Поиск по словарям.

Результаты поиска

OBASTAN VİKİ
Normal paylanma
Normal paylanma və ya Qauss paylanması – kəsilməz ehtimal paylanmasının vacib növü. Fiziki kəmiyyət bir çox təsadüfi amillərin təsirinə məruz qaldıqda o normal paylanmaya tabe olur. Məlumdur ki, belə hallar təbiətdə çox rast gəlinir. Onlardan normal paylanma geniş yayılmışdır, onun adı da buradan götürülmüşdür. Normal paylanmanın mahiyyəti mərkəzi limit teoreminə əsaslanır. Burada deyilir ki, bir-birindən asılı olmayan, identik paylanmış təsadüfi dəyişənlərin sərhəd qiymətləri normal paylanır. Təsadüfi dəyişənlər o vaxt normal paylanırlar ki, onlar çoxlu sayda amillərin təsirlərinin cəmlənməsindən yaranır və hər bir amil ayrı-ayrılıqda heç bir əhəmiyyətli təsirə malik deyil. Təsadüfi parametrlərin normal paylanmasından sürətlərin, ölçü xətalarının, nəzarət xətalarının təyini zamanı aparılan sınaqlar zamanı istifadə edilir. Riyazi və statatistik qiymətləndirmələr zamanı qiymətləndirilən funksiya əmsallarının meyilli olub olmamasının təyin edilməsi üçün normal paylanmadan istifadə edilir. Ehtimal paylanma sıxlığı f : R → R , x ↦ f ( x ) {\displaystyle f:\mathbb {R} \to \mathbb {R} ,\ x\mapsto f(x)} olan bir kəsilməz təsadüfi dəyişən üçün: f ( x ) = 1 σ 2 π exp ⁡ ( − 1 2 ( x − μ σ ) 2 ) {\displaystyle f(x)={\frac {1}{\sigma {\sqrt {2\pi }}}}\exp \left(-{\frac {1}{2}}\left({\frac {x-\mu }{\sigma }}\right)^{2}\right)} o vaxt μ {\displaystyle \mu } - σ {\displaystyle \sigma } -normal paylanır ki, X ∼ N ( μ , σ 2 ) {\displaystyle X\sim {\mathcal {N}}(\mu ,\sigma ^{2})} və ya ( μ , σ 2 ) {\displaystyle (\mu ,\sigma ^{2})} -da normal paylansın, burada μ {\displaystyle \mu } riyazi gözləməni (orta kəmiyyət) və σ {\displaystyle \sigma } təsadüfi kəmiyyətin variyansıdır.
Paylanma (iqtisadiyyat)
Paylanma (ing. distribution), iqtisadiyyatda — maddi sərvətin iqtisadi münasibətlər subyektləri arasında bölünməsi. İlkin bölüşdürmə ümumiyyətlə əmək bölgüsü nəzərə alınmaqla maddi sərvət yaratmaq prosesində mülkiyyət hüquqlarının reallaşması əsasında baş verir. Yenidən bölüşdürülmə vergi, xeyriyyəçilik, sosial təminat, kommunal xidmətlər, torpaq münasibətləri, pul siyasəti, müsadirə, ailə hüququ kimi sosial mexanizmlər vasitəsilə pul və ya digər müavinətlərin bir şəxsdən digərinə ötürülməsi zamanı baş verir. Bu termin ümumiyyətlə fərdlər arasında deyil, bütövlükdə iqtisadiyyatda paylanmaya aiddir. Paylanma ehtiyacı əmək bölgüsü — cəmiyyətin inkişafı prosesində əmək fəaliyyətinin keyfiyyətcə fərqlənməsi, müxtəlif növlərinin təcrid olunmasına və qarşılıqlı təsirinə səbəb olur. Əməyin vasitələrini və əşyalarını əvvəlcədən iştirakçılar arasında paylamaq üçün əmək "bölmək"; yalnız bundan sonra istehsalata başlamaq olar: İstehsal tapşırığı (istehsal dövrü başa çatdıqdan) sonra, ayrı-ayrı təcrid olunmuş əməyin nəticələri işçilər arasında bölüşdürülməlidir. Hər biri fərdi istehlakından qat-qat çox olan bir şey istehsal etdi; bununla birlikdə istehlak etdiyi qidanın əsas hissəsini onun özü yox, başqaları istehsal edirdi. Beləliklə, bu dövrdə daha bir paylama proseduru tələb olunur, lakin bu dəfə “paylanmanın” məqsədi hazır məhsul, əməyin nəticəsidir. Gəlirin paylanması müəyyən bir iqtisadiyyatda müşahidə olunan məlum müşahidələrin təsvir edilməsi üçün istifadə edilə bilər.
