Arif Hacılı: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə iOS tətbiqetməsi vasitəsilə redaktə
 
(10 istifadəçi tərəfindən edilmiş 47 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{mənbə azlığı}}
{{Dövlət xadimi
{{Vəzifəli şəxs
| adı = Arif Hacılı
| orijinal adı = Arif Mustafa oğlu Hacılı
|vəzifə = [[Müsavat Partiyası]] Məclisinin sədri
|başlanğıc = 18 may 2024
| şəkil = Arif Hacılı.jpg
| şəklin ölçüsü = 200px
|son =
| şəklin izahı =
|əvvəlki = [[Nüşabə Sadıxlı]]
|sonrakı =

|vəzifə_1 = [[Müsavat Partiyası]]nın başqanı
| titul = Azərbaycan Respublikasının Ərazi Hakimiyyət və İdarəetmə Orqanları ilə İş üzrə Dövlət Müşaviri
|başlanğıc_1 = 28 sentyabr 2014
| bayraq = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
|son_1 = 4 may 2024
|dövr əvvəl=1992
|əvvəlki_1 = [[İsa Qəmbər]]
|dövr son= 1993
|sonrakı_1 = İsa Qəmbər
| bayraq2 = Flag_of_Azerbaijan.svg
|vəzifə_2 = [[Müsavat Partiyası]] Mərkəzi İcra Aparatının rəhbəri

|başlanğıc_2 = 2006
| titul_2 = [[Azərbaycan Respublikasının Ali Sovetinin xalq deputatlarının siyahısı (1990)|Azərbaycan Respublikasının Ali Sovetinin xalq deputatı]]
|son_2 = 28 sentyabr 2014
| bayraq_2 = Coat_of_arms_of_Azerbaijan.svg
|əvvəlki_2 =
| bayraq2_2 = Flag_of_Azerbaijan.svg
|sonrakı_2 = [[Gülağa Aslanlı]]
|dövr əvvəl_2=1990
|vəzifə_3 = [[Müsavat Partiyası]] başqanının müavini
|dövr son_2=1991
|başlanğıc_3 = May 2001
| titul_3 = [[Müsavat Partiyası|Müsavat Partiyasının başqanı]]
|son_3 = 2006
|dövr əvvəl_3=2014
|əvvəlki_3 = ''Vəzifə təsis edildi''
|dövr son_3=halhazırda
| milliyəti =
|sonrakı_3 =
| dini =
|başlıq1_3 = Başqan
|mətn1_3 = İsa Qəmbər
| doğum tarixi = {{doğum tarixi və yaşı|1962|01|22}}
|vəzifə_4 = Müsavat Partiyasının katibi
| doğum yeri = [[SSRİ]], [[Azərbaycan SSR]], [[Zaqatala rayonu]],[[Yuxarı Tala]]
| vəfat tarixi =
|başlanğıc_4 = 1994
| vəfat yeri =
|son_4 = May 2001
|əvvəlki_4 =
| atası =
|sonrakı_4 = ''Vəzifə ləğv edildi''
| anası =
| həyat yoldaşı =
|başlıq1_4 = Başqan
|mətn1_4 = İsa Qəmbərİsa Qəmbər
| uşağı = 2 övlad
|vəzifə_5 = Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatı

| elm sahəsi =
|başlanğıc_5 = 1990
| yeri =
|son_5 = 3 sentyabr 1993
|əvvəlki_5 =
| tanınır = [[Siyasətçi]]
|sonrakı_5 =

