Kriminalist

Rövşən Ədalət oğlu Əliyev (1955, Ağstafa – 12 mart 2002, Bakı) — kriminalist, Azərbaycan Respublikası Baş prokurorunun müavini-Azərbaycan Respublikasının ilk Hərbi Prokuroru (1992–1993). "Əməkdə igidliyə görə" medalı və "Prokurorluğun fəxri işçisi" döş nişanı ilə təltif edilmişdir. 1972-ci ildə orta təhsilini Ağstafada başa vuran Rövşən elə həmin il Azərbaycan Dövlət Unverstitetinin hüquq fakultəsinə qəbul olur və 1977-ci ildə ali təhsilini fərqlənmə diplomu ilə bitirib Bakı Şəhəri Nəsimi Rayon Prokurorluğunda müstəntiq kimi əmək fəaliyyətinə başlayır. Sonralar Bakı şəhəri və respublika prokurorluqlarında prokuror-kriminalist, respublika prokurorluqlarında istintaq idarəsinin rəisinin və Bakı şəhər prokurorunun birinci müavini, Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorunun müavini və Azərbaycan Respublikası Hərbi Prokuroru vəzifələrinə qədər yüksəlmişdir. O, həm də Azərbaycan Respublikasının ilk Hərbi Prokuroru idi (1992–1993). R.Əliyev 1995-ci ildən ömrünün sonuna kimi Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğunda ağır cinayətlərə dair istintaq idarəsinin kriminalistika şöbəsini rəisi və idarə rəisinin müavini vəzifələrində çalışmışdır. Onun yorulmaz və səmərəli fəaliyyəti respublika prokurorluğu rəhbərliyi tərəfindən də daima yüksək qiymətləndirimişdir. Belə ki, o "Əməkdə igidliyə görə" medalı və "Prokurorluğun fəxri işçisi" döş nişanı ilə təltif edilmişdir. Rövşən Əliyev 2002-ci il 13 martda Hacı Məmmədovun dəstəsi tərəfindən qətlə yetirilmişdir və Bakıda dəfn edilmişdir.

Kriminalistika (lat. criminalis — cinayətkar, cinayətə aiddir) — cinayətlərin hazırlanması, törədilməsi və açılması, izlərinin meydana gəlməsi və mövcudluğu, dəlillərin toplanması , tədqiqi, qiymətləndirilməsi və istifadəsini araşdıran, habelə bu xüsusi nümunələrin biliklərinə əsaslanan bir sistem inkişaf etdirən tətbiqi hüquq elmi ibtidai istintaq zamanı cinayətlərin qarşısının alınması, açılması və istintaqı zamanı, habelə məhkəmələrdə cinayət işlərinə baxılarkən istifadə olunan texnika, metod və vasitələr. Kriminalistika Alman sözünə aiddir kriminalistik. Konsepsiya istinad etmək üçün istifadə olunur intizam olan ibarətdir cinayət əlamətlərini təhlil edin hadisənin necə baş verdiyi barədə mümkün qədər çox məlumat müəyyən etmək üçün. Buna görə kriminalistika, idarəetmə funksiyası olan orqanlara maraq göstərən məlumatlar təqdim edir ədalət. Çoxsaylı amilləri öyrənərək cinayət mexanikasını dəqiqləşdirməklə çox vaxt sizin kim olduğunu tapmaq mümkündür cavabdehdir. Məhkəmə ekspertizasının məqsədi cinayətlərin açılması və istintaqı üçün tam və vaxtında texniki və məhkəmə dəstəyi və dəstəyidir. Bu məqsəd müasir elm və texnologiyanın nailiyyətlərindən hərtərəfli istifadə əsasında həyata keçirilir. Məhkəmə ekspertizası istintaq, ibtidai istintaq, məhkəmə orqanlarının fəaliyyətini təmin edir və məhkəmə ekspertizası prosesini cinayətkarlıqla mübarizənin elmi cəhətdən düşünülmüş vasitələri, üsulları və metodları ilə müşayiət edir. Buna əsasən, məhkəmə ekspertizasının aşağıdakı xüsusi vəzifələrini ayırmaq olar: Cinayət törətmə praktikasında obyektiv qanunauyğunluqların və fenomenlərin müəyyən edilməsi və öyrənilməsi və bunları araşdırmaq üçün fəaliyyət.

Rəqəmsal kriminalistika — tez-tez mobil cihazlar və kompüter cinayətləri haqqında rəqəmsal cihazlarda tapılan materialın bərpasını, təhqiqatını, araşdırılmasını və təhlilini əhatə edən kriminalistika sahəsi. "Rəqəmsal kriminalistika" termini əvvəlcə kompüter kriminalistikası üçün sinonim kimi istifadə edilmişdir, lakin rəqəmsal məlumatları saxlaya bilən bütün cihazların tədqiqini əhatə etmək üçün genişlənmişdir. Kökləri 1970-ci illərin sonu və 1980-ci illərin əvvəllərindəki şəxsi kompüter inqilabında olan intizam 1990-cı illərdə təsadüfi olaraq inkişaf etdi və milli siyasətlər yalnız XXI əsrin əvvəllərində ortaya çıxdı. Rəqəmsal kriminalistikanın müxtəlif tətbiqləri var. Ən çox yayılmış olan, cinayət və ya mülki məhkəmələr qarşısında bir fərziyyəni dəstəkləmək və ya təkzib etməkdir. Cinayət işləri qanunvericiliklə müəyyən edilmiş və polis tərəfindən icra edilən və dövlət tərəfindən mühakimə olunan, məsələn, adam öldürmə, oğurluq və şəxsə qarşı hücum kimi qanunların pozulması iddiasını əhatə edir. Mülki işlər, digər tərəfdən, fiziki şəxslərin hüquqlarının və əmlakının qorunması ilə məşğul olur (çox vaxt ailə mübahisələri ilə bağlıdır), lakin elektron kəşf kimi adlandırılan rəqəmsal kriminalistika formasının cəlb oluna biləcəyi kommersiya qurumları arasında müqavilə mübahisələrinə də aid edilə bilər. Kriminalistika həmçinin özəl sektorda, məsələn, daxili korporativ araşdırmalar və ya müdaxilə araşdırmaları (icazəsiz şəbəkə müdaxiləsinin təbiəti və miqyası ilə bağlı xüsusi araşdırma) kimi fəaliyyət göstərə bilər. İstintaqın texniki aspekti cəlb olunan rəqəmsal cihazların növü ilə bağlı bir neçə alt sahəyə bölünür: kompüter kriminalistikası, şəbəkə kriminalistikası, kriminalistika məlumatlarının təhlili və mobil cihazların kriminalistikası. Tipik kriminalistika prosesi toplanmış sübutların hesabatının hazırlanmasından sonra rəqəmsal medianın ələ keçirilməsini, kriminalistik görüntülənməsini (alınmasını) və təhlilini əhatə edir.