Поиск по словарям.

Lüdovik — Fransa adı. I Lüdovik IX Lüdovik — Fransa kralı. Kapetinqlər sülaləsindəndir. XI Lüdovik — Fransa kralı. XII Lüdovik — Fransa və Neapol kralı. XIII Lüdovik — Fransa kralı. XIV Lüdovik XV Lüdovik — Fransa kralı. XVI Lüdovik — Fransa kralı.

Burbonlu Lüdovik (isp. Luis de Borbón; fr. Louis de Bourbon) (1 noyabr 1661[…], Fontenblo – 14 aprel 1711[…], Mödon[d]) – Fransa kralı XIV Lüdovikin ilk oğlu və ölümünədək Fransa taxt-tacının varisi, Fransa dofeni. Anası Mariya Tereza isə İspaniya kralı IV Filippin qızı idi. Adaşı olan oğlunun doğumundan sonra Böyük dofen (fr. Grand Dauphin) olaraq anılmağa başlandı. Ancaq atasından öncə vəfat etdiyi üçün kral ola bilmədi. Atasının uzun sürən səltənətinin ardından öz nəvəsi XV Lüdovik taxta çıxdı. == Mənbə == Achaintre, Nicolas Louis, Histoire généalogique et chronologique de la maison royale de Bourbon, Vol. 2, (Publisher Mansut Fils, 4 Rue de l'École de Médecine, Paris, 1825), 479 Dunlop, Ian, Louis XIV, Pimlico London, 2001, p.

II Layoş, həmçinin II Lüdovik və Lüdviq Yagellon (mac. Lajos, çex. Ludvík Jagellonský, xorv. Ludvík II. Jagelović; 1 iyul 1506, Buda – 29 avqust 1526) — Macarıstan, Bohemiya krallığı və Xorvatiyaya 1516-1526-cı illərdə rəhbərlik etmiş macar əsilli kral. II Layoş 1506-cı ildə Budapeşt şəhərində anadan olmuşdur. Atası kral II Vladislavın 1516-cı ildə vəfat etməsindən sonra taxta çıxmışdır. Hakimiyyətini gücləndirmək üçün Habsburq kraliçası Mariya Habsburq ilə evlənmişdir. Layoş gənclik dövründə Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru I Maksimilian ilə tez-tez görüşüb müxtəlif mövzulu söhbətlər aparmışdır. Osmanlı imperiyasının artan gücünü qəbul etmək istəməyən II Layoş Sultan Süleyman Qanuni tərəfindən qoyulan vergiləri ödəməkdən imtina etmişdir. Aparılan danışıqlardan sonra bir nəticə əldə olunmamış və tərəflər arasında müharibə başlamışdır.

IX Lüdovik (fr. Louis IX; 25 aprel 1214 – 25 avqust 1270, Tunis) — Fransa kralı. Kapetinqlər sülaləsindəndir. == Həyatı == 1248-ci ildə Fransa kralı IX Lüdovik öz qardaşları və vassalları ilə birlikdə yeddinci səlib yürüşünə çıxdı. Səlibçilər Damiyetta şəhərini ələ keçirdilər, lakin Mənsuriyyə uğrunda döyüşlərdə kralın qardaşı Robert öldürüldü. Müsəlman ordusu səlibçilərin geriyə yolunu bağladı. Tezliklə xristianların düşərgəsini aclıq və xəstəlik bürüdü. 1250-ci ilin aprelində səlibçilər dəhşətli məğlubiyyətə uğradılar, IX Lüdovik əsir düşdü, Damiyettanı geri qaytarmaq və iri məbləğdə təzminat ödəmək müqabilində azad edildi. Səlibçilərin yaratdığı Antakiya knyazlığı 1268-ci ildə süqut etdi. 1270-ci ildə Fransa kralı IX Lüdovik Tunisdəki müsəlman Həfsi əmirliyinin üzərinə hücuma keçdi.

