sif. [ər.] Tarixə görə, tarix etibarilə, tarix baxımından. Tarixən düzgün qiymətləndirmək. Tarixən doğru deyil.
Полностью »...исторически: 1. в ходе исторического развития страны, народа и т.п. 60 il tarixən uzun vaxt deyil 60 лет – исторически небольшой срок 2. в порядке ра
Полностью »adv tarixən, tarixi baxımdan / nöqteyi-nəzərdən, tarixə görə, tarix baxımından
Полностью »adj tarixi, tarixə məxsus, tarixi nöqteyi-nəzərdən müəyyən olunmuş, doğru, həqiqi; a ~ event tarixi / doğru / həqiqətən baş vermiş hadisə; ~ studies t
Полностью »xandan törəyənlər, xan nəslindən olanlar ("tar" "törəmək, yaradılış" sözləri ilə əlaqədardır), qədim türklərdə xüsusi imtiyaza malik olan titul sahibi
Полностью »...və hadisələrin məcmusu. Tarixin təcrübəsi göstərir ki… Məsələnin tarixi. – [Nüşabə:] Şanlı tariximiz görməmiş ləkə; Zəfərlər qazanmış bu şanlı ölkə!
Полностью »n tarix, tarix elmi, ancient ~ qədim tarix; modern ~ yeni / müasir tarix; medieval ~ orta əsrlər tarixi, to go down in ~ tarixe daxil olmaq; the ~ of
Полностью »...olmuş, həqiqətə uyğun olan, uydurma olmayan. Tarixi fakt. Tarixi şəxsiyyət. Tarixi şərait. 2. Tarix üçün əhəmiyyəti olan, tarixə daxil olmuş; əhəmiyy
Полностью »...Şəcərənin, nəslin tarixini öyrənən köməkçi tarix elmi. 2. Şəcərə, nəsil tarixi.
Полностью »I сущ. 1. история: 1) действительность в процессе развития. Tarixin qanunları законы истории, tarixin dialektikası диалектика истории, tarixin gedişi
Полностью »xandan törəyənlər, xan nəslindən olanlar ("tar" "törəmək, yaradılış" sözləri ilə əlaqədardır), qədim türklərdə xüsusi imtiyaza malik olan titul sahibi
Полностью »sif. Tarixi yazılmış, yazıldığı vaxt qeyd olunmuş, göstərilmiş. 1977-ci il 15 may tarixli məktub. 2 avqust tarixli “Molla Nəsrəddin” jurnalı.
Полностью »bax tarix 4-cü mənada. Teymurun İsmayılzadələrlə dostluğunun tarixçəsini yaxşı bilən İmanov zarafat tərzində Qüdrətə dedi… M.Hüseyn. Kənddə olmuş hər
Полностью »сущ. краткая история. Muzeyin tarixçəsi краткая история музея, işin tarixçəsi краткая история дела; tarixçəsini danışmaq nəyin рассказать краткую исто
Полностью »сущ. историк: 1. специалист по истории. Azərbaycan tarixçiləri азербайджанские историки 2. преподаватель истории как учебной дисциплины
Полностью »прил. датированный, с датой. Tarixli məktub датированное письмо, 20 fevral tarixli датированный 20-ым февраля
Полностью »прил. тарих (вахт, чӀав, йис, варз, югъ) кхьенвай (эцигнавай, къалурнавай), тарих алай (мес. ччар, документ)
Полностью »сущ. тарихчи, историк (урус.), тарихшуьнас (тарихдин специалист; тарих илимдал кӀвалахзавай алим).
Полностью »TARİXÇİ (köhn.) Yaroslavski yoldaş tarixçidir (M.Hüseyn); MÜVƏRRİX Asiya böyük mütəfəkkirlərdən Rumi, böyük şair Nəvai, müvərrix Əbülqazi Bahadır xan,
Полностью »...(выпускается в Великобритании); ткань из такого волокна. Эластичный терилен. Костюм из терилена.
Полностью »baş xan, böyük xan, xanlarxanı (Sar-şahinlər sinfinə mənsub olan, suda, quruda və dağ zirvələrində yaşayan yırtıcı quşdur
Полностью »ə. 1) tarixə aid olan, tarixdə olan; 2) tarixdə tayıbərabəri olmayan; qeyri-adi, fövqəladə.
Полностью »Ərəbcədir, bizdə tarixən ilmək sözü işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »qeyri-müasir ədəbi mətnin (tarixən əvvəl mövcud olmuş) müasir tərcüməsi.