Paslanmaz polad
Paslanmaz polad — paslanmağa və korroziyaya davamlı dəmir ərintisi. Tərkibində 10,5% xrom və adətən nikel, həmçinin 0,2–2,11% karbon var. Paslanmaz poladın korroziyaya qarşı müqaviməti materialı qoruya və oksigenin mövcudluğunda özünü sağalda bilən passiv bir film meydana gətirən xromdan irəli gəlir.:3 Parlaqlıq və korroziyaya qarşı müqavimət kimi ərintinin xüsusiyyətləri bir çox tətbiqdə faydalıdır. Paslanmaz polad təbəqələr, lövhələr, çubuqlar, məftillər və borularda istifadə oluna bilər. Bunlar qab-qacaq, bıçaq, cərrahi alətlər, əsas cihazlar, nəqliyyat vasitələrində, böyük binalardakı tikinti materiallarında, sənaye avadanlıqlarında (məsələn, kağız dəyirmanlarında, kimya zavodlarında, suyun təmizlənməsində) və kimyəvi maddələr və qida məhsulları üçün saxlama çənlərində və tankerlərində istifadə edilə bilər. Paslanmayan poladın bioloji təmizliyi həm alüminiumdan, həm də misdən üstündür və şüşə ilə müqayisə edilə bilər. Təmizləmə qabiliyyəti, gücü və korroziyaya davamlılığı paslanmayan poladdan əczaçılıq və qida emalı zavodlarında istifadəyə səbəb olmuşdur. Müxtəlif növ paslanmaz polad AISI üç rəqəmli nömrə ilə etiketlənir. ISO 15510 standartı mübadilə cədvəlində mövcud ISO, ASTM, EN, JIS və GB standartlarında spesifikasiyaların paslanmayan poladların kimyəvi tərkibini sadalayır. Honeycombe, R. W. K. Steels: microstructure and properties.
Aşağı palata
Aşağı palata iki palatalı qanunverici orqanın iki palatasından biridir, digər palata isə yuxarı palatadır. Dünyanın bir çox qanunverici orqanında, yuxarı palatanın "aşağıda" rəsmi mövqeyinə baxmayaraq, aşağı palata daha çox gücə sahib olub. Aşağı palata adətən, iki otaqdan (kamera) daha böyükdür, yəni üzvləri daha çoxdur. Yalnız bir palatadan ibarət olan bir qanunverici orqan kimi təsvir olunur.
Yuxarı palata
Yuxarı palata — iki palatalı qanunverici orqanın (və ya üç palatalı qanunverici orqanın üç palatasından biri) biri, digəri isə aşağı palatadır. Rəsmi olaraq yuxarı palata olduğu üçün təyin edilən palata adətən daha kiçikdir və əksər hallarda aşağı evdən daha çox məhdud gücə malikdir. Ölkələrdəki üst palatalara misal olaraq Avstraliya Senatı, Braziliyanın Senado Federalı, Kanada Senatı, Fransa Sénatı, Almaniyanın Bundesratı, Hindistanın Racya Sabhası, İrlandiyanın Seanadı, Malayziyanın Devan Neqarası, Myanmarın Amyotha Hluttav, Hollandiyanın Eerste Kamer, Pakistanın Pakistan Senatı, Rusiyanın Federasiya Şurası, İsveçrə Dövlətlər Şurası, Birləşmiş Krallıq Lordlar Palatası və Amerika Birləşmiş Ştatlar Senatı. Yalnız bir palatadan ibarət olan bir qanunverici orqan (və buna görə nə yuxarı palata, nə də alt palatası var) bir palatalı olaraq təsvir edilmişdir.