I Lüdovik Mömin (lat. Hludovicus Pius, fr. Louis le Pieux, alm. Ludwig der Fromme‎; 16 aprel 778, 20 aprel 778 və ya sentyabr 778 – 20 iyun 840 və ya 24 iyun 840) — 781–814-cü illərdə Karolinqlər sülaləsindən olan Akvitaniya kralı, frank kralı və Qərbin imperatoru (Empereur d’Occident; 814–840). Lüdovik Mömin Frank dövlətinin son suveren hökmdarı olmuşdur. Atasının ölümündən sonra taxt-tacı miras almış atası imperator Böyük Karlın islahat siyasətini uğurla davam etdirmiş, lakin hakimiyyətinin son illəri öz oğullarına və xarici düşmənlərinə qarşı müharibələrdə keçmişdir. Ölümündən bir neçə il sonra imperiyanın dağılmasına və onun yerində bir neçə dövlətin — müasir Almaniyanın, İtaliyanın və Fransanın sələflərinin yaranmasına səbəb olan dövlət dərin bir böhran içində idi.

Ludovik Culi (fr. Ludovic Giuly; 10 iyul 1976[…], Lion) — fransız futbolçu.

Portuqaliyalı Lüdovik (port. Luís de Portugal) (3 mart 1506 – 27 noyabr 1555) — Portuqaliya infantı. Atası Portuqaliya kralı I Manuel, anası isə Kastiliya kraliçası I İzabellanın qızı Mariyadır. Eyni zamanda 1580-ci ildə Portuqaliya taxtı uğrunda gedən mübarizədə taxt iddiaçılarından olan Antonionun atasıdır. Ailəsinin rəsmi nigahı olmadığı üçün onun 33 gün davam edən səltənəti bir çox tarixçi tərəfindən qəbul edilməmişdir. İspaniya kralı II Filiplə apardığı taxt mübarizəsində məğlub olsa da, 1583-cü ilə qədər öz taxt iddiasını davam etdirmişdir. Liss, Peggy K. (10 November 2015). Isabel the Queen: Life and Times. University of Pennsylvania Press. p.

XIII Lüdovik (fr. Louis XIII de France) — Fransa kralı. 1610–1643-cü illərdə hakimiyyətdə olmuşdur.

{{ XII Lüdovik (fr. Louis XII) və ya Orleanlı Lüdovik (fr. Louis d'Orléans; 27 iyun 1462, Blua – 1 yanvar 1515, Paris) — Fransa və Neapol kralı. Atası V Çarlzın nəvəsi Orleanlı Çarlz, anası isə Klevezli Mariya idi. Lüdovik 1498-ci ildə ata şəcərəsindən qohumu olan Fransa kralı VIII Çarlzın geridə varis qoymadan vəfatının ardından taxta çıxdı. Taxta çıxmadan öncə, qohumu olan XI Lüdovik şikəst və sonsuz olan qızı Jannanı onunla zorla evləndirdi və bununla da, Valua sülaləsinin Orlean qolunu qurutmağı planlaşdırdı. Orleanlı Lüdovik Fransa monarxiyasına qarşı aparılan və Dəlisov müharibə kimi tanınan qarşıdurmada ayaqlanan zadəganlardan biri idi və 1488-ci ildə baş tutan döyüşlərdən birində əsir düşdü. Buna baxmayaraq çox keçmədən VIII Çarlz tərəfindən azadlığa buraxıldı. Ardından 1494-1498-ci illərdə İtaliyada baş tutan hərbi əməliyyatlarda iştirak etdi. Lüdovik 1498-ci ildə taxta əyləşdikdən sonra Janna ilə olan evliliyi Roma papası VI Aleksandr tərəfindən ləğv edildi və onun yerinə sələfinin dul xanımı olan Bretanlı Anna ilə evləndi.

