pankreatit

Pankreatit(lat. pancreatitis, yun. πάγκρεας — mədəaltı vəzi + -itis — iltihab)- mədəaltı vəzinin iltihabi xəstəliyidir. İki əsas forması var . Kəskin pankreatit və xronik pankreatit. ► Kəskin pankreatit – bu zaman iltihabı proses sürətlə bir neçə gün ərzində inkişaf edir. Bu adətən tamamilə heç bir iz buraxmadan keçib gedir. Bəzən isə xəstəlik çox təhlükəli olur. ► Xroniki pankreatit – bu zaman iltihab davamlı xarakter daşıyır. Bu zaman iltihabı proses daha yüngül xarakterli olur, lakin bu iltihabın nəticəsində çapıqlar və digər izlər qala bilər.

Kəskin pankreatit — mədəaltı vəzin fermentativ autoliz prosesi nəticəsində ödemi və ya aseptik nekrozu ilə başlayıb ikincili irinli infeksiyanın qoşula bilməsi ilə xarakterizə olunan xəstəlikdir. KP pankreas toxumasının məhəlli və ya diffuz şəkildə destruksiyasına gətirib çıxara bilər ki, bu hal pankreonekroz adlanır. Bu zaman peritonarxası toxumanın da nekrozu müşahidə oluna bilər. Bəzən irinli infeksiyanın qoşulması nekroz sahəsinin absesləşməsinə səbəb olur. == Epidemiologiya == Amerika Birləşmiş Ştatlarında hər il 100 000 əhalidən 40 insanda kəskin pankreatit rast gəlinir. Digər ölkələrdə bu göstərici 5–80 arasında dəyişir. == Risk faktorları == KP-nin ən çox rast gəlinən səbəblərinə aşağıdakılar aid edilir: ► öd daşları ► xroniki alkoqol qəbulu ► bəzi dərman maddələrinin (məsələn, merkaptopurin, didanosin, pentamidin, ► sulfonamidlər, salisatlar, furosemid) qəbulu ► infeksiyalar ► genetik hiperlipidemiya ► abdominal travmalar ► qonşu orqanlarda və mədəaltı vəzidə aparılan cərrahi əməliyyatlar ► endoskopik retroqrad xolangioqrafiya ► xroniki hiperkalsiemiya ► pankreas və Fater məməciyinin şişləri ► Öddi sfinkterinin diskineziyası ► 12 barmaq bağırsaq xəstəlikləri == Klinik Təsnifat == KP klinik gedişinə görə iki yerə bölünür: mülayim gedişli və ağır gedişli destruktiv pankreatitlər. KP təsadüflərinin əksəriyyəti (80%) mülayim gedişli və məhdudlaşmış olur. Mülayim gedişli kəskin pankreatitlər zamanı cərrahi müalicə göstəriş deyil . Mülayim gedişli (yüngül — ödemli) pankreatit 3–5 gün ərzində aparılan bazis müalicəvi tədbirlər nəticəsində və ya öz-özünə sağala bilir.

Şablon:Qaralama-az Xroniki pankreatit – Xroniki pankreatit fibrotik toxumanın atrofiyası və/və ya yerdəyişməsi nəticəsində ekzokrin və endokrin pankreas parenximasının geri dönməz məhvinə səbəb olan mütərəqqi iltihablı xəstəlikdir. Funksional nəticələrə şiddətli qarın ağrısı, diabet və malabsorbsiya daxildir. Bu fəaliyyət xroniki pankreatitin etiologiyasını, patofiziologiyasını, qiymətləndirilməsini və müalicəsini izah edir və təsirlənmiş xəstələrə qulluq və reabilitasiyada peşəkarlararası komandanın rolunu vurğulayır. Klinik əlamətlərə aşağıdakılar daxildir: Epiqastral nahiyədə və sol qabırğaaltı sahədə ağrı Müxtəlif dispeptik əlamətlər Pankreatogen ishal Arıqlama İştahsızlıq Ağızsuyu Gəyirmə Öyümə Qusma İshal Qəbizlik Qarının yuxarı mərtəbəsində ağrılar öncə zəif olur və getdikcə artır. Qarında olan ağrılar belə vurur (irradiasiya edir). Yeməkdən sonra ağrılar daha da kəskinləşir. Ürəkbulanma, Qusma Qusmadan sonra sakitləşmə qeyd olunmur. Bəzən qarında gərginlik qeyd olunur və ya qarının şışməsi qeyd olunur. Hərarətin yüksəlməsi və qaşınma Bəzən yuxuculluq, zəiflik və baş ağrıları da qeyd edilir. Xroniki pankreatitin aşağıdakı əlamətləri qeyd olunur: Qarının yuxarı mərtəbəsində ağrılar.