Поиск по словарям.

Türkiyə (türk. Türkiye) və ya rəsmi adı ilə Türkiyə Respublikası (türk. Türkiye Cumhuriyeti) — torpaqlarının əsas hissəsi Qərbi Asiya regionunun Kiçik Asiya yarımadasında, çox kiçik bir hissəsi isə Balkan yarımadasında yerləşən qitələrarası ölkə. Şimal-qərbdən Bolqarıstan, qərbdən Yunanıstan, şimal-şərqdən Gürcüstan, şərqdən Azərbaycan (Naxçıvan Muxtar Respublikası), İran, Ermənistan, cənubdan isə İraq və Suriya ilə həmsərhəddir. Ölkə üç tərəfdən dənizlə əhatə olunmuşdur. Qərbdən Egey dənizi, şimaldan Qara dəniz, cənubdan isə Aralıq dənizi ilə əhatələnmişdir. Bosfor boğazı, Mərmərə dənizi və Dardanel boğazı ölkənin Avropa və Asiya hissələrini bir-birindən ayırır. Paytaxt Ankara şəhəri olsa da, ölkənin əsas mədəni və iqtisadi mərkəzi, həmçinin ən böyük şəhəri İstanbuldur. Əhalinin təqribən 90–91%-i özünü etnik türk hesab edir. Əhalinin 8%-ə yaxınını təşkil edən kürdlər ölkədə ən böyük etnik azlıq sayılır.

Türkiyəyə köçləri üç bölgü altında birləşdirmək olar. Osmanlı imperiyasının son illərində və cümhuriyyətin başlanğıcında edilən köç. 1960-70-ci illərdə Avropaya işləməyə gedən işçilərin köçü. 1990-cı ildən sonra yaxın coğrafiyadan böyük şəhərlərə, xüsusən də İstanbula köçən yeni immiqrantlar: tranzit immiqrantlar, sığınacaq axtaranlar, yüksək ixtisaslı, avropalı təqaüdçülər, Tarix boyu Türkiyə həm mühacirət edilən, həm ərazisindən köç edilən, həm də tranzit ölkə olub. Osmanlı İmperatorluğunun son illəri mühüm köç hərəkatlarına şahidlik etmişdir. İtirilmiş torpaqlardakı müsəlman təbəələr Anadoluya axışarkən, qeyri-müsəlmanlar Anadoludan ayrılmışdır. Mühacir adlanan bu dəstənin köçü cümhuriyyət elan edildikdən sonra da davam edir. Türkiyə Cümhuriyyəti xaricdən bu ümumi miqrasiyanı dövlət siyasəti kimi dəstəkləmişdir. Əhalinin hərbi güc kimi göründüyü illərdə müharibələrdən sonra azalan əhalinin sayının artırılması hədəflənmişdir. Anadoluya gəlib-gedən mühacirlər Osmanlı və Türkiyə dövlətlərinin etnik, mədəni və ictimai quruluşunda böyük dəyişikliklərə səbəb olur.

NOW — "The Walt Disney Company" adlı şirkətin tabeliyində olan, Türkiyədə yayımlanan televiziya kanalıdır. TGRT kanalının bağlanmasından sonra həmin kanalın tezliyində 24 fevral 2007-ci il tarixində yayıma başlamışdır. 24 yanvar 2024-cü il tarixində Disneyin FOX üçün aldığı ad haqqının dolması səbəbi ilə Türkiyədə 12 fevral 2024-cü il tarixindən etibarən NOW adını almışdır. == Tarixçə == "TGRT" İhlas Holdinqin tabeliyində olan "Huzur Radyo TV A. Ş." şirkətinə aid telekanal idi. 17 dekabr 2004-cü ildə İhlas Holdinq kanalın satıldığını açıqladı. Nəticədə şirkətin 56,5%-i satılmış oldu. "TGRT" kanalını satın alan ABŞ-nin media şirkətlərindən biri "News Corporation"ın sahibi Rupert Keit Murdoç idi. Daha sonra "News Corporation" digər hissədarları ilə də razılaşaraq bu şirkətin bütün hissələrini satın aldı. İhlas Holdinq "TGRT" kanalını satsa da, "TGRT Haber" və "TGRT Belgesel" kanallarını satmadı. "News Corporation" şirkəti bu işi Ahmet Ertegün vasitəsilə həll etdi.

