Поиск по словарям.

Limnologiya — quru hidrologiyasının bir şöbəsi olub, gölləri, su anbarlarını və bataqlıqları öyrənən elm. == Ümumi məlumat == Limonologiyanın başlıca vəzifəsi sututarlarda daim dəyişib inkişaf edən fiziki, kimyəvi və bioloji proses və hadisələrin qanunauyğunluqlarının, bu proseslərin ətraf mühitlə əlaqəsinin öyrənilməsidir. Limnologiya elminin əsasları XIX əsrin ikinci yarısında İsveçrə alimi Fransua Fovel tərəfindən formalaşdırılmışdır. 1885-ci ildə Londonda keçirilən beşinci Beynəlxalq Coğrafiya konqresində gölşünaslığın məqsəd və vəzifələrini əsaslandıraraq onu coğrafiya elmləri sisteminə daxil olan hidrologiyanın bir bölməsi kimi əsaslandırmışdır. Müasir limnoloji tədqiqatlarda landşaft və balans üsulları əsasında formalaşan kompleks-coğrafi istiqamət əsas yer tutur.

Lixenologiya — şibyə və ona bənzərləri öyrənən elm.Şibyələrin (lat. Lichenes) xalq təsərrüfatında əhəmiyyətli rolu Bu qrupa 400 cinsə aid 13000-17000 növ daxildir. Şibyələr təbiətdə çox geniş yayılmışdır. Onların nümayəndələrinə qütblərdən tutmuş, mülayim iqlim qurşaqlarına qədər hər yerdə rast gəlmək olur. Mülayim və soyuq iqlim qurşaqlarında şibyələr daha geniş yayılmışdır. Tundra şəraitində şibyələrin geniş talaları vardır. Şibyələr dağlarda, qayaların, ağacların üzərində çox geniş yayılmışdır. Ümumiyyətlə, başqa bitkilərin yaşaya bilmədikləri yerlərdə şibyələr yaxşı bitir və daşların, qayaların üzərini bəzən tamamilə örtür. Şibyələr məhv olduqdan sonra onların yaşadıqları yerlərdə mamırların və başqa bitkilərin yayılması üçün əlverişli torpaq sahələri yaranır. Buna görə də şibyələr bitkilərin yayılması üçün ilkin şərait yaradır.İkinci bölməni təşkil edən bakteriyaların bəzi qrupları istisna olmaqla, göbələklər, xlorofilsiz canlılardır.

Somnologiya — yuxu haqqında elmdir. Bu elm, yuxu pozuntularının və düzənsizliyin klinik araşdırılması və müalicəsini əhatə edir. EEG icadından sonra yuxu mərhələləri Harvey və Loomis tərəfindən 1936-cı ildə təsbit edildi, delta və teta dalğalarının ilk təsvirləri Walter və Dovey tərəfindən hazırlandı və REM yuxu 1953-cü ildə aşkar edildi. Yuxu apnei 1965-ci ildə təsbit edildi. 1970-ci ildə Stanfordda ilk klinik yuxu laboratoriyası hazırlanmışdır. İlk aktiqrafiya cihazı 1978-ci ildə Krupke tərəfindən hazırlanmış və 1981-ci ildə davamlı pozitiv hava yolu təzyiqi terapiyası və uvulopalatofarinqoplastika yaradılmışdır. Hazırda Yuxu Təbibləri Akademiyası olan Sleep Disorders Centers Dərnəyinin Təcrübə Komitəsi 1978-ci ildə yaradılıb və 1990-cı ilədək yuxu administrasiyasını (aydınlaşdırma lazımi) sınaqdan keçirdi. 1989-cu ildə Amerikan Uyqu Töhfəsi Şurası Testləri idarə edir və nəticədə 1991-ci ildə İmtahan komitəsinin bütün vəzifələrini icra etdi. Amerika Birləşmiş Ştatlarında, Amerika Uyqu Töhfəsi Heyəti, həm həkimlərə, həm də həkimlərə yuxu dərmanı sertifikatı verir. Bununla belə, şurası tibbi müayinə olmadan yuxu dərmanını tətbiq etməyə icazə vermir.

Litologiya (q.yun. λίθος ("daş") + λόγος ("elm"); ing. Sedimentology) — çöküntülər, çökmə süxurlar haqqında olan geoloji elm sahəsi. Qərbi Avropada və ABŞ-də bu elm sedimentologiya adlanır.