İnqolştadt
İnqolştadt ( alm. Ingolstadt Ingolstadt, bav. Inglståd, Ingoiståd Inglståd, Ingoiståd ) - Almaniyada, Bavariya əyalətində Dunay çayı üzərində şəhər. Əhalisi təqribən 132.000 nəfər (31 Mart 2015). Yuxarı Bavariyada Münhendən sonra ikinci ən böyük şəhərdir. Münhen, Nürnberq, Auqsburq, Vürtzburq və Regensburqdan sonra Bavariyanın altıncı böyük şəhəridir. 1989-cu ildə şəhərin əhalisi 100 min nəfərə çatdı.
| İnqolştadt | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ingolstadt | |||||
 | |||||
|
|||||
| 48°45′47″ şm. e. 11°25′30″ ş. u. | |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1200 | ||||
| İlk məlumat | 806 | ||||
| Sahəsi | |||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 374 m, 376 m, 368 m | ||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | 08424, 0841, 08450, 08458, 08459 | ||||
| Poçt indeksi | 85049, 85057, 85051, 85053, 85055 | ||||
| Nəqliyyat kodu | IN | ||||
| Digər | |||||
| ingolstadt.de | |||||
|
| |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarix
[redaktə | mənbəni redaktə et]İlk dəfə İnqolştadt (Ingoldesstadt) adı 6 fevral 806-cı ildə Böyük Karlın oğulları arasında torpaqların bölgüsü haqqında nizamnaməsində qeyd olunur. XIII əsrdə İnqolştadt şəhər statusunu aldı. 1392-1447-ci illərdə Bavariya-İnqolştadt Hersoqluğunun paytaxtı olub.
1472-ci ildə bu şəhərdə Bavariyada ilk universitet quruldu, sonradan bura əks-islahat mərkəzinə çevrildi. Lüterin dini mübahisələrdə əsas rəqibi Yohann Ek bu universitetin rektoru idi. 1776-cı ildə universitetin hüquq fakültəsinin dekanı Adam Vayshaupt İlluminati ordeni təsis etdi. Universitet 1800-cü ildə bağlandı.
23 aprel 1516 -da İnqolştadtda pivə təmizliyi qanunu (Reinheitsgebot) yayıldı. Bu qanuna görə, yalnız üç komponent həqiqi pivədə ola bilər: su, mayaotu və arpa . Bu, dünyanın ən qədim və hələ də qüvvədə olan qida keyfiyyəti qanunudur.[5]
1549-cu ildə yezuitlər şəhərə çağrıldı. İngolştadtdakı mərkəz Almaniyanın cənubundakı bütün yezuitləri idarə edirdi. XVI əsrdən bəri şəhər bölgənin ən böyük qalasına çevrildi.
Gələcək Sovet Marşalı M. Tuxaçevski və Fransanın gələcək Prezidenti Şarl de Qoll Birinci Dünya Müharibəsi illərində buradakı hərbi əsir düşərgələrində əsir olublar.
1945-ci ilin yanvar-aprel aylarında İnqolştadt (tarixi mərkəz də daxil olmaqla) müttəfiqlərin mütəmadi bombardmanlarına məruz qaldı.
Görməli yerləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 14-cü əsrin sonuna aid şəhər qala divarının parçaları.
- Moritz kilsəsi (1234)
- 13-cü əsrə aid qala - Bavariyanın ən qədim hersoq qalası
- Yeni qala (XV əsr)
- İnqolştadt universitetinin binası (1436-1472)
- Qotik kafedral Libfrauenmünster (1425-1536)
- Mariya de Viktoriya kilsəsi - Azam qardaşları tərəfindən tikilən Rokoko şedevri (1732-36)
- Barok bəzəkli Fransiskan monastırı (1275)
Muzeylər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Bavariya silah muzeyi (1972) Yeni Qala binasında
- Birinci Dünya Müharibəsi Muzeyi
- "Triva Qülləsi" qalasında Bavariya Polisi Muzeyi
- Alman Tibb Tarixi Muzeyi (1736-cı ildə tikilmiş binada)
- İnqolştadt şəhərinin muzeyi
- Audi zavodunun muzeyi (muzey mobil)
- Beton Sənəti Muzeyi
- Heykəltəraş Alf Lexnerin muzeyi
- Marieluise Fleiser və digərlərinin Muzey-Arxivləri.