Полностью »insanların tarixən dil, ərazi, iqtisadi həyat və psixi ümumiliyi əsasında əmələ gəlmiş sabit birliyi.
Полностью »DİVANİ1 f. əski yazı xətti növlərindən biri. DİVANİ2 f. tarixən mövcud olmuş torpaq mülkiyyəti forması.
Полностью »sillogistik əqli nəticə haqqında təlim. Aristotel tərəfindən formulə edilmiş tarixən birinci məntiqi de-duksiya sistemidir.
Полностью »...hökumət; 2) ölkə, məmləkət; 3) mülkiyyət, mal-mülk, malikanə; 4) tarixən mövcud olmuş torpaq mükəlləfiyyəti forması.
Полностью »\– insan birliyinin tarixən təşəkkül tapmış və xalqı əvəz etmiş forması, insanların yeni sosial və beynəlmiləl birliyi.
Полностью »Sakar və səkil sözləri qohumdur, tarixən “ağ” (qaşqa) mənasında işlədilib. Səkil atın ayağındakı ağ ləkələrə deyilir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğə
Полностью »...ideya-estetik və ictimai-tarixi məzmununun vəhdətindən asılı olaraq tarixən təşəkkül tapmış ümumiliyi.
Полностью »...sözüdür (əsli həmmal), hamilə (yüklü) sözü ilə eyni kökə malikdir. Bizdə tarixən hambal yerinə yükçü sözü işlədilib.Sözün hərfi mənası “yük” deməkd
Полностью »...xasiyyət. XASSƏ2 ə. 1) şəxsən hökmdara məxsus ordu; qvardiya; 2) ən yaxşı, əla; 3) tarixən mövcud olmuş torpaq mülkiyyət forması.
Полностью »Qax sözü “quru” deməkdir (meyvə qurusu və s.). Qaxac isə tarixən qaxət (yəni qurudulmuş ət) formasında mürəkkəb söz olub, sonra qaxac şəklinə düşüb. (
Полностью »прил. roman -i[-ı] (tarixən qədim Roma ilə bağlı olan xalqların mədəniyyət və dilinə aid olan); романские языки dilç. roman dilləri (fransız, italyan,
Полностью »...və sosial-siyasi şüur kateqoriyası, insanın şəksiz hüquqları barədə tarixən dəyişən təsəvvürlərdə bağlı lazımlıq anlayış. Ərəbcədəki ədl \ sözün-
Полностью »is. [ər.] 1. İnsanların tarixən dil, ərazi, iqtisadi həyat və psixika ümumiliyi əsasında təşəkkül tapan və milli xarakterin mədəniyyətin milli özünəmə
Полностью »...“трешина” kimi tərcьmə ediblər. Belə məlum olur ki, yarmaq və ayırmaq tarixən eyni söz olub, sonra iki müstəqil leksik vahid kimi formalaşıb. (Bəşir
Полностью »Belə bir fikir geniş yayılıb ki, guya –arı2 şəkilçisi tarixən yönlük halı əks etdirib. Əslində, həmin şəkilçi yer sözünün ixtisarından başqa bir şey d
Полностью »...farslardakı “gəda” anlamına uyğun məna kəsb edib. Nökər bizdə tarixən “qulluqçu” (ağanın qulluqçusu) mənasında işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya
Полностью »...kimi verilib. Deməli, indi feildən isim düzəldən -ı şəkilçisi tarixən -ığ4 formasında olub. -ağ2 şəkilçisi isə -ğaq şəklində işlədilib (oraq yox, or
Полностью »Ərəb sözüdür, farsca ona kəbin deyirlər. Bizdə tarixən quda sözündən istifadə olunub. Nigah sözü də var, farsca “baxma” anlamını əks etdirir, nigahban
Полностью »...mühüm xassəsi. Aksidenisya termini əvəzinə dilimizdə daha çox tarixən ərəz termini işlənilirdi. Bu anlamda aksidensiya nisbətən, yeni, modern bir t
Полностью »Bu söz tarixən onand kimi olub, on isə “sağ” deməkdir, “səmt” mənasında işlədilir (tərs- onand deyirik). “Uğur” anlamını əks etdirir. Onalmaq sözü də
Полностью »Üz, üst, üzrə sözləri tarixən eyni kökə malik olub. İndi üz və üst mənaca bir qədər fərqlənir. Üzrə sözü üz yer kimi olub, sonra yer sözü şəkiçiləşər
Полностью »Tarixən təşəkkül tapmış məskunlaşma sistemləri, milli ənənələr və başqa yerli xüsusiyyətlər, cəmiyyətin sosial-iqtisadi inkişaf perspektivləri, təbii-