|seçki dairəsi_5 = 204 nömrəli Aşağı Tala
| partiya = {{AXC}} ([[1989]]-[[1992]])<br>{{Müsavat}} ([[1992]]-h.h.)
|vəzifə_6 = [[Azərbaycanın dövlət müşavirlərinin siyahısı|Azərbaycan Respublikasının Ərazi Hakimiyyət və İdarəetmə Orqanları ilə İş üzrə Dövlət Müşaviri]]
| fəaliyyəti = [[Siyasətçi]]
|başlanğıc_6 = 21 may 1992
| ixtisası =
| təhsili = [[Bakı Dövlət Universiteti]]
|son_6 = 26 iyun 1993
| elmi dərəcəsi =
|əvvəlki_6 =
|sonrakı_6 = [[Arif Rəhimzadə]]
| mükafatları =
|vəzifə_7 = [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] Ali Məclisinin sədri
| imzası =
|başlanğıc_7 = 16 fevral 1992
| sayt = [http://www.arifhajili.blogspot.com Rəsmi vebsaytı]
|son_7 = 1992
|əvvəlki_7 = [[Tamerlan Qarayev]]
|sonrakı_7 = [[Qulamhüseyn Əlibəyli]]
}}
}}
'''Hacılı Arif Mustafa oğlu''' — Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatının liderlərindən biri, Müsavat Partiyasının Başqanı.<ref>[http://musavat.com/news/son-xeber/Arif-Hacili-Musavat-Partiyasinin-yeni-basqani-oldu_216945.html Arif Hacılı Müsavat Partiyasının yeni başqanı oldu.] musavat.com, 27.09.2014. {{az}}</ref>
'''Arif Mustafa oğlu Hacılı''' (əvvəlki soyadı: '''Hacıyev''';<ref>{{Cite book |first=Zərdüşt |last=Əlizadə |author-link=Zərdüşt Əlizadə |title=Конец второй республики |volume=I |isbn=5-94691-207-0 |publisher=Граница |location=Moskva |language=ru |year=2006 |page=362 }}</ref> {{DVTY}}) — Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatının liderlərindən biri, Müsavat Partiyasının Başqanı (2014<ref>[http://musavat.com/news/son-xeber/Arif-Hacili-Musavat-Partiyasinin-yeni-basqani-oldu_416945.html Arif Hacılı Müsavat Partiyasının yeni başqanı oldu.] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140929173349/http://musavat.com/news/son-xeber/Arif-Hacili-Musavat-Partiyasinin-yeni-basqani-oldu_416945.html |date=2014-09-29 }} musavat.com, 27.09.2014.{{ref-az}}</ref>–2024<ref>{{Cite web |url=https://musavat.com/news/musavat-partiyasinin-xi-qurultayi-basa-catdi-isa-qember-ona-ses-verenlere-tesekkur-etdi_1066698.html |title=Müsavat Partiyasının XI qurultayı BAŞA ÇATDI, İsa Qəmbər ona səs verənlərə TƏŞƏKKÜR ETDİ |access-date=2024-05-04 |archive-date=2024-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240504195839/https://musavat.com/news/musavat-partiyasinin-xi-qurultayi-basa-catdi-isa-qember-ona-ses-verenlere-tesekkur-etdi_1066698.html |url-status=live }}</ref>).


==Ailəsi==
== Həyatı ==
1962-ci il yanvar ayının 22-də [[Zaqatala rayonu]]nun [[Yuxarı Tala]] kəndində anadan olub. Orta təhsilini [[Zaqatala]] rayonu [[Yuxarı Tala]] kənd 1 saylı orta məktəbdə alıb. [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin Jurnalistika fakültəsəni bitirib. İlk gəncliyi illərində inşaat briqadasında fəhlə, yerli radio verilişləri redaksiyasında redaktor işləyib. Bu illərdə müxtəlif yerli Sovetlərə deputat seçilib.
Atası Mustafa Hacıyev [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]nin tarix fakültəsini və Ali Partiya Məktəbini bitirmişdi. Müxtəlif partiya və hökumət vəzifələrində işləməklə yanaşı daha çox pedoqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş, orta məktəbdə müəllim, məktəb direktorunun müavini, məktəb direktoru vəzifələrində çalışmış, [[1972]] ci ildə 45 yaşında ağır xəstəlikdən sonra vəfat etmişdir.


=== Ailəsi ===
Anası Zahidə Hacıyeva evdar qadın, sonra isə tütünçü olmuş, [[2012]] ci ildə Arif Hacılı həbsdə olduğu zaman 80 yaşında vəfat etmişdir.<ref>[http://musavat.com/news/son-xəbər/ARİF-HACILIYA-AĞIR-İTKİ-ÜZ-VERDİ(FOTOLAR)_124799.html?welcome=1, ARİF HACILIYA AĞIR İTKİ ÜZ VERDİ] musavat.com, 30.05.2012. {{az}}</ref>
Atası Mustafa Hacıyev [[Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti]]nin tarix fakültəsini və Ali Partiya Məktəbini bitirmişdi. Müxtəlif partiya və hökumət vəzifələrində işləməklə yanaşı daha çox pedoqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş, orta məktəbdə müəllim, məktəb direktorunun müavini, məktəb direktoru vəzifələrində çalışmış, 1972-ci ildə 45 yaşında ağır xəstəlikdən sonra vəfat etmişdir.


Anası Zahidə Hacıyeva evdar qadın, sonra isə tütünçü olmuş, 2012-ci ildə Arif Hacılı həbsdə olduğu zaman 80 yaşında vəfat etmişdir.<ref>[http://musavat.com/news/son-xəbər/ARİF-HACILIYA-AĞIR-İTKİ-ÜZ-VERDİ(FOTOLAR)_124799.html?welcome=1, ARİF HACILIYA AĞIR İTKİ ÜZ VERDİ] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }} musavat.com, 30.05.2012.{{ref-az}}</ref>
== Həyatı ==
[[1962]] ci il [[Yanvar]] ayının [[22]] də [[Zaqatala]] rayonunun [[Yuxarı Tala]] kəndində anadan olub. Orta təhsilini [[Zaqatala]] rayonu [[Yuxarı Tala]] kənd 1 saylı orta məktəbdə alıb. [[Bakı Dövlət Universiteti]]nin Jurnalistika fakültəsəni bitirib. İlk gəncliyi illərində inşaat briqadasında fəhlə, yerli radio verilişləri redaksiyasında redaktor işləyib. Bu illərdə müxtəlif yerli Sovetlərə deputat seçilib.