Jandarma — (türk. Jandarma Genel Komutanlığı), Türkiyədə el və mahal bələdiyyə sərhədləri xaricində qalan yerlər ilə polis təşkilatı olmayan yerlərdə özünə 2803 saylı Jandarma Təşkilatı Vəzifə və Səlahiyyətləri Qanunu ilə 2559 saylı Polis Vəzifə və Səlahiyyət Qanununda və digər qanunlarda verilən vəzifələri yerinə yetirən Əsgəri təhlükəsizlik və qolluq qüvvətidir. Bu qurum Türkiyə sahəsnin 92 %-ini əhatə etməkdədir. Jandarmanın vəzifəsi təhlükəsizlik və asayiş ilə cəmiyyət nizamının qorunmasını təmin etmək, digər qanun və nizamların özünə verdiyi vəzifələri yerinə yetirməkdir. Jandarma personalı; zabit, ehtiyat zabit, mütəxəssis jandarma, mütəxəssis ərbaş, əsgəri şagird, ərbaş və çatlar ilə vətəndaş məmur və işçilərdən ibarətdir. Hərbi vəziyyət, Səfərbərlik və Döyüş hallarında lazımlı olan hissəsi ilə Türkiyə Silahlı Qüvvələri əmrinə girər, qalan hissəsi ilə Jandarma Ümumi Komandanlığı əmrində normal vəzifələrinə davam edər. Barış vəziyyətində təhlükəsizlik və asayiş vəzifələrindən ötəri Türkiyə Cümhuriyyəti Daxili İşlər Naziriyinə qarşı məsul olan Jandarma, silahlı qüvvələrlə əlaqədar vəzifələri təhsil baxımından isə Baş qərargah başçılığına qarşı məsuldur.2015-ci il 13 avqust tarixindən Jandarma Ümumi Komandanı vəzifəsinə ordu generalı Qalib Mendi təyin edilmişdir. == Haqqında == Jandarma emblemi qurulduğu 1839 tarixindən bu günə qədər 6 dəfə dəyişmişdir. Edilən ən son dəyişiklik 2004-cü ildə bugünkü istifadə edilən emblemde olan 1846 — quruluş ilinin 1839 — şəklində dəyişdirilməsidir. 2803 Saylı Jandarma Təşkilat, Vəzifə və Səlahiyyətləri Qanunu lazımınca Jandarmanın Vəzifələri; Mülkü, Ədliyə, Əsgəri və Digər Vəzifələr olmaq üzrə dörd ana başlıq altında toplanmaqdadır.

MTV Türkiyə - 23 oktyabr 2006 tarixində yaradılan musiqi kanalı.

NTV (Nərgiz TV) – Türkiyənin ilk xəbər kanalı. Təqaüddə olan siyasətçi və biznesmen Cavit Çağlar tərəfindən qurulmuş və ilk yayımını 1 noyabr 1996-cı il tarixində etmişdir. 1999-cu ilin yanvarında "Doğuş Qrupu" tərkibinə qatılmışdır. 2000-ci ildən ABŞ-nin MSNBC kabel televiziya kanalı ilə əməkdaşlıq edir.

Nickelodeon (Türkiyə) — 10 dekabr 1997-ci il fəaliyyətə başlayan rəqəmsal peyk və kabel televiziyası.Kanal Türkiyə və Şimali Kipr Türk Respublikasında 24 saat Türk dilində fəaliyyət göstərir. Nickelodeon Sonic Nickelodeon Azerbaycan Nickelodeon Rusya Nickelodeon Turkey Nickelodeon, 10 dekabr 1997-ci ildə Türkiyənin RTV şirkəti tərəfindən açıldı və Discovery Channel Türkiyə ilə təkrar dolduruldu. 2001-ci ildə Multi Channel Developers Nickelodeonun lisenziyasını əlinə aldı və bununla da 24 saatlıq bir kanal halına gəldi. 31 mart 2010-cu ildə Nickelodeon yeni identlər və yeni bir loqotiplə böyük bir rebrend keçirdi. 22 may 2010-cu ildə Nickelodeon və MTV Türkiyə, çox güman ki, fikir ayrılığı səbəbindən Digitürkdən götürüldü. 2 iyun 2010-cu ildə MCD və Viacom arasındakı mübahisə səbəbiylə Nickelodeon və MTV Türkiyənin saytları bağlandı. 31 avqust 2011-ci ildə Viacom MCD-nin iki kanalın lisenziyasını dayandırdı və bununla da yerli kanallar bağlandı. Nickelodeon və MTV Avropa daha sonra D-Smart-da ingilis dilində yayımlanmağa başladı. 2012-ci ilin fevralında Viacom Digiturk ilə razılaşdı və Nickelodeon və MTV-ni Türkiyəyə gətirdi. 1 Mart 2012-ci il tarixindən başlayaraq Nickelodeon bu gün yenə də türk dilində yayımlanır.

