələri qeydə alınmışdır: == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd rayon mərkəzindən 15 kilometr şimalda, düzənlikdə yerləşir. == Əhalisi == == İqtisadiyyatı == Əhalisi taxılçılıq, heyvandarlıq, meyvəçilik və quşçuluqla məşğuldur. == Mədəniyyəti == Kənddə mədəniyyət müəssisəsi mövcud deyil. == Təhsil == Kənddə Qaraqala kənd tam orta məktəbi fəaliyyət göstərir. == Din == Kənddə dini ibadət yeri olaraq məscid qeydə alınmışdır. == Səhiyyə == Kənddə səhiyyə müəssisəsi mövcud deyil.
QAKA
Qafqaz Arxeoqrafiya Komissiyasının Aktları (QAKA) (rus. А́кты Кавка́зской археографи́ческой коми́ссии (АКАК)) — Qafqaz Canişini Baş İdarəsi arxivindən əldə edilmiş sənədlərin rəsmi nəşri. == Nəşrin içindəçilər == Aktlar 12 cilddən ibarətdir (VI cild 2 hissədə olmaqla).
Daka
Dəkkə (Dácca, benq. ঢাকা) – Banqladeşin paytaxtı. Dəkkə vilayətinin inzibati mərkəzi. Әhalisi 7,0 mln. (2011). Benqal düzənliyində, Burhi Qanq çayı sahilində, onun Dhalesvari çayına töküldüyü yerin yaxınlığındadır. Ölkənin siyasi, iqtisadi və mədəniyyət mərkəzidir. Mühüm avtomobil və dəmir yolları qovşağıdır. Şəhərdə Sadarqhat çay portu və Ziya beynəlxalq aeroportu var. == Ümumi məlumat == Dəkkədə Banqladeş EA (1973), Cut ETİ (1951), Banqladeş elm və sənaye tədqiqatları şurası (1955), Atom Enerjisi üzrə Banqladeş Komissiyası (1973), Benqal Akademiyası (1972; humanitar elmlər sahəsində tədqiqatlar), Beynəlxalq və Strateji Araşdırmalar İnistutu (1978); ali təhsil müəssisələrindən: Dəkkə Universiteti (1921), Mühəndis-Texnologiya Universiteti (1962), İslam Texnologiya Universiteti (1981; 2001 il -dən indiki adı ilə) yerləşir.
Gaia
Gaia astrometriya üçün işləyib hazırlanan Avropa Kosmik Tədqiqatlar İdarəsinin (ESA) insansız kosmik rəsədxanasıdır. Gaia Süd yolu qalaktikası boyu ulduzların dəqiq üçölçülü xəritəsini yaradacaq. Gaia 19 dekabr 2013-cü ildə buraxılıb. O, beş il müddətində fəaliyyət göstərəcək.
Haka
Haka — Yeni Zelandiya maorilərin mərasim rəqsi və ya maori mədəniyyətində çağırış. Qrup tərəfindən həyata keçirilən duruş rəqsi, güclü hərəkətlər və ayaqların ritmik möhürlənməsi ilə müşayiət olunur.