== İctimai-siyasi fəaliyyəti==
== İctimai-siyasi fəaliyyəti ==
[[Azərbaycan Milli-Azadlıq Hərəkatı (1988-1991)|Xalq Hərəkatına]] tələbə ikən, [[1988]] ci ildə [[Bakı]]da keçirilən noyabr mitinqləri zamanı qoşulub. [[1989]] cu ildə [[Zaqatala]]da AXC nin yerli təşkilatının yaradıcılarından biri və lideri olub.
[[Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatı (1988–1991)|Xalq Hərəkatına]] tələbə ikən, 1988-ci ildə [[Bakı]]da keçirilən noyabr mitinqləri zamanı qoşulub. 1989-cu ildə [[Zaqatala]]da [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] nin yerli təşkilatının yaradıcılarından biri və lideri olub.


[[1989]] cu ilin [[sentyabr]] ayında AXC Ali Məclisinin üzvü seçilib. [[1989]-[[1990]]-cı illərdə AXC-nin parçalanmasının qarşısının alınması, [[20 yanvar]] hadisələrindən sonra isə bu təşkilatın toparlanması üçün xüsusi fəallıq göstərən Ali Məclis üzvlərindən biri olub.
1989-cu ilin sentyabr ayında [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] Ali Məclisinin üzvü seçilib. 1989–1990-cı illərdə [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]]nin parçalanmasının qarşısının alınması, 20 yanvar hadisələrindən sonra isə bu təşkilatın toparlanması üçün xüsusi fəallıq göstərən Ali Məclis üzvlərindən biri olub.


[[1990]] cı ildə 204 saylı [[Zaqatala]] seçki dairəsindən Azəbaycan Xalq deputatı seçilib. Azərbaycan Parlamentinin ən gənc üzvlərindən biri olub. Parlamentdəki ilk çıxışında Azərbaycanın üçrəngli istiqqlal bayrağının parlamentin iclas zalına gətirilməsini,bu bayrağın parlament üzərinə qaldırılmasını tələb edib. [[Lenin]]in büstünün və sovet bayrağının parlamendən götürülməsini tələb etməsi buradakı kommunist çoxluğun ciddi etirazlarına səbəb olmaqla yanaşı ölkədə əks səda doğurub.
1990-cı ildə 204 saylı [[Zaqatala]] seçki dairəsindən Azəbaycan Xalq deputatı seçilib. Azərbaycan Parlamentinin ən gənc üzvlərindən biri olub. Parlamentdəki ilk çıxışında Azərbaycanın üçrəngli istiqqlal bayrağının parlamentin iclas zalına gətirilməsini, bu bayrağın parlament üzərinə qaldırılmasını tələb edib. [[Lenin]]in büstünün və sovet bayrağının parlamendən götürülməsini tələb etməsi buradakı kommunist çoxluğun ciddi etirazlarına səbəb olmaqla yanaşı ölkədə əks səda doğurub.


Arif Hacılı [[1991]] ci ildə [[SSRİ]] nin saxlanması naminə keçirilən referendumun əleyhinə səs verən 43 istiqlalçı millət vəkilindən biridir.Bu referenduma qarşı parlamentin binasında başlayan 10 günlük aclıq aksiyasında [[Əbülfəz Elçibəy]] və digər 9 millət vəkili ilə birlikdə iştirak edib.
Arif Hacılı 1991-ci ildə [[SSRİ]]-nin saxlanması naminə keçirilən referendumun əleyhinə səs verən 43 istiqlalçı millət vəkilindən biridir. Bu referenduma qarşı parlamentin binasında başlayan 10 günlük aclıq aksiyasında [[Əbülfəz Elçibəy]] və digər 9 millət vəkili ilə birlikdə iştirak edib.


[[1991]] ci ildə yaranan Azərbaycan Ali Soveti Milli Şurasının, və [[Milli Məclis]]in üzvü olub.Həmin il AXC Ali Məclisinin Rəyasət heyətinin üzvü, sonra isə AXC Ali Məclisinin sədri seçilib.
1991-ci ildə yaranan Azərbaycan Ali Soveti Milli Şurasının, və [[Milli Məclis]]in üzvü olub. Həmin il [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] Ali Məclisinin Rəyasət heyətinin üzvü, sonra isə [[Azərbaycan Xalq Cəbhəsi]] Ali Məclisinin sədri seçilib.


