Поиск по словарям.

Tridekan (C13H28) — Alkanlar sinfindən doymuş karbohidrogen. Əsasən süd məhsullarında rast gəlinir. == Bioyanacaq == Sərbəst yağ turşularının öyrənilmiş bütün kompozisiyalarından, tridekan turşusu kompozisiyaları, bioloji yanacaq istehsalında xammal kimi istifadə oluna bilər. Lakin sərbəst yağ turşularının bu məqsədlər üçün istifadəsinin mənfi cəhətləri var: qaynaq intensivliyi və müddəti.

Aleksandr Aleksandroviç Fridman (rus. Алекса́ндр Алекса́ндрович Фри́дман) (16 iyun 1888, Sankt-Peterburq — 16 sentyabr 1925, Leninqrad) — rus və sovet riyaziyyatçısı, fiziki və coğrafiyaşünası, qeyri-stasionar kainat nəzəriyyəsinin banisi. == Əsərləri == Frenkel’ V. Ya. "Aleksandr Aleksandrovich Fridman (Friedmann): a biographical essay". Sov. Phys. Usp. 31 (7): 645–665 (1988) Фридман А. А. О кривизне пространства. Z. Phys. 10 (1922), pp.

Cerom İsak Fridman (28 mart 1930[…], Çikaqo, İllinoys) — amerikalı fizik. O, Massaçusets Texnologiya İnstitutunda professor və fizika üzrə fəxri professordur. Henri Kendall və Riçard Teylor ilə birlikdə 1990-cı ildə "hissəciklər fizikasında kvark modelinin inkişafı üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən elektronların protonlar və bağlı neytronlar üzərində dərin qeyri-elastik səpilməsi ilə bağlı qabaqcıl tədqiqatlarına" görə Fizika üzrə Nobel mükafatını qazandı. Fridman Atom Alimləri BülleteniSponsorlar Şurasında oturur. == Həyatı və karyerası == İllinoys ştatının Çikaqo şəhərində Lillian (née Varşava) və tikiş maşını satıcısı Seliq Fridmanın ailəsində anadan olan Fridmanın yəhudi valideynləri Rusiyadan ABŞ-yə mühacirət ediblər. İncəsənət sahsəsində yüksək nəticələr göstərən Cerom Fridman , Albert Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi haqqında yazdığı kitabını oxuduqdan sonra fizika ilə maraqlanmağa başladı. Çikaqo Universitetində fizika üzrə təhsil almaq üçün Çikaqo İncəsənət İnstitutundan təqaüd almaqdan imtina etdi. Orada təhsil alarkən o, Enriko Ferminin rəhbərliyi altında çalışıb, 1956-cı ildə fizika üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsini alır. 1960-cı ildə Massaçusets Texnologiya İnstitutunun fizika fakültəsinə daxil olub. 1968–69-cu illərdə o, Stanford Xətti Sürətləndirici Mərkəzində Henri Kendall və Riçard Teylor ilə təcrübələr aparır və protonların daxili quruluşa malik olduğuna dair ilk eksperimental sübutu verən bu təcrübələr sonradan kvarklar olaraq bilinir.

Deniyl Friedman (ivr. ‏דניאל פרידמן‎‏‎; 17 aprel 1936, Britaniya Fələstini[d]) — Təl-Əviv Universitetinin Hüquq Fakültəsinin keçmiş professoru və dekanıdır. 2007-2009-cu illərdə o zamankı baş nazir Ehud Olmert tərəfindən təyin edilmiş İsrailin ədliyyə naziri vəzifəsini icra etdi. 7 fevral 2007-ci ildə Tzipi Livninin ardından and içdi. 2009-cu ildə Yaakov Nemanın yerinə gəldi.

Milton Fridmen (ing. Milton Friedman; 31 iyul 1912[…], Bruklin, Nyu-York ştatı – 16 noyabr 2006[…], San-Fransisko, Kaliforniya[…]) — amerikalı iqtisadçı, monetarizm nəzəriyyəsinin yaradıcısı. 1976-cı ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. == Həyatı == Milton Fridmen 31 iyul 1912-ci ildə Nyu Yorkda Avstriya-Macarıstan İmperiyasından yeni köçmüş bir yəhudi ailənin oğlu kimi anadan olub. Fridmen uşaq olarkən ailəsi Nyu Cersiyə köçdü. Fridmen burada 16 yaşında olarkən 1928-ci ildə məktəb-liseydən məzun oldu. 1932-ci ildə Ratqers Universitetinin riyaziyyat bölməsindən məzun olaraq diplom aldı. ABŞ-də baş verən iqtisadi böhran dövründə məzun olmuşdu. Fridmenin iqtisadi düşüncəsinin formalaşmasında ilk əvvəl bu böhran, sonra isə universitetdəki müəllimlər rol oynamışdı. Çikaqo Universitetində iqtisadiyyat üzrə magistr təhsili aldı və burada olan məşhur iqtisadçılardan, Ceykob Viner, Frenk Nayt və Henri Simonsdan təsirləndi.

