Поиск по словарям.

Результаты поиска

OBASTAN VİKİ
Hipostil
Hipostil, Hipostil zalı (yun. ὑπόστυλο) — çoxsaylı neflərə sahib çox sütunlu bir salondur. Qədim Şərq memarlığında (Misir, İran) çoxsaylı və müntəzəm olaraq yerləşdirilmiş sütunların olduğu böyük bir məbəd və ya saray salonu vardır. Sütun və tağların birgə istifadəsi, ibadətxananın hipostil salonu olduğu məscidlərin iki əsas memarlıq forması növündən biri olmuşdur (məsələn, Tunisdəki Ukba məscidi). İlk binalarda məscidin ictimai salon kimi ictimai-siyasi cəhəti üstünlük təşkil edirdi, bunun üçün hipostil ideal şəkildə uyğun gəlirdi və istiqamətləndirmə kölgə zonalarının mövqeyi və ölçüsü ilə müəyyənləşdirilirdi.
Hipofiz
Hipofiz və ya beyin artımı (lat. hypophizus s. glandula pituitaria) — lobya böyüklükdə girdə ya oval formada tək üzvdür. Əsas sümüyün türk yəhəri çuxurunda (lat. fossa hypophyseos) yerləşmişdir və nazik qıf – lat. infundibulum vasitəsilə beyinin aşağı səthində olan boz qabar – lat. tuber cinereum ilə rabitədədir. Sağital ölçüsü 5–10 mm, kındələn öılçüsü 12–15 mm, şaquli ölçüsü 6–7 mm və çəkisi 0,35–0,65 q-dır. Hipofizin çəkisi orqanizmin böyümə dövrü ərzində xeyli dəyişir; yenidoğulmuşda çəkisi 0,1–0,15 qolur, 10 yaşında iki dəfə artır, 0,3 q-a çatır və həddi-büluğ dövründə sürətlə inkişaf edərək böyüklərdə olan ölçüyə çatır. == Quruluşu == Hipofiz kiçik yarıq vasitəsilə bir -birindən ayrılmış iki paydan ibarətdir; ön pay ya da adenohipofiz (vəzili hipofiz) lat.
Hipofiz sapı
Hipofiz sapı (həmçinin infundibulyar sap, Fenderson hunisi və ya sadəcə olaraq infundibulum kimi tanınır) — hipotalamus və hipofiz arxası arasındakı əlaqə. Üçüncü mədəciyin dibi hipofiz zirvəsinin birləşdiyi quyuya doğru hunişəkilli girinti kimi aşağıya doğru — infundibulyar girintiyə doğrudur. Diafraqma sellalarının bərk beyin qabığından keçir, çünki o, hipotalamusun maqnosellüler neyrosekretor hüceyrələrindən neyrohipofiz hormonlarını, oksitosin və vazopressini qana buraxaraq arxa hipofiza qədər aksonları daşıyır. Bu əlaqə hipotalamo-hipofiz traktı və ya hipotalamo-neyrohipofiz traktı adlanır. == Zədələnməsi == Hipofiz sapının zədələnməsi antidiuretik hormonun ifrazını bloklayır, nəticədə polidipsiya (həddindən artıq su qəbulu) və poliuriya (həddindən artıq sidik ifrazı) baş verir. == Ölçüsü == Optik xiazma səviyyəsində hipofiz sapının diametri 3,3 mm, hipofiz vəzinin bağlanma yerində isə 1,9 mm-dir.