Arif Hacılı [[Elçibəy höküməti]] dövründə Azərbaycan Respublikasının Ərazi Hakimiyyət və İdarəetmə Orqanları ilə İş üzrə Dövlət Müşaviri vəzifəsində yerli icra hakimiyyəti strukturlarının işinə rəhbərlik edib. Dövlət Ərzaq komissiyasının sədri kimi ölkənin ərzaq böhranından çıxmasında mühüm rol oynayıb.
Arif Hacılı [[II Azərbaycan hökuməti|Elçibəy hökuməti]] dövründə Azərbaycan Respublikasının Ərazi Hakimiyyət və İdarəetmə Orqanları ilə İş üzrə Dövlət Müşaviri vəzifəsində yerli icra hakimiyyəti strukturlarının işinə rəhbərlik edib. Dövlət Ərzaq komissiyasının sədri kimi ölkənin ərzaq böhranından çıxmasında mühüm rol oynayıb.
[[Ağdərə]], [[Füzuli]], [[Qubadlı]], [[Ağdam]] və digər rayonların ərazilərinin erməni silahlı birləşmərinin hücumlarından müdafiəsinın təşkilində və bəzi döyüş əməliyyatlarında bilavasitə iştirak edib. [[4]] [[iyun]] qiyamının nəticələrinin aradan qaldırılması,prezident Elçibəyin səlahiyyətlərinin qiyam yolu ilə əlindən alınmasına qarşı açıq müqavimətin təşkilinə cəhd edən dövlət xadimlərindən biri olub.
[[Ağdərə]], [[Füzuli]], [[Qubadlı]], [[Ağdam]] və digər rayonların ərazilərinin erməni silahlı birləşmərinin hücumlarından müdafiəsinın təşkilində və bəzi döyüş əməliyyatlarında bilavasitə iştirak edib. 4 iyun qiyamının nəticələrinin aradan qaldırılması, prezident Elçibəyin səlahiyyətlərinin qiyam yolu ilə əlindən alınmasına qarşı açıq müqavimətin təşkilinə cəhd edən dövlət xadimlərindən biri olub.


[[1992]] ci İldə [[Müsavat Partiyası]]nın Bərpa Mərkəzi yarandığı gündən Müsavat Partiyasının Bərpa Mərkəzinin üzvü, [[1994]] cü ildən Müsavat partiyasının Seçki, Təşkilat məsələləri katibi,sonralar müavini, [[2006]] cı ildən [[Müsavat Partiyası]] Mərkəzi İcra Aparatının rəhbəri olub.
1992-ci İldə [[Müsavat Partiyası]]nın Bərpa Mərkəzi yarandığı gündən Müsavat Partiyasının Bərpa Mərkəzinin üzvü, 1994-cü ildən Müsavat partiyasının Seçki, Təşkilat məsələləri katibi, sonralar müavini, 2006-cı ildən [[Müsavat Partiyası]] Mərkəzi İcra Aparatının rəhbəri olub.


[[1998]] ci ildən [[Elçibəy]]in yaratdığı və sədri olduğu [[Bütöv Azərbaycan Birliyi]]nin sədr müavini olub.
1998-ci ildən [[Elçibəy]]in yaratdığı və sədri olduğu [[Bütöv Azərbaycan Birliyi]]nin sədr müavini olub.


[[1998]] ci və [[2000]] ci ilərdə keçirilən kütləvi aksiyaların ,mitinq və nümayişlərin əsas təşkilatçılarından biri kimi dəfələrlə saxlanılıb və həbs edilib.[[Şəkil:Arif Hacılı bashqan.jpg|thumb|frame|right|Arif Hacılı Müsavat Partiyasının yeni başqanı oldu]]
1998-ci və 2000-ci ilərdə keçirilən kütləvi aksiyaların , mitinq və nümayişlərin əsas təşkilatçılarından biri kimi dəfələrlə saxlanılıb və həbs edilib.


[[Azərbaycanda parlament seçkiləri (2000)|2000-ci il parlament seçkilərində]] Arif Hacılı [[Müsavat Partiyası]]nın proporsional seçki üzrə vahid namizədlər siyahısında partiya daxili keçirilmiş praymerizə əsasən 2-ci sırada olmuşdur.<ref>{{Cite web |title=2000-ci ilin və bu günün Müsavat Partiyası - deputatlığa namizədləri müqayisə etsək... (FOTOLAR) |url=https://musavat.com/news/2000-ci-ilin-ve-bu-gunun-musavat-partiyasi-deputatliga-namizedleri-muqayise-etsek-fotolar_665418.html |access-date=2024-01-08 |website=musavat.com |archive-date=2023-04-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230429162814/https://musavat.com/cookies.html?backurl=https%3A%2F%2Fmusavat.com%3A443%2Fnews%2F2000-ci-ilin-ve-bu-gunun-musavat-partiyasi-deputatliga-namizedleri-muqayise-etsek-fotolar_665418.html%3Fd%3D3 |url-status=live }}</ref> Müsavat Partiyası proporsional seçkilər üzrə 140 546 səs (ümumi səslərin 4,85%-i) toplamış, lakin 6%-lik seçki həddini keçə bilmədiyi üçün mandat qazana bilməmişdir. Beləliklə, Arif Hacılı deputat seçilə bilməmişdir.<ref>{{Cite web |title=2000-ci il parlament seçkilərinin nəticəsi |url=http://www.ipu.org/parline-e/reports/arc/2019_00.htm |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20110726190334/http://www.ipu.org/parline-e/reports/arc/2019_00.htm |archive-date=2011-07-26 |access-date=2022-05-30}}</ref><ref>{{Cite web |title=2000-2001-ci illər parlament seçkiləri haqqında yekun hesabat |url=https://www.osce.org/files/f/documents/0/d/14266.pdf |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20210801145304/https://www.osce.org/files/f/documents/0/d/14266.pdf |archive-date=2021-08-01 |access-date=2022-05-30}}</ref>
Son illərdə Azərbaycanda keçirilən ən kütləvi siyasi aksiya olan [[12]] [[oktyabr]] [[2003]] cü il tarixli [[Azərbaycan etirazları (2003)|mitinqin]] təşkilatçılarından biri və aparıcısı olub. 16 oktyabr [[2003]]-cü il tarixində [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2003)|Prezident seçkiləri]]nin nəticələrinin saxtalaşdırılmaaına qarşı keçirilən etiraz aksiyasının əsas təşkilatçılarından biri kimi həbs olunaraq 5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.