Kaka
Kaka (port. Kaká; Portuqalca tələffüz: [[Beynəlxalq fonetik əlifba|[hiˈkaɾdu iˈzɛksõ duˈsɐ̃tus ˈlejt͡ʃi]]]; tam adı Rikardo İzekson dos Santos Leyte port. Ricardo Izecson dos Santos Leite; 22 aprel 1982[…], Qama[d], Federal dairə, Braziliya — braziliyalı futbolçu, Orlando Siti klubunun yarımmüdafiəçisi. Kakanın futbol karyerası 8 yaşında yerli klubların birində başlayıb. Uşaqkən tennis ilə məşğul olub, amma San-Paulu futbol komandası ilə 15 yaşlılar üçün nəzərdə tutulmuş müqaviləni bağlayandan sonra, o, futbolu gələcək sənəti seçdi. 2003-cü ildə İtaliyanın Milan klubu 8,5 milyon avro müqabilində onu transfer etdi. Milandaki karyerası ərzində İtaliya A Seriyasını və Çempionlar Liqasını qazanmışdır, 2007-ci ildə o, FİFA-nın İlin Oyunçusu və Ballon d'Or mükafatlarını almışdır. Milandaki uğurlu çıxışından sonra Kaka 65 miliyon avro müqabilində Real Madridə keçdi. O vaxt üçün bu futbol tarixinin ən bahalı (avro) ikinci transferi idi, yalnız 75 milyonluq Zinəddin Zidandan geridə qalırdı. İspaniyada dörd mövsümdən sonra Kaka 2013-cü ildə bir sezonluq Milana qayıtdı və Milanın formasında özünün 100-cü qolunu vurmağa bacardı.
Qala
Qala — uzunmüddətli dairəvi müdafiə üçün hazırlanmış, daimi qarnizonu, silahları, ehtiyatları olan və müstəqil idarə olunan strateji əhəmiyyətli məntəqə (şəhər, tikili). == Tarixi == İbtidai icma cəmiyyətində ilk qalalar möhkəmləndirilmiş məskənlər şəklində idi. Bu məskənlər torpaq bəndlər, ağac, kərpic, daş və s. divarlarla əhatə olunurdu. Sonralar hasarların ətrafında adətən su ilə doldurulan dərin xəndəklər qazılırdı. İnşaat işlərinin təkmilləşməsi qədim şəhərlər ətrafında kvadrat və ya dairəvi şəkilli qüləvari divarlar çəkməyə imkan verdi. Divarların hündürlüyü 9–10 m-ə, bəzi hallarda 30 m-ə çatırdı. Divarların qalınlığı hündürlüyünün 1/3 hissəsini təşkil edirdi. Divarlarda mazğallar düzəldilir, yuxarısı dişvarı şəkildə hörülürdü. Qala bürcləri çoxmərtəbəli tikili şəklində olub mustəqil müdafiə üçün ucaldılırdı.
Qana
Qana, rəsmi adı Qana Respublikası — Qərbi Afrikada dövlət. Qərbdə Kot d’İvuar, şimal-qərbdə və şimalda Burkina-Faso, şərqdə Toqo dövlətləri ilə həmsərhəddir, cənub sahilləri Qvineya körfəzinin suları ilə əhatə olunmuşdur. == Siyasi və coğrafi mövqeyi == Afrikada Qvineya körfəzi sahilinin ölkələrindən sayılan Qana Respublikası Volta çayı hövzəsində yerləşir. Paytaxtı Akkra şəhəridir. == Təbii resursları == Region ölkələri arasında Qananın ekoloji-coğrafi mühiti bir sıra xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Bu fərq ilk növbədə dəniz sahilində özünü göstərir. Takoradidən şərqə doğru savanna yerləşsə də, həmin enlikdə rütubətli meşə zonası üstünlük təşkil edir. Savannanın dəniz sahilinə yaxın olmasının əsas səbəbi yağıntıların 650–800 mm və illik temperaturun yüksək olmasıdır. Takoradidən qərbə doğru yağıntılar kəskin artır-2000 mm. Burada həmişəyaşıl tropik meşələrlə yanaşı, yağlı palma, çəltik əkin sahələri də üstünlük təşkil edir.