İctimai Palata
Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası - Rusiya Federasiyasının Dövlət Dumasının qəbul etdiyi 16 mart 2005 tarixli qanununa əsasən təşkil edilib. Bu qanuna görə Rusiya Federasiyası Prezidenti Palatanın 126 üzvündən 42 üzvünü təyin edir. Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının digər 86 üzvü isə ümumrusiya ictimai birlikləri (42 üzv) və regional və regionlararası birliklər (42 üzv) tərəfindən seçilirlər. Rusiya Federasiyasının İctimai Palatası aktual problemlerlər üzrə 12 komissiya və hər bir komissiya sədrinin iştirak etdiyi Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının Şurasından ibarətdir. Rusiya Federasiyası İctimai Palatasının və "Gənclər KİV-inin inkişafı mərkəzinin" birlikdə 31 mart 2011-ci ildə təşkil etdikləri "Modernləşdirmə və innovasion inkişaf: qlobal tərəfdaşlıq" mövzulu konfransda 200-dən çox gəncin təklifləri müzakirə olunub və müvafiq qərarlar qəbul olunub. Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının və İdman Nazirliyinin gənclər siyasəti şurasının birlikdə 31 mart 2011-ci ildə hazirladıqları yeni təkliflər müzakirə olunaraq qəbul olunub. Rusiyadakı Regionlararası İctimai Palataların 6.4.2011 tarixindəki plenar toplantisında Rusiyada sərmayə qoyuluşunun şəraitinin yaxşılaşmasına aid Rusiya Federasiyası Prezidentinin 10 təklifi müzakirə olunacaqdır. İctimai Palatada 16.2.2011 tarixində "Dayan, korrupsiya" adlı telefon xətti qurulubdur. Vətəndaçların korrupsiya faktları barədə verdikləri məlumatlar İctimai Palatanın hazırladığı "Müasir Rusiyada antikorrupsiya siyasətinin səmərəliliyi" hesabatının əsasını təşkil edəckdir.
Palata 106
Palata 106 — Rövşən Ağayevin rejissorluğu ilə çəkilmiş Azərbaycan teleserialı. == Filmin heyəti == === Rollarda === İlkin Həsəni — Dr. Təbib Ramil Babayev — Dr. Rəftar Elşən Orucov — Dr. Tayfun Çolak İlkin Misgərli — Qəşəm Nicat Rəhimov — Dr. Vəfa Azər Baxşəliyev — Dr.
BMT paylaşma planı
BMT Paylaşma Planı və ya Birləşmiş Millətlər Baş Məclisi 181 nolu Qərarı 29 noyabr 1947-ci il tarixli qərarına uyğunlaşdırılmış bir plan. == Biblioqrafiya == Bregman, Ahron (2002). Israel's Wars: A History Since 1947. London: Routledge. ISBN Arieh L. Avneri (1984). The Claim of Dispossession: Jewish Land Settlement and the Arabs, 1878–1948. Transaction Publishers. ISBN Fischbach, Michael R. (2003). Records of Dispossession: Palestinian Refugee Property and the Arab-Israeli Conflict. Columbia University Press.
Palata 106 (film, 2016)
Palata 106 — Rövşən Ağayevin rejissorluğu ilə çəkilmiş Azərbaycan teleserialı. İlkin Həsəni — Dr. Təbib Ramil Babayev — Dr. Rəftar Elşən Orucov — Dr. Tayfun Çolak İlkin Misgərli — Qəşəm Nicat Rəhimov — Dr. Vəfa Azər Baxşəliyev — Dr.