12 oktyabr 2003-cü il tarixli [[Azərbaycan etirazları (2003)|mitinqin]] təşkilatçılarından biri və aparıcısı olub. 16 oktyabr 2003-cü il tarixində [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2003)|Prezident seçkiləri]]nin nəticələrinin saxtalaşdırılmaaına qarşı keçirilən etiraz aksiyasının əsas təşkilatçılarından biri kimi həbs olunaraq 5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.
Arif Hacılı [[2009]] cu ildə iki dəfədən artıq Prezident seçilməyə qoyulan Konstitusiya qadağasının aradan qaldırılması ilə bağlı keçirilən referendum zamanı buna etiraz məqsədi ilə Müsavat partiyası tərəfindən yaradılmış "Respublikaçılar" referendum qrupunun ümummilli kampaniyasına rəhbərlik edib.


Arif Hacılı 2009-cu ildə iki dəfədən artıq Prezident seçilməyə qoyulan Konstitusiya qadağasının aradan qaldırılması ilə bağlı keçirilən referendum zamanı buna etiraz məqsədilə Müsavat partiyası tərəfindən yaradılmış "Respublikaçılar" referendum qrupunun ümummilli kampaniyasına rəhbərlik edib.
Arif Hacılı [[2011]] ci ildə "[[Ərəb Baharı]]" adlanan siyasi fəallıq dönəmində Müsavat Partiyasının təşkil etdiyi [[12 mart]] və [[İctimai Palata (Azərbaycan)|İctimai Palata]]nın təşkil etdiyi [[2 aprel]] mitinqlərinin əsas təşkilatçısı kimi həbs olunaraq yenidən iki il yarım müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Cəza müddətinin əksəriyyətini çəkdikdən sonra yenə də əfv ərizəsi yazmadan yerli və beynəlxalq ictimaiyyətin tələbi ilə azadlıqa buraxılıb.<ref>[http://www.mediaforum.az/az/2012/06/22/ARİF-HACILI-AZADLIĞA-BURAXILDI-064509902c00.html#.VWTJ1KgzkaI ARİF HACILI AZADLIĞA BURAXILDI] mediaforum.az, 22.06.2012. {{az}}</ref>


Arif Hacılı 2011-ci ildə "[[Ərəb Baharı]]" adlanan siyasi fəallıq dönəmində Müsavat Partiyasının təşkil etdiyi 12 mart və [[İctimai Palata (Azərbaycan)|İctimai Palata]]nın təşkil etdiyi 2 aprel mitinqlərinin əsas təşkilatçısı kimi həbs olunaraq yenidən iki il yarım müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Cəza müddətinin əksəriyyətini çəkdikdən sonra yenə də əfv ərizəsi yazmadan yerli və beynəlxalq ictimaiyyətin tələbi ilə azadlıqa buraxılıb.<ref>[http://www.mediaforum.az/az/2012/06/22/ARİF-HACILI-AZADLIĞA-BURAXILDI-064509902c00.html#.VWTJ1KgzkaI ARİF HACILI AZADLIĞA BURAXILDI] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120623173959/http://www.mediaforum.az/az/2012/06/22/AR%C4%B0F-HACILI-AZADLI%C4%9EA-BURAXILDI-064509902c00.html#.VWTJ1KgzkaI |date=2012-06-23 }} mediaforum.az, 22.06.2012.{{ref-az}}</ref>
Arif Hacılı iki dəfə beynəlxalq "Amnesty İnternasional" teşkilatı tərəfindən Vicdan Məhbusu elan edilib. [[2003]] cü ildə qeyri qanuni həbs olunması, [[2005]] ci ildə deputat mandatının oğurlanması ilə bağlı Azərbaycan hakimiyyətinə qarşı irəli sürdüyü iddialarla əlaqədar iki dəfə [[Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi|Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi]]ndə Əliyev hökumətinə qalib gəlib.Arif Hacılı [[2013]]-cü ildə keçirilən [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2013)|Prezident seçkiləri]]ndə Müxalifətin vahid namizədi [[Cəmil Həsənli]]nin seçki qərargahının sədrlərindən biri olub.