Karaman — Türkiyənin Karaman ilinin inzibati mərkəzi.

SAT — Su Altı Taaruz SAS — Su Altı Savunma Dünyanın ən yaxşı xüsusi təyinatlılarından sayılan Türkiyənin məşhur Su Altı Taaruz (SAT) və Su Altı Savunma (SAS) xüsusi təyinatlıları istənilən şəraitdə, həm su altında, həm də üstündə əməliyyatlar aparmağa qadir birlik kimi özünü doğruldub. Ekranlarda ilk dəfə 1996-cı ildə görünən, SAT komandoları baş nazir Tansu Çillərin "o əsgər gedəcək, o bayraq enəcək", — deməsindən sonra kiçik qayıqlarla Kardak adasına yaxınlaşıb, oradakı qayalıqlara qaldırılmış yunan bayrağını endirdilər. Kardakda yenidən Türk bayrağı dalğalandı. İş o yerə çatdı ki, kiçik bir SAT komando qrupu ərazidəki yunan hərbi gəmilərinə təhdid yaratdı. Məsələ beynəlxalq səviyyəyə çıxdı. Sonradan SAT komandolarından biri mətbuata müsahibəsində bildirmişdi ki, Kardak əməliyyatını uğurla reallaşdıran SAT qrupu ərazidəki 2 yunan hərbi gəmisini zəbt etmək üçün komandanlığın əmrini gözləyirmiş. SAT-çılara 1999-cu ildə PKK-nın lideri Abdullah Öcalanı İmralıya aparmaq həvalə olundu. Bir neçə il əvvəl isə SAT/SAS birliyi İsrailin Livana təcavüzü zamanı Beyrutdakı 200 nəfər türkün bu ölkədən təxliyyəsini həyata keçirməklə öz adını dünyanın hərb tarixinə yazdı. Türkiyə SAT-ı özünü dünyaya duyurduğundan xarici hərbi nəşrlərdə "dünyanın ən təhlükəli əsgərləri" adlanmağa başlayıb. İlk dəfə 1963-cü ildə amerikanlar tərəfindən Sovetlər Birliyinə qarşı yaradılmış SAT/SAS birliyi elə hazırlanmışdı ki, lazım gəldikdə dənizin içində qurulmuş "məftil çəpərlərin" o biri tərəfinə keçməklə təhlükələrə anında qarşılıq verməli idi.

HSBC Bank A.Ş. — Türkiyədə fəaliyyət göstərən bank. "The Hongkong and Shanghai Banking Corporation"ın Türkiyədəki törəmə şirkətidir və baş ofisi İstanbulda yerləşir. == Tarixi == "HSBC" 1990-cı ildə "Midland Bank A.Ş." adı altında təsis edilmişdir. 2001-ci ildə "Demirbank" ilə birləşmiş və adı "HSBC" olaraq dəyişmişdir. 20 noyabr 2003-cü ildə İstanbuldakı qərargah binası bombalanmışdır.