Qaqa
Qaqa (lat. Somateria) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Qara
Qara – rənglərdən biri. Ən tünd rəng olub işığın səthdən əks olunmaması yəni bütün işığın absorbsiyası nəticəsində yaranır. Soyuq, qəmli rəng hesab olunur və ağ rəngin, aydınlığın, işıq rəmzinin əksidir. Bir çox xalqlarda matəmi tərənnüm edir. Bu rəng geyimlərə ciddilik, rəsmilik verir. == Ümumi məlumat == Ağ rəngin əksi, müxalifi olan qara rəngin cəmiyyətdə, məişətdə daşıdığı məna, qoşulduğu sözlər bütün rənglərdəkindən çoxdur. Arxada qara rəngin kainatın quruluş modelində Yerin alt qatını bildirdiyini demişdik. Bu elə indinin özündə də belə düşünülür və həmin təsəvvür dilimizdə işlənən ifadələrdə də özünü qorumaqdadır: "Qara yerə girəsən", "Başını qara yer oğurlasın", "Qara yer otağın olsun", "Qaranlıq dünyanın qara küncündə qaralasan", "Qara qəbir evin olsun", "Qara qəbrin dar qazılsın", "Qara yerdə çürüyəsən". Sayını istənilən qədər artıra biləcəyimiz bu nümunələrdə qara rəngin yeraltı dünyanı – qaranlığı bildirməsi şəksizdir. Bundan savayı, bilavasitə mənəviyyatla bağlı "qaraüz"; tale təyinli "qara-bəxt", "qaragünlü", "qaraduvaq", "qaranişan"; xasiyyət əlamətli "qaradinməz", "qaraqabaq", "qaraniyyət", "qarayaxa", "qaragüruh"; cəmiyyətin aşağı təbəqəsinə aid edilən "qara camaat", "qara kütlə" və s.
Vaka
Vaka (gürc. ვაყა) — Gürcüstanın Xaşuri bələdiyyəsinin inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhali == 2002 siyahıyaalmaya görə kəndin əhalisi 1423 nəfər idi. 2014-cü ildə 1160 nəfər yaşayırdı. == Ədəbiyyat == Gürcüstan Sovet Ensiklopediyası, IV cild, səh.
Çaka
Çaka — Cənubi Afrika Respublikasının ərazisində yaşayan döyüşkən Zulu tayfalarını dövlət halında birləşdirən sərkərdə, KvaZulu (bəzi mənbələrə görə Zulu imperiyası və ya Zululend) dövlətinin banisi və ilk hökmdarı (1816-1828). == Haqqında == Cənubi Afrika Respublikasının ərazisində yaşayan döyüşkən Zulu tayfalarını dövlət halında birləşdirməyə müvəffəq olan Çaka 1787-ci ildə anadan olmuşdur. O, yerli qəbilə başçılarından birinin - Senzanqakonanın nikahdankənar oğlu idi. Çakanın 6 yaşı olanda Senzanqakona onu anası ilə birlikdə saraydan qovmuşdur. 1816-cı ildə kiçik zulu qəbiləsinin inkosu - rəhbəri seçiləndən sonra Çaka Avropa müstəmləkəçilərinə qarşı müharibəyə başlamışdır. Onun təşkil etdiyi güclü orduda qadın və kişilərdən ibarət dəstələr vardı. Ömrünün sonlarında Çakanın yaratdığı dövlətin ərazisi 200 min kv. km, ordusundakı əsgərlərin sayı 50 min nəfər idi. Çakanın ən mühüm tədbirlərindən biri hərbi islahatın keçirilməsi olmuşdu. İslahata əsasən silah daşımağı bacaran 20-40 yaşlı kişilərin hamısı orduya səfərbər olunmuşdu.