Arif Hacılı iki dəfə beynəlxalq "Amnesty İnternasional" təşkilatı tərəfindən Vicdan Məhbusu elan edilib. 2003-cü ildə qeyri qanuni həbs olunması, 2005-ci ildə deputat mandatının oğurlanması ilə bağlı Azərbaycan hakimiyyətinə qarşı irəli sürdüyü iddialarla əlaqədar iki dəfə [[Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi|Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi]]ndə Əliyev hökumətinə qalib gəlib. Arif Hacılı 2013-cü ildə keçirilən [[Azərbaycanda Prezident seçkiləri (2013)|Prezident seçkiləri]]ndə Müxalifətin vahid namizədi [[Cəmil Həsənli]]nin seçki qərargahının sədrlərindən biri olub.
[[2014]]-cü və [[2019]]-cu illərdə Müsavat Partiyasında keçirilən başqan seçkilərində qalib gəlib. Hazırda [[Müsavat Partiyası]]nın başqanıdır.<ref>[http://musavat.com/news/son-xeber/Arif-Hacili-Musavat-Partiyasinin-yeni-basqani-oldu_216945.html Arif Hacılı Müsavat Partiyasının yeni başqanı oldu] musavat.com, 27.09.2014{{az}}</ref>


2014-cü və 2019-cu illərdə Müsavat Partiyasında keçirilən başqan seçkilərində qalib gəlib. Hazırda [[Müsavat Partiyası]]nın başqanıdır.<ref>[http://musavat.com/news/son-xeber/Arif-Hacili-Musavat-Partiyasinin-yeni-basqani-oldu_416945.html Arif Hacılı Müsavat Partiyasının yeni başqanı oldu] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140929173349/http://musavat.com/news/son-xeber/Arif-Hacili-Musavat-Partiyasinin-yeni-basqani-oldu_416945.html |date=2014-09-29 }} musavat.com, 27.09.2014{{ref-az}}</ref>
== Foto şəkillər ==
<gallery>
File:4mikrafon.jpg|Sabir Rüstəmxanlı və Arif Hacılı
File:arif hacili Isa qember.jpg|Arif Hacılı və İsa Qəmbər
File:Arif Hacili 92.jpg|Əbülfəz Elçibəy, Məryəm Həsənova və Arif Hacılı
File:Arif hacili cemil unal.jpg|Ankarada M.Ə.Rəsulzadənin məzarı önündə M.Ə.Rəsulzadənin silahdaşı Cəmil Ünal və Arif Hacılı
File:Arif hacili krim oglu.jpg|Arif Hacılı, Mustafa Kırımoğlu və İsa Qəmbər
</gallery>


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==
Sətir 100: Sətir 96:
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasətçiləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalistləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan jurnalistləri]]
[[Kateqoriya:Müsavat Partiyasının üzvləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycanın dövlət müşavirləri]]
[[Kateqoriya:Zaqatala rayonunda doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Müsavat Partiyasının başqan müavinləri]]
[[Kateqoriya:Müsavat Partiyası başqanları]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan siyasi partiyalarının sədrləri]]
[[Kateqoriya:Müsavat Partiyasının katibləri]]
[[Kateqoriya:Müsavat Partiyası Məclisinin sədrləri]]
[[Kateqoriya:Müsavat Partiyası Divanının üzvləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Ali Məclisinin sədrləri]]

Səhifəsinin 12:53, 19 may 2024 tarixinə olan son versiyası

Arif Hacılı
Müsavat Partiyası Məclisinin sədri
Vəzifədədir
18 may 2024-cü ildən
ƏvvəlkiNüşabə Sadıxlı
28 sentyabr 2014 – 4 may 2024
Əvvəlkiİsa Qəmbər
Sonrakıİsa Qəmbər
Müsavat Partiyası Mərkəzi İcra Aparatının rəhbəri
2006 – 28 sentyabr 2014
SonrakıGülağa Aslanlı
Müsavat Partiyası başqanının müavini
May 2001 – 2006
Başqanİsa Qəmbər
ƏvvəlkiVəzifə təsis edildi
Müsavat Partiyasının katibi
1994 – May 2001
Başqanİsa Qəmbərİsa Qəmbər
SonrakıVəzifə ləğv edildi
Azərbaycan Ali Sovetinin XII çağırış deputatı
1990 – 3 sentyabr 1993
Seçki dairəsi204 nömrəli Aşağı Tala
21 may 1992 – 26 iyun 1993
SonrakıArif Rəhimzadə
Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Ali Məclisinin sədri
16 fevral 1992 – 1992
ƏvvəlkiTamerlan Qarayev
SonrakıQulamhüseyn Əlibəyli
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 22 yanvar 1962(1962-01-22) (62 yaş)
Doğum yeri
Partiya
Təhsili
Fəaliyyəti jurnalist
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Arif Mustafa oğlu Hacılı (əvvəlki soyadı: Hacıyev;[1] 22 yanvar 1962, Yuxarı Tala, Zaqatala rayonu) — Azərbaycan Milli Azadlıq Hərəkatının liderlərindən biri, Müsavat Partiyasının Başqanı (2014[2]–2024[3]).