Super Liqa (türk. Süper Lig) — Türkiyənin ən üst səviyyə futbol liqası. Bir mövsümdə 19 futbol klubunun yer aldığı liqada, hər komanda bir-birilə 2 dəfə olmaqla mübarizə aparır və qaliblər dairəvi sistem vasitəsilə seçilir. Mövsümü 1-ci və 2-ci yerdə tamamlayan klublar UEFA Çempionlar Liqasında, 3-cü, 4-cü yerdə tamamlayan və Türkiyə Kubokunu qazanan klublar isə UEFA Kubokunda çıxış etmə şansı qazanır. 9 ay davam edən Super Liqa, avqust və may ayları da daxil olmaqla 34 həftə və 306 matç davam edir. 2015–16 mövsümünün sona çatması ilə liqa UEFA ölkələri sıralamasında 11-ci yerdə qərarlaşmışdır. 1959-cu ildə İstanbul, Ankara və İzmir regional liqalarından cəmi 16 komandanın iştirakı ilə təşkil edilmişdir. Türkiyə 1. Futbol Liqası 1962–63 mövsümündə, 2001–02 mövsüm başında istifadə ediləcək olan Super Liqanın adı, bu dövrdə sponsor sponsor adı əlavə edildikdən sonra liqanın başında müxtəlif sponsorların dəstəyi səbəbiylə istifadə edildi. Zamanla iştirakçıların sayı və format baxımından müxtəlif dəyişikliklərə məruz qaldı.

Ordu, əvvəllər Kotyora (yun. Κοτύωρα) və Bayramlı — Türkiyədə Ordu ilində yerləşən port şəhəri.

Türkiyə Kürdüstanı (kürd. Kurdistana Tirkiyê) və ya Şimali Kürdüstan (kürd. کوردستانا باکورئ/Bakurê Kurdistanê) — Türkiyənin Cənub-şərqi Anadolu regionunda, əsasən kürdlərin yaşadığı əraziyə verilən ad. Paris Kürd İnstitutunun təxminlərinə görə, Türkiyədə 20.000.000-a yaxın kürd yaşayır. Kürdlər Türkiyənin cənub-şərqi ərazilərini Kürdüstanın dörd hissəsindən biri hesab edir. Digərlərinə Rojava və ya Qərbi Kürdüstan (Suriya), Cənubi Kürdüstan (İraq) və Şərqi Kürdüstan (İran) aiddir. Vilayətin idarəedici bir kimliyi yoxdur və Türkiyə dövləti onu izah edərkən "Kürdüstan" sözünü istifadə edilməsini qınayır, rədd edir. Türkiyə Kürdüstanı termini kürd millətçiliyi ilə əlaqəlidir. Bu isə onu Türkiyə daxilində mübahisəli bir termin edir. Buna görə də, termin birmənalı deyil və mühitindən asılı olaraq, fərqli mənalar verir.

Türkiyə geologiyası — milyonlarla il ərzində Kiçik Asiya yarımadasını formalaşdıran və hələ də formalaşmaqda olan müxtəlif tektonik prosesləri əhatə edir, bunun bariz nümunəsi tez-tez baş verən zəlzələlər və vulkan püskürmələridir. Türkiyənin kifayət qədər mürəkkəb relyefi var. Mərkəzi dağ silsiləsi iki dağ silsiləsi arasında sıxılmış bir plitə əmələ gətirən gənc çöküntülərlə örtülmüş sıldırımlardan və çökəkliklərdən ibarətdir. Türkiyədə çay dərələri və dar sahil zolağından başqa heç bir ovalıq yoxdur. Ölkə ərazisinin demək olar ki, 85%-i 450 metrdən artıq yüksəklikdə yerləşir. Ölkə üzrə orta hündürlük 1128 metr səviyyəsində dəyişir. Türkiyənin Asiya hissəsində düzənliklərə nadir hallarda rast gəlinir. Onlar da əsasən Qızılirmaq çayının deltası, Antalya və Adana sahil düzənlikləri, Gediz və Böyük-Menderes çaylarının vadiləri və bəzi çökəkliklərlə (Tuz gölü) məhdudlaşır. Türkiyənin yer səthinin 80%-dən çoxunun qeyri-bərabər, dağlıq relyefə malik olması kənd təsərrüfatının inkişafını məhdudlaşdırır. Ən çox dağlıq relyef ölkənin şərq hissəsində, Ermənistan, Azərbaycan və İranda ən yüksək hündürlüyə çatan iki böyük dağ silsiləsinin (Pont dağları və Tavr dağları) birləşdiyi Kiçik Asiya yüksək dağlarının sərhədində müşahidə olunur.