Riemann inteqralı — riyaziyyatın həqiqi analiz olaraq bilinən sahəsində bir intervalda təyin edilmiş funksiyaların inteqralını hesablamağa istiqamətlənmiş ilk tam qaydadır. Adını Bernard Riemandan alan anlayış nəzəri məqsədlər üçün çox da rahat deyilsə də, çox asan anlaşıla bilir. f {\displaystyle f} , [ a , b ] {\displaystyle [a,b]} intervalında bir həqiqi qiymətli funksiya və S = { ( x , y ) | 0 < y < f ( x ) } {\displaystyle S=\{(x,y)|0<y<f(x)\}} , f {\displaystyle f} funksiyanın altında və [ a , b ] {\displaystyle [a,b]} intervalının üstündə qalan müstəvi səthi olmaq şərtiylə ∫ a b f ( x ) d x {\displaystyle \int \limits _{a}^{b}f(x)\,dx} ifadəsi bu sahəni təyin etmək üçün istifadə edilir.

Fridman nəzəriyyəsi (A.A.Fridman) — kainatın inkişaf istiqamətinin təyini üçün istifadə olunan nəzəriyyədir. Bu nəzəriyyəyə əsasən Kainatın sıxlığının verilmiş qiymətində Kainat ya məkana görə sonsuz, ya da sonlu ola bilər. == Tarixi == 1916-cı ildə A. Eynşteyn ümumi nisbilik nəzəriyyəsində zaman və məkan xassələrinin Kainatda materiyanın paylanması və hərəkətindən asılı olduğunu isbat etdi. Bununla da, zaman-məkan xassələrinin Nyuton mexanikasında təsvir edildiyi qədər də sadə və bəsit olmadığı müəyyən edildi. Yeni nəzəriyyəyə əsasən kütləsi böyük olan cazibə mərkəzləri yaxınlığında zamanın sürəti yavaşıyır. A. Eynşteyn, nisbilik nəzəriyyəsinin müddəalarını Kainatın izotrop, bircins və stasionar modelini qurmaq üçün tətbiq edir. Sonuncu model səhv olduğundan Eynşteyn bir nəticə ala bilmir. 1922-ci ildə rus riyaziyyatçısı A. A. Fridman isbat etdi ki, ümumi nisbilik nəzəriyyəsinə əsasən Kainatın zamana görə dəyişən qeyri-stasionar modelini almaq mümkündür. Bununla da, Fridman müasir kosmoloji nəzəriyyələr üçün riyazi özül yaradır. == İzahı == Ümumi nisbilik nəzəriyyəsinə görə böyük miqyaslarda məkanın xassələri maddənin orta sıxlığından asılı olur.

Videman-Frans qanunu — fiziki qanun; bu qanuna görə metalın istilikkeçiriciliyinin (κ), xüsusi elektrik keçiriciliyinə (σ) nisbəti temperaturla (T) mütənasibdir. κ σ = L T {\displaystyle {\frac {\kappa }{\sigma }}=LT} Lorens ədədi adlanan mütənasiblik əmsalı L nəzəri olaraq aşağıdakı bərabərliklə təyin olunur: L = κ σ T = π 2 3 ( k B e ) 2 = 2.44 × 10 − 8 V t O m K − 2 . {\displaystyle L={\frac {\kappa }{\sigma T}}={\frac {\pi ^{2}}{3}}\left({\frac {k_{\rm {B}}}{e}}\right)^{2}=2.44\times 10^{-8}\,\mathrm {Vt\,Om\,K^{-2}} .} Bu empirik qanun 1853-cü ildə κ/σ-nın eyni temperaturda müxtəlif metallar üçün təqribən eyni qiymətə malik olduğunu göstərən Qustav Videman və Rudolf Fransın şərəfinə adlandırılmışdır. κ/σ-nın temperaturla mütənasibliyi 1872-ci ildə Lüdviq Lorens tərəfindən kəşf edilmişdir. == Çıxarılışı == Keyfiyyətcə bu əlaqə həm istilik, həm də elektrik nəqlinin metaldakı sərbəst elektronlarla bağlı olmasına əsaslanır. Qanunun riyazi ifadəsini aşağıdakı kimi çıxarmaq olar. Metalların elektrik keçiriciliyi məşhur bir hadisədir və şəkildəki kimi ölçülə bilən sərbəst keçirici elektronlara aid edilir. Cərəyan sıxlığı j-nin tətbiq olunan elektrik sahəsinə mütənasib olduğu müşahidə edilir və əmsalın xüsusi elektrik keçiriciliyi olması Om qanununa uyğundur. Elektrik sahəsinin intensivliyi və cərəyan sıxlığı vektor olduğundan Om qanununda qalın hərflərlə göstərilirlər. Keçiricilik ümumiyyətlə ikinci tərtib tenzor kimi ifadə edilə bilər (3×3 ölçülü matris).

Rieman zeta funksiyası — riyaziyyatda alman riyaziyyatçı Bernard Rieman tərəfindən 1859-cu ildə tapılmış, müəyyən bir qiymətdən kiçik ədədlər üzərinə aid edilən, ədədlərə aid qanunlarda önəmli yeri olan xüsusi bir funksiya. Riemann zeta funksiyası fərqli formalarda ifadə edilsə də ən geniş yayılmış halı ζ ( s ) = ∑ n = 1 ∞ 1 n s = 1 1 s + 1 2 s + 1 3 s + ⋯ {\displaystyle \zeta (s)=\sum _{n=1}^{\infty }{\frac {1}{n^{s}}}={\frac {1}{1^{s}}}+{\frac {1}{2^{s}}}+{\frac {1}{3^{s}}}+\cdots \;\;\;\;\;\;\;\!} şəklindədir.