Поиск по словарям.

Akkumulyator — elektrik enerjisini kimyәvi enerjiyә çevirib toplamaq vә lazım olduqda tәkrar elektrik enerjisinә çevirib işlәtmәk üçün dәfәlәrlә istifadә edilәn qalvanik element; iş qabiliyyәti doldurma (yüklәmә) yolu ilә, yәni boşalma zamanı cәrәyanın istiqamәtinә әks olan istiqamәtdә cәrәyan buraxmaqla bәrpa olunur. Elektrik akkumulyatorunu 1900-cü ildә T.A. Edison ixtira etmişdir. Akkumulyator elektrolit mәhlulu içәrisinә daldırılmış iki elektroddan ibarәtdir; elektrodlar arasındakı potensiallar fәrqi akkumulyatorun EHQ-dir. Akkumulyator qoşulmuş elektrik dövrәsi qapandıqda kimyәvi reaksiya enerjisi elektrik enerjisinә çevrilir. Boşalmış (enerjisi tükәnmiş) akkumulyatoru doldurmaq üçün onu sabit cәrәyan mәnbәyinә qoşurlar. Akkumulyatorunu xarakterizә edәn göstәricilәr onun işlәmә müddәti (yaxud dolub-boşalma tsikllәrinin mümkün sayı), tutumu (boşalma zamanı akkumulyatorun verә bildiyi elektrik enerjisinin miqdarı), doldurulma vә boşalma vaxtındakı orta gәrginliyi vә enerjisidir. Elektrolit mәhluldan asılı olaraq, Akkumulyator turşu vә qәlәvili növlәrә ayrılır. Akkumulyatordan avtomobil nәqliyyatında, aviasiyada, kosmik aparatlarda, naviqasiya cihazlarında, rabitә qurğularında vә s. istifadә olunur.

Akkumulyativ relyef (lat. accumulation-toplamaq, relief-çıxıntı) — dəniz, çay, göl, buzlaq, eol çöküntülərinin, qravitasiya və vulkan məhsullarının toplanması nəticəsində əmələ gəlmiş relyef formalarının məcmusu. == Ümumi məlumat == Akkumulyativ relyefi mənşəyinə görə çay (Allüvial düzənliklər, deltalar, terraslar və s.), delüvial (şleyflər, çıxarma konusları, örtüklər və s.), qravitasiya (uçqunlar, soliflüksiya terrasları), dəniz və göl (sahil tirələri, çimərliklər, sahilboyu düzənliklər və s.), buzlaq (kamlar, ozlar, drumlinlər, zandr çölləri, moren tirələri və s.), vulkanik (vulkan konusları, lava örtükləri, traplar və s.), vulkanoid (palçıq vulkanları, salzalar), orqanogen (tor)luqlar, termit qurğuları və s.), texnogen və antropogen akkumulyativ relyef formalarına ayırırlar. == Akkumuliyativ relyef formaları == su, külək, buzlaq çöküntülərinin, vulkanın püskürmə materiallarının və insanın təsərrüfat fəaliyyətinin yaratdığı relyef formaları.Sürüşmələr, soliflüksiya terrasları: dəniz və göl-sahil valları, çimərliklər, sahilyanı düzənliklər: buzlaq-moren təpələri, kamlar, ozlar, drumlinlər,zandrlar: eol-dyunlar, barxanlar, subaeral lyoss örtükləri: vulkan konusları, lava örtükləri və axımları: vulkanoidlər-palçıq sopkaları: orqanogen-torflar: texnogen tullantılar, töküntülər və s.A.r.f.yerüstüvə sulaltı növlərə ayrılır.

Akkumulyativ yamac - müxtəlif proseslər nəticəsində (su eroziyası, qravitasion,yerdəyişmə, sürüşmələr,soliflüksiya) yamacların yuxarı hissələrindən və suayırıcından gətirilmiş qırıntı materiallarının toplandığı dərə, dağ və təpələrin yamacları.

Akkumulyativ sahil tipi — Bu tip sahillərin əmələ gəlməsi yalnız nisbətən dayaz şelf zonasında mümkündür. Bu da geomorfologiya və okeanoqrafiyadan məlum olan məşhur Kornalya-Zenkoviç qanunauyğunluğu ilə əlaqədardır.Bu qanunauyğunluğa əsasən dəniz və okean şəraitində nisbətən dərin sahədə suyun ayrı-ayrı hissəcikləri dairəvi orbit üzrə hərəkət edir. Dayazlıq artdıqca, yəni şelf sahəsinin sahilə yaxın ərazisində həmin orbit xeyli sıxılır və elliptik orbit ilə əvəz olunur. Dayazlığın daha da artması nisbətən yastı ellipsin əmələ gəlməsinə səbəb olur. Ona görə də həmin yastı ellips üzrə qüvvə vektorları dərinliyin azaldığı sahəyə doğru, yəni sahilə doğru yönəlmiş olur. Bu səbəbdən dayaz sahənin qum çöküntüləri sahilə doğru aparılır. Nəticədə əsasən qum çöküntülərindən ibarət olan akkumulyativ sahil tipi əmələ gəlir. Belə sahillərə misal olaraq Xəzər dənizinin sahil zonasının çox hissəsini Krım yarımadasının şimal-qərb hissəsini, Baltik dənizinin cənub sahillərinin çox hissəsini və s. göstərmək olar.