Qaya
Süxur — Yer qabığını əmələ gətirən bii mineral birləşmədir. Mənşəyinə görə süxurlar müxtəlif qruplara bölünür: == Torpaqəmələgətirən süxurlar == Ana süxurları torpaqəmələgətirən süxurlar üçün əsas sayılır, onların üst qatlarından torpaq yaranır. Süxurların xüsusiyyətləri torpağın kimyəvi və fiziki xassələrinə müəyyən qədər təsir göstərir. Qranit üzərində əsasən az münbit torpaqlar əmələ gəlir. Bazalt süxurlar isə münbit torpağın yaranması üçün qiymətli material hesab olunur. Landşaftın, hidroqrafiyanın və bitki örtüyünün xüsusiyyəti dağ süxurlarının xarakteri və formasından asılıdır. == Maqmatik süxurlar == Maqmanın yer qabığının dərinliklərində və ya yer kürəsində soyuyaraq qatılaşmasıyla əmələ gələn süxurlara maqmatik süxurlar deyilir. (Məsələn:Qranit, Siyenit, Trakit, Andezit, Latit, Diyorit, Qabro, Obsidian, Monsonit, Perlit, Riolit, Qranodiorit, Bazalt, Harzburgit, Diabaz və s.) Maqmatik süxurlar da özlüyündə 2 qrupa bölünür: Effuziv- Maqma püskürüb yer səthinə çıxaraq aşağı temperatur və toyiq şəraitində soyuduqda yaranan süxurlar İntruziv — maqma yer səthinə çatmayıb yüksək təzyiq şəraitində müəyyəndərinlikdə yavaş-yavaş soyuyub kristallaşaraq yaranan süxurları deyilir. == Sedimental süxurlar == Maqmatik süxurların xarici təsirlər nəticəsində(hava, su, külək və s.) kiçik parçalara bölünməsilə meydana gələn süxurlara deyilir. (Məsələn:Qumdaşı, Gildaşı, Konqlomera və s.) Sedimental süxurların növləri: Mexaniki Sedimentar süxurlar Kimyəvi Sedimentar süxurlar Üzvi Sedimentar süxurlar == Metamorfik süxurlar == Metomorfik süxurlar — yerin daxilində olduğu yerdəcə çöküntü süxurlarından yaranmışdır.
Gama
Çobanyastığı (lat. Matricaria) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Ümumi məlumat == Dünya florasının tərkibində çobanyastığının 50 növü yayılmışdır. Cinsin Qafqazda 3, o cümlədən Azərbaycanda 2 növünə təsadüf edilir. Botanika elmində işlədilən bitki adlarının nomenklaturasında dərman çobanyastığı başqa adla, yəni səhv olaraq "vulgare" kimi təqdim edilmişdir. Sonralar 1708–1777-ci illərdə yaşamış alman botaniki Haller bitkiyə "matircaria" adı vermişdir. Matircaria latın sözü olub "balalıq" və "uşaqlıq", "mater" isə "ana" mənalarını verir. Alim çobanyastığının güclü mualicəvi təsirə malik olduğunu qeyd edərək bildirir ki, bitki ilə bir çox xəstəlikləri, o cümlədən də "uşaqlığı" müalicə edirmişlər. Bitkinin növ adı isə "rectuta"dır (recutitus — hamar, çılpaq sözlərindən götürülmüşdür). Qədim romalılar isə bitkiyə "chamaemelon" adı vermişlər.
"Qaya" qrupu
Qaya — 1961-ci ildən 1988-ci ilə qədər fəaliyyət göstərmiş Azərbaycan vokal kvarteti. Qrupun heyətinə Arif Hacıyev, Lev Yelisavetski, Rauf Babayev və Teymur Mirzəyev daxil idi. Qrup Azərbaycan, ingilis, ispan, polyak və rus dilində mahnılar ifa etmişdir. 1961-ci ildə Rauf Hacıyev qrupu Azərbaycan Dövlət Estrada Orkestrində işləməyə dəvət etdikdən, "Qaya" böyük səhnəyə gəldi. Qrup müxtəlif dövrlərdə Fərəc Qarayev, Fikrət Əmirov, Rauf Hacıyev, Tofiq Babayev, Tofiq Quliyev, Vasif Adıgözəlov və digər bəstəkarla iş görmüşdür. == Tarixi == === Qrupun yaranması === 1960-cı illərinin əvvəllərində Asəf Zeynallı adına orta ixtisas musiqi məktəbində təhsil alan dörd gənc — Arif Hacıyev, Adil Nəzərov, Rauf Babayev və Teymur Mirzəyev vokal kvartet yaratmaq fikrinə düşürlər. Qrupun ilk çıxışları tələbə yığıncaqlarında və musiqi məktəbinin kiçik otaqlarında baş tutur. 1961-ci ildə kvartet bəstəkar Rauf Hacıyev rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Dövlət Estrada Orkestrində "Qoscaz" adlandırdılan kollektivə işə dəvət edilir. O zaman kollektiv "Bakı vokal kvarteti" adlanırdı. Azərbaycan Dövlət Estrada Orkestrində çalışdıqları dövrdə Adil Nəzərov ailə vəziyyətilə bağlı kollektivdən gedir və onu Lev Yelisavetski əvəz edir.
