İranlı

İranlılar, İran vətəndaşı ya da İran millətindən olan. İranlı, ölkədəki bütün etnik ünsürləri bir arada toplayan bir termindir. Farsca danışanlara Farsi ya da Pers deyildiyi halda tarixi mənada Ərəb-Fars millətlərini ayırmaq üçün Əcəm adından istifadə edilmişdir. İranlı olaraq tanınan xalqlar adətən İran dillərində danışırlar.

İranlılar
ایرانی
Ümumi sayı
85 milyon
Yaşadığı ərazilər
İran İran 79.200.000 [1]
ABŞ ABŞ 1.186.140 [2]
 BƏƏ  400.000 [3][4]
Böyük Britaniya Birləşmiş Krallıq 130.000
Almaniya Almaniya 110.000 [5]
İsrail İsrail 40.000 [5][6]
Kanada Kanada 88.200 [6]
Qətər Qətər 73.000 [4]
Fransa Fransa 62.000 [6]
 Hindistan 60.000
[6]
 İsveç 60.000
Rusiya Rusiya 50.000
 Bəhreyn 48.000 [7]
 Niderland [6]
 Avstriya 25.000
 Oman 25.000 [8]
 Yunanıstan 20.000 [6]
 Danimarka 10.000 [6]
 Belçika 6.000 [6]
 Norveç 6.000 [6]
Finlandiya Finlandiya 2.000 [6]
Dili

Farsca, Azərbaycan dili, Kürtcə, Ərəb dili, Türkmən dili, Beluc dili, Qaşqay dili, Gilan dili

Dini

çoxu İslam (Şiə) [9][10] və az sayda Sünni, Bəhai, Xristian, MusəviZərdüşt

Iranlıların dünyaya dağılımı

Yaşadıqları ərazilər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Cənub-şərqdə Bəlucistan olaraq tanınan Əfqanıstan sərhəddindən başlayan, xalqlara məxsus coğrafi yaşayış sahəsi, Şimal-qərbdə Qafqaza qədər uzanan ərazidə yayılmışdır.

Farslar, Kürdlər, Zazalar, Taciklər, Mazandaranlılar, Giləklər, Lurlar, Bəluclar, Tatlar, Talışlar ve Osetinlər İran xalqlarındandır.

Bundan başqa İranda çoxlu türk xalqları yaşayır: Azərbaycanlılar, Türkmənlər, Qaşqaylar, Xələclər kimi sayları müxtəlif olan türk xalqları, çox qədim dövrlərdən bu ərazidə yaşamaqdadırlar.

İrandilli xalqlar

  1. "Arxivlənmiş surət". 2022-09-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  2. "American FactFinder". 2020-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  3. "Travel Video Television News - Iranians investing heavily in Dubai". 2007-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  4. 1 2 "Ethnologue report for language code:pes". 2013-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  5. 1 2 wo.org/Disporia.htm Iranian World Outreach - Iranian -speaking people outside of Iran [ölü keçid]
  6. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 "The Persian Diaspora". 2019-11-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  7. 14 report for Bahrain
  8. "Ethnologue". 2013-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  9. "CIA - The World Factbook - Iran". 2012-02-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-04-19.
  10. http://www.aljazeera.com/me.asp?service_ID=12883[ölü keçid]