SƏSYAZMA
сущ. звукозапись (запись специальными аппаратами на пленку, пластинку и т.п. звучащей речи, музыки с целью ее сохранения и последующего воспроизведения). Səsyazma studiyası студия звукозаписи
Səsyazma akademiyası
Səsyazma Akademiyası (rəsmi olaraq Milli Səsyazma İncəsənəti və Elmləri Akademiyası; qısaldılmış NARAS) musiqiçilər, prodüserlər, səsyazma mühəndisləri və digər musiqi peşəkarlarından ibarət akademiyadır. O, bütün dünyada məşhur olan mahnı və musiqi sənayesindəki nailiyyətləri tanıyan Grammy Mükafatları ilə məşhurdur. Səsyazma Akademiyası missiyası musiqi tarixini və əhəmiyyətini qorumaq və öyrətmək olan Qremmi Muzeyinin, qeyri-kommersiya təşkilatının təsisçi tərəfdaşıdır. Səsyazma Akademiyası, həmçinin musiqi ictimaiyyətinin sağlamlığına və rifahına təsir göstərməyə xidmət etdiyini bildirən MusiCares xeyriyyə təşkilatını təsis etdi. Səsyazma Akademiyasının Advocacy komandası yerli, əyalət və federal səviyyələrdə musiqi yaradıcılarının hüquqları üçün lobbiçilik edir.
Səsyazma leyblı
Musiqi şirkəti və ya səsyazma şirkəti — musiqi əsərlərinin istehsalı, təbliği və distibusiyası üzrə ixtisaslaşmış şirkət.
Səsyazma leyblları yeni musiqiçilərin üzə çıxarılmasında və populyar edilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. İstedadlı musiqiçilərin uğuru böyük ölçüdə leyblların dəstəyinə əsaslanır. Leyblların A&R nümayəndələri potensialı olan sənətçiləri kəşf edir və onlarla tərəfdaşlığın şərtlərini əks etdirən müqavilələr bağlayır. Leybllar musiqi karyerasına başlamaq istəyən sənətçilər üçün vacib tərəfdaşlar hesab olunur. Sənətçinin musiqisinin daha geniş auditoriyaya çatdırılması işi də məhz leyblların üzərinə düşür. Leybllar mahnıların radioda yayımlanması, albomların satışa çıxarılması, müəllif hüquqlarının qorunması, prodüserlərin tapılması, konsert turlarının təşkili və musiqi videolarının istehsalı kimi şeylərdən məsuldurlar. Leybllar səsyazmaların satışından və oxunmasından əldə edilən gəliri toplayır və müqavilələrinə uyğun olaraq qonorarları sənətçilərinə geri paylayır. Gəlir bölgüsü müqavilələri sənətçi ilə leybl arasındakı müqavilənin şərtlərindən asılı olaraq dəyişir.
Səsyazma studiyası
Səsyazma studiyası — mahnıların, səslərin yazıldığı və miks edildiyi yer. Studiya mümkün olan ən yaxşı səs keyfiyyətinə sahib olmaq üçün akustika üzrə mütəxəssislər tərəfindən dizayn edilmişdir.
Səsyazma şirkəti
Musiqi şirkəti və ya səsyazma şirkəti — musiqi əsərlərinin istehsalı, təbliği və distibusiyası üzrə ixtisaslaşmış şirkət.