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

1962-ci il yanvar ayının 22-də Zaqatala rayonunun Yuxarı Tala kəndində anadan olub. Orta təhsilini Zaqatala rayonu Yuxarı Tala kənd 1 saylı orta məktəbdə alıb. Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsəni bitirib. İlk gəncliyi illərində inşaat briqadasında fəhlə, yerli radio verilişləri redaksiyasında redaktor işləyib. Bu illərdə müxtəlif yerli Sovetlərə deputat seçilib.

Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Atası Mustafa Hacıyev Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin tarix fakültəsini və Ali Partiya Məktəbini bitirmişdi. Müxtəlif partiya və hökumət vəzifələrində işləməklə yanaşı daha çox pedoqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş, orta məktəbdə müəllim, məktəb direktorunun müavini, məktəb direktoru vəzifələrində çalışmış, 1972-ci ildə 45 yaşında ağır xəstəlikdən sonra vəfat etmişdir.

Anası Zahidə Hacıyeva evdar qadın, sonra isə tütünçü olmuş, 2012-ci ildə Arif Hacılı həbsdə olduğu zaman 80 yaşında vəfat etmişdir.[4]

İctimai-siyasi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xalq Hərəkatına tələbə ikən, 1988-ci ildə Bakıda keçirilən noyabr mitinqləri zamanı qoşulub. 1989-cu ildə Zaqatalada Azərbaycan Xalq Cəbhəsi nin yerli təşkilatının yaradıcılarından biri və lideri olub.

1989-cu ilin sentyabr ayında Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Ali Məclisinin üzvü seçilib. 1989–1990-cı illərdə Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin parçalanmasının qarşısının alınması, 20 yanvar hadisələrindən sonra isə bu təşkilatın toparlanması üçün xüsusi fəallıq göstərən Ali Məclis üzvlərindən biri olub.

1990-cı ildə 204 saylı Zaqatala seçki dairəsindən Azəbaycan Xalq deputatı seçilib. Azərbaycan Parlamentinin ən gənc üzvlərindən biri olub. Parlamentdəki ilk çıxışında Azərbaycanın üçrəngli istiqqlal bayrağının parlamentin iclas zalına gətirilməsini, bu bayrağın parlament üzərinə qaldırılmasını tələb edib. Leninin büstünün və sovet bayrağının parlamendən götürülməsini tələb etməsi buradakı kommunist çoxluğun ciddi etirazlarına səbəb olmaqla yanaşı ölkədə əks səda doğurub.

Arif Hacılı 1991-ci ildə SSRİ-nin saxlanması naminə keçirilən referendumun əleyhinə səs verən 43 istiqlalçı millət vəkilindən biridir. Bu referenduma qarşı parlamentin binasında başlayan 10 günlük aclıq aksiyasında Əbülfəz Elçibəy və digər 9 millət vəkili ilə birlikdə iştirak edib.

1991-ci ildə yaranan Azərbaycan Ali Soveti Milli Şurasının, və Milli Məclisin üzvü olub. Həmin il Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Ali Məclisinin Rəyasət heyətinin üzvü, sonra isə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Ali Məclisinin sədri seçilib.

Arif Hacılı Elçibəy hökuməti dövründə Azərbaycan Respublikasının Ərazi Hakimiyyət və İdarəetmə Orqanları ilə İş üzrə Dövlət Müşaviri vəzifəsində yerli icra hakimiyyəti strukturlarının işinə rəhbərlik edib. Dövlət Ərzaq komissiyasının sədri kimi ölkənin ərzaq böhranından çıxmasında mühüm rol oynayıb. Ağdərə, Füzuli, Qubadlı, Ağdam və digər rayonların ərazilərinin erməni silahlı birləşmərinin hücumlarından müdafiəsinın təşkilində və bəzi döyüş əməliyyatlarında bilavasitə iştirak edib. 4 iyun qiyamının nəticələrinin aradan qaldırılması, prezident Elçibəyin səlahiyyətlərinin qiyam yolu ilə əlindən alınmasına qarşı açıq müqavimətin təşkilinə cəhd edən dövlət xadimlərindən biri olub.