Türkiyə milliyətçiliyi və ya türk milliyətçiliyi (türk. Türk milliyetçiliği) — türk xalqını milli, etnik və ya dil qrupu olaraq təbliğ edən və şöhrətləndirən siyasi ideologiya. Osmanlı imperiyasının süqutundan sonra Mustafa Kamal Atatürk hakimiyyətə gəlmişdir. O, türk dilini yad təsirdən "təmizləmək" məqsədi ilə dil islahatı həyata keçirmişdir. Atatürk 1935-ci ildən Türkiyənin siyasi və təhsil dairələrində Günəş dil nəzəriyyəsini də təbliğ etmişdir. Hüseyn Cahid Yalçın və Rüfət Osman bəy kimi dövrün türk tədqiqatçıları da erkən şumerlərin prototürk olması fikrini irəli sürmüşlər. Türkiyə milliyətçiliyi ilə əlaqəli ideologiyalar arasında etnik və ya irqi əsasçılıq və ya milli mistisizmin bir forması olan türkçülük və ya turançılıq, türk milliyətçiliyini islam kimliyi ilə birləşdirən türk-islam sintezi, türk millətini XI əsrdə səlcuqluların Anadolunu fəth etməsindən sonra inkişaf etmiş ayrı bir varlıq hesab edən anadoluçuluq və dünyəvi, vətəndaş milliyətçisi kamalçılıq daxildir. Atatürk tərəfindən həyata keçirilən Türkiyə Respublikasının quruculuq ideologiyasında milliyyətçilik onun altı əsas sütunundan biri kimi göstərilmişdir. 1930-cu illərdə kamalçılıq onun dedikləri və yazıları əsasında hər şeyi əhatə edən dövlət ideologiyasına çevrilmişdir. Kamalçıların milliyyət tərifi Türkiyə Respublikası Konstitusiyasının 66-cı maddəsinə inteqrasiya edilmişdir.

Türkiyə pasportu — Türkiyə vətəndaşlarının beynəlxalq səyahətlərində istifadə etdikləri sənəddir və ilk dəfə 15 iyul 1950-ci il tarixli 5682 saylı pasport qanunu ilə istifadə müntəzəm olaraq həyata keçirilmişdir. Pasportlar əhali müdirliyi tərəfindən verilir. 2010-cu il iyunun 1-dən verilən pasportlar biometrik pasport xüsusiyyətinə malikdir və on ilədək etibarlıdır. Türkiyənin yetkinlik yaşına çatmış nüfusunun %14'ü pasport sahibidir. 2022-ci ilin mayında Türkiyənin Daxili İşlər Naziri Süleyman Soylu 2022-ci ilin avqustunda istifadə olunacaq pasportlardakı çiplərin yerli istehsal ediləcəyini, Turkey yerinə Türkiyə yazılacağını, yaşıl pasportun etibarlılıq müddətinin 5-dən 10 ilə artacağını bildirmişdi. Xidməti, xüsusi və ya diplomatik pasport müraciəti üçün 5682 saylı pasport qanununda göstərilən şərtlərə cavab verməyən şəxslər adi pasport üçün müraciət edə bilərlər. Bu pasportu il və rayon əhali müdirliyindən əldə etmək olar. 25 yaşdan aşağı təhsil alan tələbələr, təhsil üçün xaricə gedəcəklər, uçuş heyətinin heyəti, mədəni, kommersiya və ya sosial məqsədlə təhsil almaq istəyənlər və ya magistratura və ya doktorantura təhsili almaq və xaricə getmək istəyənlər Milli Təhsil Nazirliyinin icazəsi, idman, səyahət, mədəniyyət, ticarət və sosial fayda üçün rektorluq, dekanlıq, peşə liseyi müdirliyinin icazəsi ilə sosial müavinətlə xaricə gedənlər təhsil haqqı ödəmədən ümumvətəndaş pasportu ala bilərlər. Xüsusi pasportlar; Türkiyə Böyük Millət Məclisinin keçmiş üzvləri, keçmiş nazirlər və birinci, ikinci və üçüncü dərəcəli kadrlar və ya bu kadrlar qarşılığında göstəriləcək və ya T. C. Pensiya Fonduna aidiyyəti olan və müqavilə əsasında işə götürülən dövlət qulluqçularına və digər dövlət vəzifəli şəxslərinə pensiya ayırmaları bu dərəcələrdən çıxılmaqla; xarici ölkələrə diplomatik pasportun verilməsini tələb edənlərdən başqa hər hansı rəsmi vəzifə üçün getdikdə və ya öz hesabına verilir. Bank tənzimləmə və nəzarət şurasının və əmanət əmanətlərinin sığortalanması fondu şurasının üzvləri üçün T. R. pensiya fonduna bağlı olmaq və bu dərəcələrdən pensiyaların kəsilməsi tələb olunmur.