XIV Lüdovik (fr. Louis XIII de France; 5 sentyabr 1638[…], Sen-Jermensk sarayı[d] – 1 sentyabr 1715[…], Versal sarayı) — Fransa kralı. 1643–1715-ci illərdə hakimiyyətdə olmuşdur. 1643-cü ildə XIII Lüdovik öləndən sonra taxta 4 yaş 8 aylıq olan XIV Lüdovik və ya əsl adı ilə Louis çıxmışdı. O 1638-ci ildə XIII Lüdovik və Anna Avstriyalının oğlu kimi dünyaya gəlmişdi. Onun yaşı çatmadığından isə dövləti İtalyalı olan Kardinal Culio Mazarini idarə edirdi. Bu zaman Fronda kimi məşhur olan üsyan başvermişdi. Bu üsyan 1648–1653-cü illərdə baş vermişdi. Üsyanın səbəbi isə Kardinal Rişelyenin zadəganların nüfuzunu qıraraq məclisin gücünü məhdudlaşdırma siyasətinin Kardinal Mazarini tərəfindən davam etdirilməsi idi. Üsyana təkan verən səbəblərdən digərləri isə bu zaman yaşanan qiymət artımı, qıtlıq və sair kimi səbəblər oldu.

XI Lüdovik (fr. Louise XI) və ya Tədbirli Lüdovik (fr. Louise le Prudent; 3 iyul 1423, Burj – 30 avqust 1483) — Fransa kralı. Lüdovik 1440-cı ildə atası VII Çarlza qarşı ayaqlandı. Atasını devirməyi planlaşdırsa da, bu cəhdi uğursuz oldu. Buna baxmayaraq atası tərəfindən bağışlandı və mərkəzdən uzağa — cənub-şərqi əyalətlərdən birinə göndərildi. Ancaq burada Lüdovik öz intriqalarını davam etdirdi və atasının etirazlarına baxmayaraq Savoyya hersoqunun qızı Şarlotta ilə evləndi. Nəticədə VII Çarlz oğlunun üzərinə ordu göndərdi və Lüdovik atasının ən güclü düşməni Burqundiya hersoqu Yaxşı Filipə sığındı. Atası VII Çarlz 1461-ci ildə vəfat etdi və Lüdovik taxta keçmək üzrə Burqundiyanı tərk etdi. Ancaq ilk başda dost olduğu Burqundiya ilə sonralar münasibətləri pisləşdi və 1472-ci ildə Burqundiya hersoqu Cəsur Çarlz Fransaya qarşı müharibə elan etdi.

XVI Lüdovik (fr. Louis XIII de France; 23 avqust 1754[…], Versal sarayı – 21 yanvar 1793[…], Konkord meydanı) — Fransa kralı. 1774–1791-ci illərdə hakimiyyətdə olmuşdur. Köhnə stillə sonuncu Fransa monarxı. Böyük Fransa inqilabı nəticəsində devrilmişdir.

XV Lüdovik (fr. Louis XV de France; 15 fevral 1710[…], Versal sarayı – 10 may 1774[…], Versal sarayı) — Fransa kralı. 1715-1774-cü illərdə hakimiyyətdə olmuşdur. 1710-1774-cü illərdə yaşamışdır. XV Lüdovikin dövründə (1715-1774) Fransanın xarici siyasəti uğurlu olmadı. Bir sıra müharibələrdə Fransanın iştirakı məcbur deyildi. Belə ki, Fransa bu müharibələr nəticəsində Kanadanı, Luiziananı və Hindistandakı mülklərini itirmişdi. XVIII əsrin əvvəlində Rusiya Fransa ilə yaxınlaşmağa çalışırdı. Lakin Fransa müttəfiq kimi Türkiyə, Polşa və İsveçdən ayrılmaq istəmirdi, ona görə Rusiya Fransanın rəqibi olan Avstriya ilə yaxınlaşdı. Fransanın İsveç və Türkiyədən Rusiyaya qarşı istifadə etmək cəhdləri nəticəsiz oldu.