Aterk (qala)
'Ater — Arsakda qala adı. İlk dəfə VII əsrə aid "Albaniya tarixi"ndə cəkilir. Qədim ermənicə yazılışda əvvəlinə H səsi sonu isə K əlavəsilə Haterk kimidir. Mxitar Qoşun (XII əsr) əsərində Aterkqaladır. Əhməd bəy Cavanşir yazır ki, Xaçın mahalında qala Haterk adlanıb. Toponimi At-Örək kimi də bərpa etmək olar. Bax: Haterk. == Ədəbiyyat == Azərbaycanın izahlı coğrafi adlar luğəti. Bakı, 1960. Azərbaycan SSR-in qısa toponimlər lüğəti.
Ağ Qaya
Ağ Qaya(ukr. Ак-Кая, krımtat. Aq Qaya, Акъ Къая) — Ukraynanın Beloqorsk rayonu, Belaya Skala (1948-ci ilə qədər Ağ Qaya) kəndi yaxınlığında yerləşən qayalı dağ. Böyük-Qarasu çayı vadisindən şaquli ağ qayalı bir divar ucalır. Dəniz səviyyəsindən hündürlüğü 325 m, vadi ilə uçurumun başı arasındakı hündürlük fərqi 100 m-dir. Ağ Qaya adı Krım tatar tərəfindən verilmişdir. Ağ Qaya paleogen əhəngdaşlarının və qumdaşlarının aşınması nəticəsində yaranmışdır. Qayanın yuxarı hissəsində hava şəraiti dirəklər, qruntlar, oval nişlər yaratmışdır. Qaya hissəsinin aşağı hissəsində aşınma məhsulları yığılır. Bəzi yerlərdə eroziya yabanı gül və vələs kolları ilə məhdudlaşdırılır.
Baş qala
Baş qala — Naxçıvan Muxtar Respublikası Kəngərli rayonu ərazisində arxeoloji abidə. == Haqqında == Üçbucaq formada tikilən qala hər tərəfdən müdafiə divarları ilə əhatə olunmuşdur. Tədqiqatçılar sahəsi 7020 m2 olan qalanı (e.ə. 7–6)-cı əsrlərə aid edirlər.
Böyük Qama
Qulam Məhəmməd Bəkş Butt (22 may 1878 – 23 may 1960, Lahor, Qərbi Pakistan) əsasən, Rüstəm-e-Hind kimi tanınır və rinq adı ilə Böyük Qama. Britaniya Hindistanında pəhləvani güləşçisi və stronqməndir. 20-ci əsrin əvvəllərində o, məğlubedilməz dünya güləş çempionu idi. 1878-ci ildə Britaniya Hindistanının Pəncab əyalətinin Amritsar rayonunun Cabboval kəndində anadan olub. Bəkş 1910-cu il oktyabrın 15-də ağır çəkidə dünya çempionatının versiyasına layiq görüldü. 52 ildən çox davam edən karyerasında məğlub olmayan o, bütün zamanların ən böyük güləşçilərindən biri hesab olunur. 1947-ci ilin avqustunda Britaniya Hindistanı Hindistan dominionuna və Pakistan dominionuna bölündükdən sonra Qama Pakistanı seçdi və burada 23 may 1960-cı ildə Lahorda öldü.