Əliağa (türk. Aliağa) — İzmir ilinin ilçəsi. İzmirin şimalında yer alır. İl mərkəzinə uzaqlığı 45 km-dir. İlçənin şimalında Berqama, cənubunda Foça və Menəmən ilçələri, şərqində Manisa ili, qərbində isə Egey dənizi yerləşir. İlçənin sahəsi 379 km2-dir. 2019-cu ilin statistikasına əsasən ilçə əhalisi 96,974 nəfərdir.

Türkiyə hip-hopu (türk. Türkçe rap) — hip-hop musiqi janrının növü.

Türkiyə hip-hopu (türk. Türkçe rap) — hip-hop musiqi janrının növü.

"Kürd Hizbullahı" (kürd. Hizbullahî Kurdî), həmçinin "Türkiyə Hizbullahı" və ya sadəcə "Hizbullah" (ərəb. حزب الله‎, Allahın partiyası) — Türkiyənin cənub-şərqində fəaliyyət göstərən yarımhərbi kürd qruplaşması. . Qruplaşmanın ideologiyası kürdçü sünni islamdır. Adı Livanda eyniadlı şiə təşkilatından fərqləndirmək üçün başqa formada qeyd edilir. Qrupun əvvəlcə Türkiyə kəşfiyyatı tərəfindən solçu və dünyəvi PKK-ya qarşı mübarizə aparmaq üçün yaradıldığı, lakin sonradan nəzarətdən çıxdığı güman edilir. Qrupun fəaliyyəti Türkiyə hakimiyyətini təhdid etməyə başlayanda darmadağın edilmiş və 2000-ci illərin əvvəllərindən praktiki olaraq terror fəaliyyətini dayandırmışdı, lakin onun əvəzində yeni qruplar yaranmışdır.

"Kürd Hizbullahı" (kürd. Hizbullahî Kurdî), həmçinin "Türkiyə Hizbullahı" və ya sadəcə "Hizbullah" (ərəb. حزب الله‎, Allahın partiyası) — Türkiyənin cənub-şərqində fəaliyyət göstərən yarımhərbi kürd qruplaşması. . Qruplaşmanın ideologiyası kürdçü sünni islamdır. Adı Livanda eyniadlı şiə təşkilatından fərqləndirmək üçün başqa formada qeyd edilir. Qrupun əvvəlcə Türkiyə kəşfiyyatı tərəfindən solçu və dünyəvi PKK-ya qarşı mübarizə aparmaq üçün yaradıldığı, lakin sonradan nəzarətdən çıxdığı güman edilir. Qrupun fəaliyyəti Türkiyə hakimiyyətini təhdid etməyə başlayanda darmadağın edilmiş və 2000-ci illərin əvvəllərindən praktiki olaraq terror fəaliyyətini dayandırmışdı, lakin onun əvəzində yeni qruplar yaranmışdır.

Batman — Türkiyənin Batman ilinin inzibati mərkəzi.

Türkcə Vikipediya (türk. Türkçe Vikipedi)— Vikipediyanın türk dilində olan bölməsidir. Türk dillərində olan ən çox məqaləli bölmədir. 9 dekabr 2012 — 200 000 Rüfət Əhmədzadə. “Eurovision”dan məyus olan ermənilər bayraqlarını qaldırmaq üçün “Wikipedia”nı seçiblər. 17.05.2011.