1992-ci İldə Müsavat Partiyasının Bərpa Mərkəzi yarandığı gündən Müsavat Partiyasının Bərpa Mərkəzinin üzvü, 1994-cü ildən Müsavat partiyasının Seçki, Təşkilat məsələləri katibi, sonralar müavini, 2006-cı ildən Müsavat Partiyası Mərkəzi İcra Aparatının rəhbəri olub.

1998-ci ildən Elçibəyin yaratdığı və sədri olduğu Bütöv Azərbaycan Birliyinin sədr müavini olub.

1998-ci və 2000-ci ilərdə keçirilən kütləvi aksiyaların , mitinq və nümayişlərin əsas təşkilatçılarından biri kimi dəfələrlə saxlanılıb və həbs edilib.

2000-ci il parlament seçkilərində Arif Hacılı Müsavat Partiyasının proporsional seçki üzrə vahid namizədlər siyahısında partiya daxili keçirilmiş praymerizə əsasən 2-ci sırada olmuşdur.[5] Müsavat Partiyası proporsional seçkilər üzrə 140 546 səs (ümumi səslərin 4,85%-i) toplamış, lakin 6%-lik seçki həddini keçə bilmədiyi üçün mandat qazana bilməmişdir. Beləliklə, Arif Hacılı deputat seçilə bilməmişdir.[6][7]

12 oktyabr 2003-cü il tarixli mitinqin təşkilatçılarından biri və aparıcısı olub. 16 oktyabr 2003-cü il tarixində Prezident seçkilərinin nəticələrinin saxtalaşdırılmaaına qarşı keçirilən etiraz aksiyasının əsas təşkilatçılarından biri kimi həbs olunaraq 5 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

Arif Hacılı 2009-cu ildə iki dəfədən artıq Prezident seçilməyə qoyulan Konstitusiya qadağasının aradan qaldırılması ilə bağlı keçirilən referendum zamanı buna etiraz məqsədilə Müsavat partiyası tərəfindən yaradılmış "Respublikaçılar" referendum qrupunun ümummilli kampaniyasına rəhbərlik edib.

Arif Hacılı 2011-ci ildə "Ərəb Baharı" adlanan siyasi fəallıq dönəmində Müsavat Partiyasının təşkil etdiyi 12 mart və İctimai Palatanın təşkil etdiyi 2 aprel mitinqlərinin əsas təşkilatçısı kimi həbs olunaraq yenidən iki il yarım müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Cəza müddətinin əksəriyyətini çəkdikdən sonra yenə də əfv ərizəsi yazmadan yerli və beynəlxalq ictimaiyyətin tələbi ilə azadlıqa buraxılıb.[8]

Arif Hacılı iki dəfə beynəlxalq "Amnesty İnternasional" təşkilatı tərəfindən Vicdan Məhbusu elan edilib. 2003-cü ildə qeyri qanuni həbs olunması, 2005-ci ildə deputat mandatının oğurlanması ilə bağlı Azərbaycan hakimiyyətinə qarşı irəli sürdüyü iddialarla əlaqədar iki dəfə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsində Əliyev hökumətinə qalib gəlib. Arif Hacılı 2013-cü ildə keçirilən Prezident seçkilərində Müxalifətin vahid namizədi Cəmil Həsənlinin seçki qərargahının sədrlərindən biri olub.

2014-cü və 2019-cu illərdə Müsavat Partiyasında keçirilən başqan seçkilərində qalib gəlib. Hazırda Müsavat Partiyasının başqanıdır.[9]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Əlizadə, Zərdüşt. Конец второй республики (rus). I. Moskva: Граница. 2006. səh. 362. ISBN 5-94691-207-0.
  2. Arif Hacılı Müsavat Partiyasının yeni başqanı oldu. Arxivləşdirilib 2014-09-29 at the Wayback Machine musavat.com, 27.09.2014. (az.)
  3. "Müsavat Partiyasının XI qurultayı BAŞA ÇATDI, İsa Qəmbər ona səs verənlərə TƏŞƏKKÜR ETDİ". 2024-05-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-05-04.
  4. ARİF HACILIYA AĞIR İTKİ ÜZ VERDİ [ölü keçid] musavat.com, 30.05.2012. (az.)
  5. "2000-ci ilin və bu günün Müsavat Partiyası - deputatlığa namizədləri müqayisə etsək... (FOTOLAR)". musavat.com. 2023-04-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-01-08.
  6. "2000-ci il parlament seçkilərinin nəticəsi". 2011-07-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-30.
  7. "2000-2001-ci illər parlament seçkiləri haqqında yekun hesabat" (PDF). 2021-08-01 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-05-30.
  8. ARİF HACILI AZADLIĞA BURAXILDI Arxivləşdirilib 2012-06-23 at the Wayback Machine mediaforum.az, 22.06.2012. (az.)
  9. Arif Hacılı Müsavat Partiyasının yeni başqanı oldu Arxivləşdirilib 2014-09-29 at the Wayback Machine musavat.com, 27.09.2014 (az.)