Ceyhun Qala
Ceyhun Qala (tam adı: Ceyhun Abdul oglu Əliyev, doğum tarixi: 12 mart 1983) — azərbaycanlı müğənni. == Həyatı == Ceyhun Abdul oğlu Əliyev, 1983-cü il martın 12-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Erkən yaşlarından musiqiyə böyük marağı və həvəsi ilə diqqət çəkmişdir. Bunu görən valideynləri onu Suraxanı rayonunun Əmircan qəsəbəsindəki 3 nömrəli uşaq musiqi məktəbinə qoymuşlar. 2004-cü ildə Azərbaycan Milli Konservatoriyasında təhsil almağa başlayan Ceyhun, Teymur Əmrahdan vokal və xalq artisti Canəli Əkbərovdan muğam dərsləri almışdır. Ceyhun Əliyevin musiqi istedadının inkişafında və formalaşmasında Azərbaycanın tanınmış incəsənət ustaları, muğam ifaçılarının və xarici musiqiçılərin böyük rolu olmuşdur. Ceyhun daim xalq artistləri Şövkət Ələkbərova, Əbülfət Əliyev, Rəşid Behbudov, xarici musiqi ustaları Beatles, Elvis Presli, Maykl Cekson ve başqalarının sənət nümunələrindən bəhrələnmişdir. 2013-cü ildə Nailə xanimla ailə həyatı qurub. Bir qızı və bir oglu var. == Musiqi karyerası == 2006 ilde “Bir möcüzə idi” mahnısı ilə “Qala” qrupuna gəlib.
Cinli qala
Cinli qala — Qax rayonu ərazisində, Qax-İlisu şossesinin 7-ci kilometrində yolun sağ tərəfində Kürmükçay yatağına yaxın ərazidə dağ qolunun üzərində yerləşir. Qalanın inşa tarixi VII-IX əsrlərə aid edilir. Qaya çıxıntısı üzərində inşa olunmuş qala bütövlüyünü qoruyub saxlamışdır. Bu istehkam tipli tikili qala bürcləri və divarlardan ibarətdir. Bürc və divarlarda ətraf ərazini müşahidə etmək üçün və həm də atıcı silahlardan istifadə etmək üçün mazğallar vardır.
Dilək Qaya
Dilək İmamoğlu (18 noyabr 1974, Trabzon) — Əkrəm İmamoğlunun həyat yoldaşı. == Həyatı == Dilək İmamoğlu 18 noyabr 1974-cü ildə Trabzonda, 10 uşaqlı bir ailədə anadan olmuşdur. Orta təhsilini Trabzonda aldıqdan sonra ali təhsilini İstanbul Universitetinin Turizm fakültəsində davam etdirmişdir. Bakalavr təhsilini bitirdikdən sonra dövlət idarəetmə sahəsində magistr dərəcəsini bitirmişdir. İmamoğlu Şüşə tavan sindromu sahəsində tezis yazmışdır və doktorluq işini davam etdirir. 18 noyabr 1995-ci ildə Ekrem İmamoğlu ilə evlənən Dilek İmamoğlunun 1997-ci il təvəllüdlü Mehmet Səlim, 2005-ci il təvəllüdlü Semih və 2011 təvəllüdlü Beren adında üç övladı var. Dilek İmamoğlu "əlillər yaşadıqları çətinlikləri hiss etmək və fərqindəlik yaratmaq üçün" Türkiyə Onurğa İliyi İfliclərinin Dərnəyinin vitse-prezidenti Səmra Çətinkaya ilə birlikdə əlil arabası ilə bir gün müddətində İstanbulda gəzmişdir. İmamoğluna 2014-ci ildə "fiziki məhdudiyyətli fərdlər üçün etdiyi maarifləndirmə fəaliyyəti" səbəbi ilə Türkiyə Onurğa İliyi İfliclərinin Dərnəyi tərəfindən Şükrü Sürmən Mükafatı verilmişdir. 2019-cu ilin oktyabr ayında İmamoğlunun şəkli "Madame Figaro" jurnalının qapağında "İstanbulun birinci xanımı" başlığı altında yerləşdirilmişdir. 2020-ci ilin yanvar ayında Dilək İmamoğlu Cümhuriyyət Xalq Partiyasının sədri Kamal Kılıçdaroğlunun xanımı Səlvi Kılıçdaroğlu ilə birlikdə Xalqların Demokratik Partiyasının keçmiş həmsədri Selahattin Demirtaşın yazdığı "Dövran" adlı kitabın teatr sərgisində iştirak etmişdir.
