PARATUBERKULYOZ

Paratuberkulyoz, Johne's disease - gövşəyənlərin xronikigedişli infeksion xəstəliyi olub diareya, enterit və kəskin arıqlıq ilə səciyyələnir. Xəstəliyin törədicisini ilk dəfə 1895-ci ildə X.Yone və Q.Frotinqem müəyyən etmişdir. 1906-cı ildə Danimarka alimi B.Banq xəstəlik törədicisi ilə buzovları yoluxduraraq eksperimental paratuberkulyoz almışdır. Xəstəliyi Rusiyada ilk dəfə başqa ölkələrdən gətirilən qaramal arasında, 1911-ci ildə I.I.Qordzyalkovski müəyyən etmişdir. Azərbaycanda paratuberkulyozu ilk dəfə camışlar arasında K.M.Səfərov, qaramal və davarlar arasında M.Q.Qəniyev müəyyən etmişlər. Iqtisadi zərər. Xəstə heyvanların həddən artıq arıqlığı, onların məhsuldarlı-ğının aşağı düşməsi, məcburi kəsim, məhdudlaşdırıcı tədbirlərin yerinə yetirilməsi nəticəsində təsərrüfatlara müəyyən dərəcədə iqtisadi zərər dəyir. Paratuberkulyozun törədicisi turşuya, spirtə və antiforminə davamlı Mycobacterium paratuberculosis-dir. Amil uzunluğu 0,5-1,5 eni 0,2-0,5 mkm aerob, hərəkətsiz, spor və kapsula əmələ gətirməyən, polimorf çöplərdir. Amil bağırsaq şöbəsinin selikli qişasından hazırlanmış yaxmada topa şəklində, kokkobakteriya formasında müşahidə edilir.