- Kelt mədəniyyəti muzeyi
İqtisadiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]İngolştadt avtomobil sənayesinin böyük bir mərkəzidir. Burada Audi avtomobil şirkətinin və Media Markt pərakəndə satış şəbəkəsinin qərargahı yerləşir.
2014-cü ildə Ingolstadt Alman şəhərlərinin investisiya cəlbediciliyi reytinqində birinci yeri tutdu.
Təhsil
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Katolik Universiteti (1980-ci ildən)
- Tətbiqi Elmlər Universiteti (1994-cü ildən)
İdman
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Şəhərin idman klubları:
- "ERK Ingolstadt " hokkey klubu
- "Ingolstadt 04 " futbol klubu
- "Ingolstadt Schanzer" beysbol klubu
Əhali
[redaktə | mənbəni redaktə et]| Tarix | 1840-12-01 | 1871-12-01 | 1900-12-01 | 1925-06-16 | 1939-05-17 | 1950-09-13 | 1961-06-06 | 1970-05-27 | 1987-05-25 | 2011-05-09 |
| Əhali | 13.601 | 18.516 | 29.511 | 35.962 | 43.830 | 54.615 | 69.829 | 85.683 | 96.071 | 124.927 |
Texniki problemlərə görə qrafiklər müvəqqəti olaraq söndürülüb. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Qeydlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 archINFORM (alm.). 1994.
- ↑ Statistisches Bundesamt (Destatis).
- ↑ 1 2 Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2018 (4. Quartal). Federal Statistical Office.
- ↑ 1 2 Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (alm.). DESTATIS, 2023.
- ↑ Braugewerbe und Braukunst mitten in Bayern, Ingolstadt, 1997, s.40-52
- ↑ Баварское статистическое управление: население (таблица 12111-101r) Arxivləşdirilib 2022-06-06 at the Wayback Machine Bayerisches Landesamt für Statistik – Tabelle 12111-101r: Volkszählung und Bevölkerungsfortschreibung: Gemeinden, Bevölkerung (Volkszählungen und aktuell), Stichtag (нем.)
- ↑ Перепись населения Германии 2011.05.09 Arxivləşdirilib 2014-04-13 at the Wayback Machine Bevölkerung Ergebnisse des Zensus 2011, (нем.)
Перепись населения Германии 2011.05.09/xlsx Arxivləşdirilib 2021-05-09 at the Wayback Machine Statistische Ämter des Bundes und der Länder (Erschienen am 28. Mai 2014): Bevölkerung des Zensus 2011 (© Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2014) (нем.) - ↑ Allerhöchste Verordnung, die Territorial-Eintheilung des Königreichs Baiern betreffend (alm.). // Königlich-Baierisches Regierungsblatt 1808. Vol. 1808, burax. XXXIII.
- ↑ Ortschaften-Verzeichnis für den Freistaat Bayern (alm.). / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik M: 1928.
- ↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1952). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1952.
- ↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1978. S. 11*. 538 s.
- ↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (1978). / red. Bavarian State Office for Statistics and Data Münxen: 1978. 538 s.
- ↑ Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.1975. Federal Statistical Office, 2018.
- ↑ Amtliches Ortsverzeichnis für Bayern (alm.). / Hrsg.: Bayerisches Landesamt für Statistik M: LfStat, 1991. S. 3. 714 s.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 https://www.statistikdaten.bayern.de/genesis/online/data?operation=abruftabelleAbrufen&selectionname=12411-001.
- ↑ Kleinräumige Statistiken zum 31.12.2015 (alm.). / Hrsg.: Ingolstadt 2016. S. 9. 87 s.
- ↑ https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/LaenderRegionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Aktuell/05Staedte.html.
- ↑ https://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis. Federal Statistical Office.
- ↑ https://www.destatis.de/DE/Themen/Laender-Regionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/04-kreise.html.
- ↑ register of German municipalities (4th quarter 2022) (alm.). DESTATIS, 2023.