Dördbucaqlı qala
Dördbucaqlı qala — İçəri Şəhərdə yerləşən və ölkə əhəmiyyətli abidə olan qala. == Tarixi == Orta əsrlərdə Bakı şəhəri şimal, şərq və qərb tərəfdən ikiqat nəhəng qala divarları ilə əhatə olunmuşdu. Qala divarları tez-tez düşmən hücumları zamanı dağıldığı üçün dəfələrlə bərpa edilmişdir. Sonuncu dəfə qala divarları 1950-ci illərdə bərpa olunmuşdur. Son bərpadan sonra qala divarlarında 25 yarımdairəvi, bir ədəd isə dördbucaqlı formalı qala tipli bürc ("donjon" və yaxud "cəbəxana") qalmışdır. Əbdürrəşid Bakuvi şəhərin qala divarları haqqında maraqlı məlumat verərək yazır: Burada şübhəsiz, Bakuvinin qeyd etdiyi birinci qala Qız qalasıdır. İkinci qalanın isə Dördbucaqlı qala bürcünun olduğu ehtimal edilir. Dördbucaqlı qala bürcü öz təbii-coğrafi mövqeyinə və şəhərin relyefinə görə Qız qalasından daha hündürdə yerləşir. Ə. Bakuviyə görə də Qız qalası şəhəri cənubdan, Dördbucaqlı qala isə şimaldan qoruyurdu. Orta əsr müəlliflərinin də yazdıqlarına görə, Bakı şəhərinin 70 yarımdairəvi və şimal qala divarlarının içində 1 ədəd dördkünc qala tipli bürc (donjon və ya cəbbəxana) mövcud olmuşdur.
Eyyub Qara
Eyyub Qara (ivr. ‏איוב קרא‏‎; 12 mart 1955) — İsrail siyasətçisi və ictimai xadimi. O, 15, 16, 18, 19 və 20-ci çağırış Knessetin üzvü olmuşdur. Qara 15-ci çağırışda Knessetin vitse-prezidenti vəzifəsində çalışmışdır. O, İsrailin 32-ci hökumətində Negev və Qalileyanın inkişafı üzrə nazir müavini vəzifəsində çalışmışdır. Qara 28 may 2017-ci ildə rabitə naziri vəzifəsinə təyin edilmişdir.
Gaska çayı
Gaska (xorv. Gacka) — Xorvatiyada çay. Gaska çayı Liçko-Senska bölgəsinə (jupaniya) aiddir və Plitviçka Gölləri Milli Parkı ilə həmsərhəddir. Çayın böyük hissəsi yer altı axıma malikdir. == Ümumi məlumat == Gaska çayının uzunluğu 61 km-dir. Yer üstü axım hissəsinin uzunluğu 32 km-dir. Ancaq həyata keçirilən axım nizamlayıcı işlərdən sonra çayın uzunluğu 11 km olmuş. Çay hövzəsinin sahəsi — 584 km², ən dərin yeri isə - 10 metrdir. Yay aylarında suyun temperaturu — 10,8 °C, qışda isə — 7,9 °C olur. Çay öz başlanğıcını Karst yaylasının cənub-şərqində götürür.
Ağca Qala (Urmiya)
Ağca Qala (fars. اغچه قلعه‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 903 nəfər yaşayır (224 ailə).