Полностью »...Özmək, özgə və öz (əvəzlik) eyni kökə malik deyil, öz əvəzliyi tarixən “mən” anlamında işlədilmiş az sözünün dəyişmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Eti
Полностью »Güman edirəm ki, çiçək, çən, çiskin, çimmək sözləri tarixən eyni kökə malik olub, su anlamı ilə bağlıdır. Farslar çimməyə abtəni (su+bədən) deyirlər
Полностью »Belə hesab edirəm ki, söz “görmək” feili zəminində yaranıb. Tarixən insanlar gördüklərini həqiqət hesab ediblər (“gör-gör, kor-kor”, “aşıq gördüyünü ç
Полностью »...mənada dövlətin, ölkənin əhalisi; elmi mənada isə insanların tarixən dəyişməkdə olan birliyi; bu birliyə əhalinin obyektiv vəziyyətinə görə müəyyən
Полностью »\ – tarixən müəyyən ictimai istehsal siste-mində tutduqları mövqeyə görə, istehsal vasitələrinə olan \ münasibət-lərinə görə, ictimai əməyin təşkili
Полностью »...(“ayırmaq, analiz, çözələmək” mənalarını əks etdirib). Deməli, tarixən burada “aydınlıq”dan yox, “ayırmaq”dan söhbət gedib. Adır (ayır) sözü təhrif n
Полностью »...(“aydan arı, sudan duru” deyirik). Məlum olur ki, arı (təmiz) və arva tarixən qohum sözlər olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...öyrənilməsi, hadisələrə tarixi yanaşma prinsipi. 2. Tarixi faktlarla uyğunluq, tarixən dəqiq və düz olma. Tarixi romanda tarixilik prinsipinə riayət
Полностью »...toplaşmaq, cəm olmaq, yığışmaq deməkdir. İnsan-ların birgə fəaliyyətinin tarixən qərarlaşmış formalarının məcmu-su. Dar mənada ümumi, xüsusi və tək
Полностью »...amma, lakin sözləri ərəbcədən alınmadır, ancaq öz sözümüzdür. Tarixən hərfi mənası “bu çağ” demək olub. Sonra yeni məna kəsb edib. Mənbələrdə ancan,
Полностью »...mənasında işlədilən sözdür. Tualetə də deyirlər. Kənd yerlərində tarixən tualet evdən bir qədər aralıda tikildiyindən ora yalnız ayaqla gedirlər. Sö
Полностью »...“Başına (dışına) dolanım” cümləsindəki baş da belədir. Deməli, tarixən dış kimi olmuş söz sonradan təhrif edilərək baş formasına düşüb. (Bəşir Əhmə
Полностью »...dəyişmiş formasıdır. Deməli, indi çaxmaq kimi işlədilən bu sözlər tarixən müxtəlif kəlmələr olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...Mahmız atın böyrünü yaralamasın deyə, ora xüsusi gön bərkidirlər. Buna tarixən təpingi deyilib (“təpikdən, zərbədən qoruyan” deməkdir). Bəzi dialektl
Полностью »...bezikmək sözü indi “boğaza yığılmaq” anlamını əks etdirsə də, tarixən “əsnəmək, titrəmək” anlamı ilə bağlı olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »[lat.] 1. Tarixən iri maşın sənayesindən əvvəl olmuş kapitalist istehsal forması (manufakturanın səciyyəvi xüsusiyyətləri fəhlələrin əməyinin kapitali
Полностью »Mənbələrdə bu sözün tüklü forması da mövcuddur. Deməli, tülkü tarixən “tükü çox olan heyvan” mənasını əks etdirib. Mənbələrdə sözün tüklü, tülük forma
Полностью »Dilimizdə alaca, ala-bula, ala (пегий) sözləri var. Al sözü tarixən ağ sözü ilə eyni olub. Ala kəlməsinin mənasinda həmişə “ağ”anlamı da mövcuddur: a
Полностью »...yelpik ismi əmələ gəlib, ilk kökü isə yel sözüdür. Yel özü də tarixən feil olub (sürətlə getmək). Külək kəlməsinin sinonimi olan yel ismi də elə sür
Полностью »...ilə ifadə olunur. Farslar bunu bizdən götürüblər, onlarda tarixən bostan (bustan) kəlməsi işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...uzanması başayaq uzanma adlanır. Hər ikisinin başı bir istiqamətdə olduqda tarixən ayaqdaş sözündən istifadə olunub. Deməli, buradakı başayaq kəlməs
Полностью »