Palata 106 (teleserial, 2016)
Palata 106 — Rövşən Ağayevin rejissorluğu ilə çəkilmiş Azərbaycan teleserialı. İlkin Həsəni — Dr. Təbib Ramil Babayev — Dr. Rəftar Elşən Orucov — Dr. Tayfun Çolak İlkin Misgərli — Qəşəm Nicat Rəhimov — Dr. Vəfa Azər Baxşəliyev — Dr.
Altı nömrəli palata (film, 1994)
Altı nömrəli palata tammetrajlı televiziya tamaşası rejissor Bəhram Osmanov tərəfindən 1994-cü ildə ekranlaşdırılmışdır. Azərbaycan televiziyasında istehsal edilmişdir. Filmdə hadisələr paslanmış, ətrafı köhnə xarabalıqlarla əhatələnmiş bir yerdə yerləşən 6 bömrəli palatada baş verir. Əsas rolları Abbas Qəhrəmanov, Ayşad Məmmədov, Elxan Ağahüseynoğlu, Qurban İsmayılov və Elxan Quliyev ifa edirlər. == Məzmun == Filmdə hadisələr paslanmış, ətrafı köhnə xarabalıqlarla əhatələnmiş bir yerdə yerləşən 6 bömrəli palatada baş verir. Buradakı xəstələr unudulmuş, tərk edilmiş xəstələrdir. Onlara kimsə baş çəkmir. Hər bir xəstənin özünəməxsus xəstəliyi var: biri gecə-gündüz qüssə içində olur, biri səhərdən -axşama kimi küçələrdə dilənir, hamıya qulluq edir, yoldaşlarına su verir, bütün bu xidmətləri yazığı gəldiyi üçün və ya humanistliklə etmir, yalnız bunu etmək istəyir vəssalam. Palatada gənc xəstə olan İvan isə bura təqibolunma xəstəliyindən əziyyət çəkdiyi üçün salınır. Çox savadlı olan, mütaliə etməyi sevən İvan çox acılar çəkmişdir: ilk öncə universitetdə oxuyarkən atasını itirmiş, daha sonra isə anasını.
Türkiyə Ticarət Palata və Birjaları Birliyi
Türkiyə Ticarət Palata və Birjaları Birliyi (tür. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) abbreviaturası TOB olan, Türkiyənin bütün regional ticarət, sənaye və dəniz ticarət palatalarının, eləcə də ticarət birjalarının konfederasiyasıdır. 8 mart 1950-ci ildə Ankarada qeyri-hökumət təşkilatı, iqtisadiyyatın özəl sektorunun ali nümayəndəsi orqan kimi yaradılıb. Birliyin Mərkəzi Dumlupınar bulvarı, 252, Ankarada yerləşir. 2001-ci ildən ticarət palataları və ticarət birjalarının birliyinin prezidenti Mustafa Rıfat Hisarcıklıoğludur. Hal-hazırda ittifaq 365 ticarət palatası və ticarət birjasından ibarətdir. 8 mart 1950-ci və 5590-cı qanunda göstərilən əsaslara görə, həmin dövrdə mövcud olan nömrələrin və birjaların rəsmiləri 1952-ci ilin fevralında birləşərək Türkiyə ticarət palataları və birjalarının birləşməsi ilə bütövlükdə formalaşmış birlikdir. Təşkilatın strukturuna gəldikdə isə 1981, 1986 və 1988-də yeni normativ aktlar qəbul edilmişdir. 5590 saylı qanun 18.05.2004 saylı və 5174 saylı qanuna əsasən tamamilə dəyişdirildi. Türkiyə Ticarət Palata və Birjaları Birliyi qərargahının binası 2009-cu ilə qədər Ankarada, Qızıllayda olmuşdur.