Evolu Lüdovik (fr. Louis d'Évreux; 3 may 1276 – 19 may 1319) — Fransa kralı III Filippin oğlu. == Mənbə == Henneman, John Bell (1971). Royal Taxation in Fourteenth Century France: The Development of War Financing, 1322-1359. Princeton University Press Taylor, Craig, ed. (2006). Debating the Hundred Years War. Vol. 29: Pour Ce Que Plusieurs (La Loy Salicque) And a Declaration of the Trew and Dewe Title of Henry VIII. Cambridge University Press de Venette, Jean (1953). Newhall, Richard A. (ed.).

III Lüdovik (alm. Ludwig IV. von Hessen-Darmstadt‎; 12 sentyabr 1837 – 13 mart 1892, Darmştat, Hessen knyazlığı, Almaniya imperiyası) — IV Böyük Hesse hersoqu. Kraliça Viktoriyanın ikinci qızı Alis ilə evliliyi sayəsində Britaniya kral ailəsi ilə əlaqələr qurdu. Onun iki qızı Romanovlar sülaləsinə ərə getdi. == Mənbə == Willis, Daniel A., ‘’The Descendants of King George I of Great Britain’’, Clearfield Company, 2002, p. 717.

Kardinal-infant Lüdovik (isp. Luis Antonio Jaime de Borbón y Farnesio) (25 iyul 1727, Madrid – 7 avqust 1785) – İspaniya kralı V Filippin oğlu, Roma-Katolik kilsəsinin kardinalı. == Mənbə == McWhirter, Ross, McFarlan, Donald, Boehm, David A., and McWhirter, Norris. 1989. 1990 Guinness Book of World Records. Sterling Pub. Co. p. 270. Genealogie ascendante jusqu'au quatrieme degre inclusivement de tous les Rois et Princes de maisons souveraines de l'Europe actuellement vivans (in French).

Lüdovik (yun. Λουδοβίκος της Γενεύης) (iyun 1436[…], Cenevrə, Cenevrə kantonu – aprel 1482, Ripay qəsri[d]) — Kipr kralı. Atası Savoyya hersoqu Lüdovik, anası isə Kipr kralı Yanoşun qızı Annadır. Doğum tarixi və uşaqlıq illəriylə bağlı yetərli məlumat yoxdur. Haqqındakı ilk məlumata görə, 14 dekabr 1444-cü ildə Stirlinq qalasında Şotlandiya kralı I Ceymsin qızı Anabellayla evlənmişdir. Ancaq cütlüyün toy mərasimi heç vaxt baş tutmadı. Belə ki, 1458-ci ildə nikah ləğv edilmişdir. 7 oktyabr 1458-ci ildə Lüdovik Kipr kraliçası Şarlottayla evləndi və Kipr kralı oldu. Ancaq çox keçmədən xanımıyla birlikdə adadan qaçmağa məcbur oldular və qalan ömürlərini Romada keçirdilər. == Mənbə == Hill, George (1948).

Lüdovik (it. Ludovico di Savoia) (24 fevral 1413, Cenevrə, Savoy hersoqluğu – 29 yanvar 1465, Lion) — Savoyya hersoqu. Atası ilk Savoyya hersoqu və antipapa VIII Amadeus, anası isə Fransa kralı II Conun nəvəsi Burqundiyalı Mariyadır. == Mənbə == Fletcher, Stella (2000). The Longman Companion to Renaissance Europe, 1390–1530. Pearson Education Limited. Grendler, Paul F. (2017). The Jesuits and Italian Universities, 1548–1773. The Catholic University of America Press. Hand, Joni M. (2013).