Səsyazma leyblları yeni musiqiçilərin üzə çıxarılmasında və populyar edilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. İstedadlı musiqiçilərin uğuru böyük ölçüdə leyblların dəstəyinə əsaslanır. Leyblların A&R nümayəndələri potensialı olan sənətçiləri kəşf edir və onlarla tərəfdaşlığın şərtlərini əks etdirən müqavilələr bağlayır. Leybllar musiqi karyerasına başlamaq istəyən sənətçilər üçün vacib tərəfdaşlar hesab olunur. Sənətçinin musiqisinin daha geniş auditoriyaya çatdırılması işi də məhz leyblların üzərinə düşür. Leybllar mahnıların radioda yayımlanması, albomların satışa çıxarılması, müəllif hüquqlarının qorunması, prodüserlərin tapılması, konsert turlarının təşkili və musiqi videolarının istehsalı kimi şeylərdən məsuldurlar. Leybllar səsyazmaların satışından və oxunmasından əldə edilən gəliri toplayır və müqavilələrinə uyğun olaraq qonorarları sənətçilərinə geri paylayır. Gəlir bölgüsü müqavilələri sənətçi ilə leybl arasındakı müqavilənin şərtlərindən asılı olaraq dəyişir.
Səsyazma prodüseri
Musiqi prodüseri və ya səs prodüseri — musiqi əsərlərinin hazırlanması və istehsalından məsul şəxs, səsyazma layihəsinin yaradıcı və texniki tərəflərinə nəzarət, studiya vaxtını idarə edən şəxsdir. Musiqi prodüseri musiqi ifaçılarının seçilməsi, mahnı ideyalarının hazırlanması, melodiyalar bəstələmək, səsyazma studiyasında işləyərkən musiqiçilərə mentorluq edən, səsyazma, miks və masterinq prosesinə nəzarət edən şəxsdir.
Musiqi prodüseri icraçı prodüserdən fərqlənir. İcraçı prodüser musiqiçinin karyerasını idarə edən və hüquqi dəstəyindən, leybllar ilə əməkdaşlıqdan, reklam təbliğatından, sifarişdən, qastrol fəaliyyətlərindən və s. məsul şəxsdir.
Səsyazma prodüseri fikir toplamaq, musiqi bəstələmək, sessiya musiqiçilərini seçmək, mahnı aranjımanında dəyişikliklər təklif etmək, ifaçılara məşqçilik etmək, seanslara nəzarət etmək, səslərin mikslənməsinə nəzarət etmək və bəzi hallarda masterinqə nəzarət etmək daxildir.
Amerika Səsyazma Sənayesi Birliyi
Amerika Səsyazma Sənayesi Birliyi (ing. The Recording Industry Association of America (RIAA)) — ABŞ-də səsyazma sənayesində fəaliyyət göstərən güclü və nüfuzlu təşkilat. 1952-ci ildə yaradılan RIAA, musiqi sənayesinin formalaşmasında və musiqi şirkətlərinin və sənətçilərin hüquqlarının müdafiəsində mühüm rol oynamışdır.
RIAA-nın əsas məqsədlərindən biri səsyazma sənayesində əqli mülkiyyət hüquqlarını qorumaq və təşviq etməkdir. Buraya güclü müəllif hüququ qanunlarının və tətbiqinin müdafiəsi, həmçinin musiqi piratlığına və qeyri-qanuni fayl paylaşımına qarşı mübarizə daxildir. RIAA rəqəmsal müəllif hüquqlarının pozulmasının qarşısının alınmasına və rəqəmsal əsrdə yaradıcıların və müəllif hüquqları sahiblərinin hüquqlarının qorunmasına yönəlmiş qanunvericiliyin lobbiçiliyində fəal iştirak etmişdir.
RIAA həmçinin müəyyən satış mərhələlərinə çatan albomlar və sinqllar üçün Qızıl və Platin sertifikatları kimi mükafatlar verir.
Shangri-La (səsyazma studiyası)
Shangri-La — Kaliforniyanın Malibu şəhərində yerləşən səsyazma studiyası. Hazırkı Sahibi prodüser Rik Rubindir. Əvvəlcə aktrisa Marqoya məxsus olan bu obyekt 1970-ci illərdə The Band tərəfindən icarəyə götürüldü və sonradan Bob Dilanın səsyazma studiyasına çevrildi. Martin Skorzezenin "The Last Waltz" sənədli filmində göstərilən qrupun müsahibələri Shangi-Lada lentə alınıb. Əmlak 2011-ci ildə Rik Rubin tərəfindən alınıb.
