İNTERTEKSTUALLIQ

is. \[lat. inter "arası" + fr. texte "tekst" < lat. teхtus "toxunma, sözü birləşdirmə"\] Mətnlər arasında ümumi fikirlərin, qarşılıqlı əlaqələrin xüsusiyyəti. Bunun sayəsində bir-birindən sitat gətirmək kimi proseslər baş verir. Fransız tədqiqatçısı Y.Kristev tərəfindən yaradılmış bu termin "mətnlərarası dialoq" deməkdir. Onun fikrinə görə hər bir mətn ümummətn mədəniyyətinin daşıyıcısıdır və əvvəlki mətnlərdən olan fikirlərə əsaslanır. Postmodernistik intertekstuallıq televiziyanın ədəbi-mədəni fəaliyyətinin əsasını, mahiyyətini təşkil edir. (Elçin Əlibəyli) "Televiziya nəzəriyyəsinin əsasları".
İNTERTEKSTUAL
İNTRAZONAL
OBASTAN VİKİ
İntertekstuallıq
İntertekstuallıq — mətnin mənasının sitat, allyuziya, kalka, plagiat, tərcümə, pastiş və ya parodiya kimi qəsdən hazırlanmış kompozisiya strategiyaları vasitəsilə başqa mətn tərəfindən, ya da mətnin auditoriyası və ya oxucusu tərəfindən qəbul edilən oxşar və ya əlaqəli əsərlər arasındakı qarşılıqlı əlaqə ilə formalaşdırılması. Bu istinadlar bəzən qəsdən edilir və oxucunun referent haqqında əvvəlcədən bilik və anlayışından asılıdır, lakin intertekstual təsir həmişə qəsdən olmur və bəzən təsadüfən baş verir. Tez-tez yaradıcı registrlərdə (bədii ədəbiyyat, poeziya və dram və hətta performans sənəti və rəqəmsal media kimi qeyri-yazılı mətnlər) işləyən yazıçılar tərəfindən istifadə edilən strategiyalarla əlaqələndirilən intertekstuallıq indiki dövrdə hər hansı bir mətn üçün daxili xarakter daşıya bilər. İntertekstuallıq istinad və tipoloji kateqoriyalara bölünür. İstinad intertekstuallığı mətnlərdə fraqmentlərin istifadəsinə, tipoloji intertekstuallıq isə tipik mətnlərdə naxış və strukturun istifadəsinə aiddir. İterativlik və ilkin ehtimal arasında da fərq qoyula bilər. İterativlik "izlərdən" ibarət olan müəyyən bir mətnin, onun mənasını formalaşdırmağa kömək edən digər mətnlərin parçalarından "təkrarlanmasına" istinad edir. İlkin fərziyyə mətnin öz oxucuları və onun konteksti haqqında irəli sürdüyü fərziyyələrə istinad edir. Filosof Vilyam İrvinin yazdığı kimi,bu termin Yulia Kristevanın orijinal baxış bucağına sadiq qalanlardan tutmuş, onu sadəcə olaraq allyuziya və təsir haqqında danışmağın gözəl bir yolu kimi istifadə edənlərə qədər "demək olar ki, istifadəçilər qədər çox məna kəsb etməyə başladı". Sosioloq Perri Şeyr intertekstuallığı "əhəmiyyətli etik mürəkkəblik sahəsi" kimi təsvir edir.

Значение слова в других словарях