II Kəkələyən Lüdovik (lat. Ludowicus Balbus, fr. Louis le Begue; 1 noyabr 846 – 10 aprel 879) — 866-cı ildən Akvitaniya kralı (III Lüdovik adı ilə), Qərbi Frank krallığının hökmdarı, 877-ci ildən Lotaringiya kralı və Provans kralı. Karolinqlər sülaləsindəndir. II Keçəl Karl və Orleanlı İrmentrudanın oğludur. Lüdovik 8 oktyabr 877-ci ildə Reyms arxiyepiskopu Hinkmar, 878-ci ilin avqustunda isə Roma papası VIII İoann tərəfindən taclandırılmışdır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == This article incorporates text from a publication now in the public domain: Kisholm, Hyu, redaktorLouis II. of France // Britannika Ensiklopediyası. 17 (XI). Cambridge University Press. 1911.

Lüdovik (fr. Louis d’Orléans; 4 avqust 1703[…], Versal – 4 fevral 1752[…], Müqəddəs Ceneveva abbatlığı[d]) — Orlean hersoqu II Filippin oğlu, Orlean hersoqu. 4 avqust 1703-cü ildə Versal sarayında doğuldu. Atası Orlean hersoqu II Filipp, anası isə Fransa kralı XIV Lüdovikin məşuqəsindən doğulan qızı Fransiska Mariyadır. Doğumundan etibarən Şartr hersoqu elan olundu. Anası və nənəsinin himayəsində böyüdüldü. Babasının vəfatının ardından 1715-ci ildə atası yeni kral XV Lüdovikin naibi seçildi və dövlət idarəsini əlinə aldı. Üstəlik atası taxt sıralamasında ikinci yerdə idi və bu səbəblə Lüdovik ikisinin ardından krallığın ən nüfuzlu varisi hesab edilirdi. 30 yanvar 1718-ci ildə dövləti idarə edən məşvərət məclisinə üzv seçilsə də, atasının istəyinə baxmayaraq aktiv bir vəzifədə xidmət etmədi. 1720-ci ildə atası kimi Tampliyerlərin böyük ustadı seçildi.

Ovik Arqamoviç Abraamyan (erm. Հովիկ Աբրահամյան; 24 yanvar 1958, İmanşahlı, Qəmərli rayonu) — Ermənistan dövlət xadimi, Ermənistan keçmiş baş naziri.(2014–2016) == Tərcümeyi-halı == 1977–1979 — Sovet Ordusu sıralarında hərbi xidmət. 13 aprel 2014-cü ildə Ermənistanın baş naziri təyin edilib. Ermənistan Respublika Partiyasının üzvüdür. == İctimai obrazı == Abraamyanın ləqəbi — "Muk"dur (erm. Մուկ), tərcümədə "siçan" deməkdir. Müsahibələrinin birində Abramyan bildirdi ki, bu ləqəbi ona uşaqkən nənəsi ondan konfet oğurladığına görə verib. 2008-ci ildə ABŞ-nin Ermənistandakı səfirinin müavini Cozef Penniqton Amerikaya göndərdiyi sənəddə onun haqqında yazırdı ki, Abramyan "xarici müşahidəçilər və bir çox ermənilər tərəfindən yonulmamış, pis təhsil almış və təsadüfi fiqur, küt nuvoriş, çirkli pul siyasəti obrazı, dövlət inzibati resurslarından sui-istifadə edən, axırıncı pis erməni siyasətində bic müxalifətçi kimi tanınır", " işləyən siyasət maşınında … yerli idarəetmə orqanlarıından səslər üçün məqsədli surətdə istifadə edən və baş nazirliyə can atan mərkəzdir", " Serj Sarqsyanın seçki kampaniyasında çirkli və məcburi taktikaların əsas cari başçısıdır" and "an unsophisticated thug" whose "instincts are not progressive". və ""hissləri mütərəqqi olmayan başkəsəndir". Bundan başqa 2008-ci ildə, ABŞ-nin Ermənistandakı səfiri Mari Yovoviç Abraamyanı siyasi hakimiyyətini öz biznes maraqlarını həyata keçirmək üçün istifadə edən siyasətçi kimi xarakterizə etdi.