Başlatmaq
Başlatmaq (en. initialize ~ ru. инициализировать ~ tr. başlangıç durumuna getirmek) – istifadə üçün hazırlamaq. Verilənlər daşıyıcılarına, məsələn, disklər və ya lentlərə aid edildikdə, başlangıc durumuna gətirməkdə daçıyıcının səthinin keyfiyyətinin yoxlanılması, blokların nişanlanması, yükləmə informasiya blokunun yazılması və faylların yerləşdirilmə cədvəlinin yaradılması ola bilər. Proqramda dəyişənlərə aid edildikdə, başlatma, dəyişənə başlanğıc qiymətin mənimsədilməsini bildirir. Kompüterin özünə aid edildikdə başlatma, sadəcə, onun işə salınması deməkdir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Daşlaşma
Daşlaşma — kövrək çöküntülərin bərk süxurlara çevrilmə prosesi. == Haqqında == Daşlaşma çöküntünün müxtəlif dəyişilmə mərhələlərində baş verə bilər. Duzlardan, karbonatlardan, silisium oksidindən və başqa təşkil olunmuş çöküntülərdə daşlaşma prosesi sedimentasion mərhələdə də başlaya bilər. Qırıntılı və gilli çöküntülərdə daşlaşma adətən daha gec, diagenezin son mərhələlərində və katagenezdə artan təzyiq və temperaturun təsiri altında başlanır. Daha nadir hallarda bəzi qırıntılı süxurlarda (qumlar, qravelitlər) hipergen daşlaşma mərhələsi qırıntılı hissəcikləri sementləşdirən birləşmələrlə zən­gin olan qrunt sularının təsiri altında gedir. Daşlaşma artıq suların kənar edilməsi, kolloidlərin və kimyəvi, həm də biokimyəvi yolla çökmüş maddələrin krislallaşması və formalaşan süxur sementinin və çöküntülərin komponentlərinin mineral tərkibinin dəyişməsi ilə müşayiət olunur. Kövrək çöküntülərin süxura keçməsi həmişə onların sıxlaşması ilə bağlı olur. Daşlaşma heyvan və bitkilərin gö­mülmüş qalıqlarında üzvi maddələrin mineral maddələrlə əvəz olunma prosesi nəticədə həmin qalıqlar vaxt keçdikcə daşlaşmış qalıqlara çevrilirlər. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Yenidən başlatmaq düyməsi
Yenidən başlatmaq düyməsi (ing. Reset button) – elektrik enerjisiylə təchizatı kəsmədən kompüteri yenidən başlatmaq üçün nəzərdə tutulmuş düymə. IBM əsaslı kompüterlərin əksəiyyətində yenidən başlatmaq düyməsi sistem blokunun qabaq panelində yerləşir. İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Başlama vuruşu (futbol)
Başlama vuruşu — futbolda oyuna başlama və bəzi hallarda oyunu bərpa etmə üsullarından biridi. Başlama vuruşu səkkizinci futbol qaydasının bir hissəsidir. Başlama vuruşu əsas vaxtın və, müvafiq hallarda, əlavə vaxtın hər hissəsini başlamaq üçün istifadə olunur. Start fitdən öncə atılan qəpik püşkatmasında uduzan komanda ilk başlama vuruşunu həyata keçirir, qəpik püşkatmasında udan komanda oyuna meydanın hansı tərəfindən başlayacağını seçir. Oyun hakim fitini çaldıqdan sonra başlıyır. İkinci hissədə başlama vuruşunu digər komanda edir. Əgər oyun əlavə vaxtlara qədər uzanırsa, onda əlavə vaxtın əvvəlində yenidən qəpik püşatması atılır. Əgər hər hansı bir komanda qol vursa, onda qolu buraxan komanda meydanın mərkəzindən başlama vuruşunu yenidən etməli olur, və oyun təkrarən davam edir. == Üsul == Başlama vuruşu mərkəzi dairədən yerinə yetirilir. Başlama vuruşu edilmədən öncə hər bir futbolçu meydanın öz yarısında olmalıdır və bütün rəqib futbolçular topdan ən azı 9 metr (məsafə mərkəzi dairədən ölçülür) uzaqlıqda qalmalıdılar, əgər hər hansı oyunçu bu məsafəni pozsa, başlama vuruşu təzədən yerinə yetirilməlidir.