Türkiyə faunası— Türkiyə sərhədləri daxilində yaşayan heyvanlar aləminin bütün üzvləridir. Çoxlu müxtəlif heyvan növlərinə sahib olması ilə diqqət çəkir. Bunun əsas səbəbi Anadolunun Asiya ilə Avropa arasında yerləşməsidir. Digər mühüm amil odur ki, müxtəlif iqlim xüsusiyyətlərinə malik coğrafi bölgələrə malik olduğundan onun bitki örtüyü digər Yaxın Şərq ölkələrindən daha zəngindir (850 cins altında toplanmış 9000 növ bitki). Buna görə fərqli iqlim və qida ehtiyacları olan bir çox heyvan növü özünə uyğun yaşayış yerləri tapa bilir. Beləliklə, Türkiyədə təkcə Aralıq dənizi faunasının deyil, həm də Mərkəzi və Şərqi Avropa, Yaxın Şərq, Qafqaz və Ərəbistan yarımadası faunasının tipik növləri mövcuddur. Bundan əlavə, Avropa ölkələri ilə müqayisədə daha çox məməli heyvan növlərinə sahibdir, bu da türk faunasını nə tipik bir Avropa faunası, nə də tipik bir Yaxın Şərq faunası kimi təsnif edilməməsi deməkdir. Türkiyə faunasına aid 160 məməli, 466 quş, 120 sürünən, 22 qurbağa, 127 şirin su balığı və 384 dəniz balığı daxil olmaqla cəmi 1279 onurğalı növü tanınır. Amma bu növlərin bəziləri nəsli tamamilə kəsilmək üzrədir, bəziləri isə təhlükə altındadır.

Türkiyə (türk. Türkiye) və ya rəsmi adı ilə Türkiyə Respublikası (türk. Türkiye Cumhuriyeti) — torpaqlarının əsas hissəsi Qərbi Asiya regionunun Kiçik Asiya yarımadasında, çox kiçik bir hissəsi isə Balkan yarımadasında yerləşən qitələrarası ölkə. Şimal-qərbdən Bolqarıstan, qərbdən Yunanıstan, şimal-şərqdən Gürcüstan, şərqdən Azərbaycan (Naxçıvan Muxtar Respublikası), İran, Ermənistan, cənubdan isə İraq və Suriya ilə həmsərhəddir. Ölkə üç tərəfdən dənizlə əhatə olunmuşdur. Qərbdən Egey dənizi, şimaldan Qara dəniz, cənubdan isə Aralıq dənizi ilə əhatələnmişdir. Bosfor boğazı, Mərmərə dənizi və Dardanel boğazı ölkənin Avropa və Asiya hissələrini bir-birindən ayırır. Paytaxt Ankara şəhəri olsa da, ölkənin əsas mədəni və iqtisadi mərkəzi, həmçinin ən böyük şəhəri İstanbuldur. Əhalinin təqribən 90–91%-i özünü etnik türk hesab edir. Əhalinin 8%-ə yaxınını təşkil edən kürdlər ölkədə ən böyük etnik azlıq sayılır.

Türkiyənin çaylarının siyahısı Yalak çayı Kocasu çayı (Uluabad gölündən sonra Koca çayı) Qaraərik çayı Aliova çayı Emet Suyu Simav çayı Kara çayı Kadıköy çayı Kocaafşur çayı Madra çayı Hənifə çayı Gölcük çayı Dombay çayı Killer çayı Dəyirmancıq çayı Keçi çayı Simav çayı Nilüfər çayı Gönen çayı Biga çayı Can çayı Yakacık çayı Mərmər çayı Uludərə Birgos çayı Koca çayı 1. Anadolu yaxasından tökülənlər Karamenderes çayı Tuzla çayı Havran çayı Bakırçay (Güzelhisar su bəndi) Gediz çayı Koca çayı Bağ çayı Büyük çayı Kiçik Menderes çayı Böyük Menderes çayı Kufi çayı Banaz çayı Yaver çayı/Demirler çayı Dandalaz çayı Akçay Çine çayı Qamış çayı Qarpızlı su bəndi) Madran çayı Koca çayı Azmak çayı 2. Avropa yaxasından tökülənlər i. Maritsa çayı Arda Tunca Erithropótamos (Luda Reka) Diavolorrema ii. Ergene çayı Vize (Ana) çayı Sakızköy (Poyralı) çayı Çorlu Suyu (çayı) Çiftlik çayı (cənub) Çiftlik çayı (şimal) Ana çayı Şeytan Büyük çayı Akar çayı Teke çayı (Süloğlu su bəndi) Kaysan çayı (Kadıköy su bəndi) iii.