IX Lüdovik (fr. Louis IX; 25 aprel 1214 – 25 avqust 1270, Tunis) — Fransa kralı. Kapetinqlər sülaləsindəndir. == Həyatı == 1248-ci ildə Fransa kralı IX Lüdovik öz qardaşları və vassalları ilə birlikdə yeddinci səlib yürüşünə çıxdı. Səlibçilər Damiyetta şəhərini ələ keçirdilər, lakin Mənsuriyyə uğrunda döyüşlərdə kralın qardaşı Robert öldürüldü. Müsəlman ordusu səlibçilərin geriyə yolunu bağladı. Tezliklə xristianların düşərgəsini aclıq və xəstəlik bürüdü. 1250-ci ilin aprelində səlibçilər dəhşətli məğlubiyyətə uğradılar, IX Lüdovik əsir düşdü, Damiyettanı geri qaytarmaq və iri məbləğdə təzminat ödəmək müqabilində azad edildi. Səlibçilərin yaratdığı Antakiya knyazlığı 1268-ci ildə süqut etdi. 1270-ci ildə Fransa kralı IX Lüdovik Tunisdəki müsəlman Həfsi əmirliyinin üzərinə hücuma keçdi.

I Lüdovik (isp. Luis Felipe de Borbón y Saboya) (25 avqust 1707[…], Madrid – 31 avqust 1724[…], Madrid) — İspaniya kralı. Atası V Filippin taxtdan çəkilməsinin ardından taxta çıxsa da, cəmi 7 ay sonra vəfat etmişdir. == Mənbə == Danvila, Alfonso. El reinado relámpago, Luis I y Luisa Isabel de Orleáns, 1707–1724. Madrid: Espasa-Calpe, 1952. Reprinted as Luis I y Luisa Isabel de Orleans: el reinado relámpago. Madrid: Alderabán, 1997.

III Lüdovik (lat. Ludovicus III, fr. Louis III; 863 – 5 avqust 882) — 879–882-ci illərdə Qərbi Frank krallığının hökmdarı. O, Karolinq sülaləsindəndir. Lüdovik II Kəkələyən Lüdovik və Burqundiyalı Ansqardanın böyük oğlu olmuşdur. Lüdovik atasının yerinə keçmiş və qardaşı II Karloman ilə Qərbi Frank krallığını idarə etmişdir. Lüdovik paytaxt Paris də daxil olmaqla dövlətin şimal hissəsinə, Karloman isə cənub hissəsinə nəzarət edirdi. O, vəfat etdikdən sonra Qərbi Frank krallığının qalan hissəsini qardaşına buraxmışdır. Onun qısamüddətli hakimiyyəti hərbi uğurları ilə tanınır. Odur ki, Lüdovik 881-ci ilin avqustunda vikinqləri məğlub etmişdi.

X Lüdovik (fr. Louis X) və ya Dalaşqan Lüdovik (fr. Louis le Hutin) (4 oktyabr 1289, Paris – 5 iyun 1316, Vensen) — Navarra və Fransa kralı. Öz azadlıqlarını satın ala bilən bütün kölələr onun səltənətində azad edildi. Krallıqdan qovulan yəhudilər bağışlandı. Atası dönəmində aparılan maliyyə və mərkəzləşdirmə siyasəti səbəbilə ayaqlanan yerli əsilzadələrlə mübarizə apardı. İlk xanımı Burqundiyalı Marqarita Nesl qalası skandalında adı hallandığı üçün xəyanətlə təqsirləndirildi və həbs tutulduğu Normandiyadakı Qaylard qalasında 1315-ci ildə vəfat etdi. X Lüdovik elə həmin il Macar Klementinayla evlənsə də, bir neçə ay sonra hamilə xanımını geridə buraxaraq 5 iyun 1316-cı ildə vəfat etdi. Oğlu I Conun dünyaya gəldiyi 1316-cı ilin noyabr ayınadək isə qardaşı Uzun Filipp kral naibi olaraq krallığı idarə etdi. 15 noyabr günü doğulan I Con cəmi 5 gün sonra vəfat etdi.