Azərbaycan Televiziya və Radiosunun Səsyazma Evi, Musiqi kollektivləri
Azərbaycan Televiziya və Radiosunun Səsyazma Evi, Musiqi kollektivləri 1926-cı il, noyabrın 6-da, indiki Ə. Əlizadə-9 (keçmiş Fioletov-9) ünvanında Radio komitəsi fəaliyətə başlayır. 1931-ci ildə Azərbaycanın peşəkar musiqisinin banisi Üzeyirbəy Hacıbəylinin təşəbbüsü ilə, bu məkanda şərqdə ilk notlu xalq çalğı alətləri orkestri və indiki Niyazi adına simfonik orkestri yaradılır. Üzeyir bəyə o zamanlar Müslüm Maqamayev yaxından köməklik etmişdir. Azərbaycan Televiziya və Radiosunun Səsyazma evinin məqsədi dövlətin milli-mədəni musiqi həyatında ictimaiyyətə bir-birindən maraqlı layihələr təqdim etmək, milli mənəvi dəyərləri qorumaq, dövlətin hər bir uğurunu musiqi dili ilə dinləyicilərə çatdırmaq, yeni gənc nəslə peşəkar musiqini təbliğ etməkdir. Əməkdar artist Ramil Qasımovsəsyazma evinin direktoru və bədii rəhbəridir.
== Səsyazma evində fəaliyyət göstərən musiqi kollektivləri ==
1 Səid Rüstəmov adına Xalq Çalğı Alətləri Orkestri
2 Niyazi adına Dövlət simfonik orkestri
3 Cahangir Cahangirov adına xor
4 Tofiq Əhmədov adına estrada-simfonik orkestri
5 Uşaq Musiqili Teatrının Əfsər Cavanşirov adına "Bənövşə" uşaq xoru
6 Əhsən Dadaşov adına "Xatirə" xalq çalğı alətləri ansamblı
7 Əhməd Bakıxanov adına xalq çalğı alətləri ansamblı
8 Vaqif Mustafazadə adına "Sevil" vokal-instrumental ansamblı
9 "Qaytağı" instrumental ansamblı
10 Uşaq Musiqili Teatrı
=== Səid Rüstəmov adına Xalq Çalğı Alətləri Orkestri ===
Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixininin incilərindən biri olan Səid Rüstəmov adına Əməkdar kollektiv xalq çalğı alətləri orkestri Müslüm Maqomayevin təklifi ilə Üzeyir Hacıbəyli tərəfindən 1931-ci ildə yaradılmaqla, nəinki Azərbaycanda, hətta, bütün Şərq aləmində peşəkar notlu xalq çalğı alətləri orkestrinin əsasını qoymuş olur. İlk dövrlərdə orkestrin dirijoru və rəhbəri Üzeyir Hacıbəyli, konsertmeysteri isə Səid Rüstəmov olmuşdur. Orkestrin tərkibi isə ancaq kamança, saz, balaban, zurna, dəf, nağara alətlərindən ibarət olmuşdur. İlk heyəti Səid Rüstəmov, Əhmədxan Bakıxanov, onun qardaşı Məmmədxan Bakıxanov, Ağabacı Rzayeva, Əmrulla Məmmədbəyli, Cəvahir Həsənova, Tutu Kərimova, Məmmədağa Muradov, Süleyman Hüseynquluoğlu, Əbülfəz Fərəczadə, Xalıq Babayev, Əlihəsən Nuriyev, Xosrov Məlikov, Qılman Salahov, Qönçə İsrafilova, Hacıbaba Əliyev, Hacı Xanməmmədov, Ə. Quliyev və b.-dən ibarət idi. 1935-ci ildən sonra Üzeyir Hacıbəylinin təklifi ilə Səid Rüstəmov orkestrə baş dirijor və bədii rəhbər vəzifəsinə təyin olunur.