QONŞULUQ

Avropa Qonşuluq Siyasəti (AQS) — Avropa İttifaqının (Aİ) şərqində və cənubunda yerləşən ölkələri ittifaqa bağlamaq üçün Aİ-nin xarici əlaqələr aləti. Bu ölkələrə bir gün ya Aİ-yə üzv olmaq, ya da Aİ ilə daha sıx inteqrasiya olunmaq istəyən ölkələr daxildir. AQS Aİ-nin uzaqdakı regionlarının qonşularına, xüsusən Fransanın Cənubi Amerikadakı ərazilərinə deyil, yalnız Avropa İttifaqına üzv dövlətlərin materik Avropadakı ərazilərinə yaxın olan ölkələrə şamil edilir. Əhatə olunan ölkələrə Əlcəzair, Misir, İsrail, İordaniya, Livan, Liviya, Mərakeş, Fələstin, Suriya, cənubda Tunis və şərqdə Azərbaycan, Belarus, Ermənistan, Gürcüstan, Moldova, Ukrayna daxildir. Rusiya AQS-də iştirak əvəzinə Aİ-Rusiya Ümumi Məkanında xüsusi statusa malikdir. Aİ Avropa Qonşuluğu daxilindəki ölkələrə hökumət və iqtisadi islahatların və müsbət transformasiya ilə bağlı digər məsələlərin ciddi şərtlərinə cavab verməsi şərtilə maliyyə yardımı təklif edir. Bu proses adətən Brüsseldə və hədəf ölkə tərəfindən razılaşdırılmış Fəaliyyət Planı ilə əsaslandırılır. AQS hazırkı Aİ genişlənmə gündəliyində olan ölkələri, Avropa Azad Ticarət Assosiasiyasını və ya Qərbi Avropa mikrodövlətlərini əhatə etmir. Aİ adətən bir ölkədə siyasi, iqtisadi, ticarət və ya insan hüquqları islahatları ilə bağlı öhdəliklər müqabilində Assosiasiya Sazişləri bağlayır. Bunun müqabilində ölkəyə bəzi və ya bütün Aİ bazarlarına (xüsusilə sənaye malları və ya kənd təsərrüfatı məhsulları) gömrük rüsumu olmadan çıxış və maliyyə və ya texniki yardım təklif oluna bilər.