İsmət (film, 1934)

İsmət və ya digər adı Adətin məhvi[1] — 1934-cü ildə istehsal olunmuş Azərbaycan filmi.[2] Bu film Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Azərbaycan Respublikasında dövlət varidatı elan edilən filmlərin siyahısına daxil edilmişdir[3].

İsmət
Filmin afişası
Filmin afişası
Janr dram
Rejissor Mikayıl Mikayılov
Ssenari müəllifləri Mikayıl Mikayılov
Qriqori Braginski
Baş rollarda Juka Mixelson
İ.Daşdəmirov
Xeyri Əmirzadə
Əzizə Məmmədova
Möhsün Sənani
Operator Fyodor Novitski
Rəssam Viktor Aden
İstehsalçı Azdövlətkinosənaye
İlk baxış tarixi 25 may 1934
Filmin digər adı Adətin məhvi
Filmin növü tammetrajlı bədii film
Müddət 76,5 dəq.
Ölkə SSRİ SSRİ
Dil səssiz (titrlər ruscadır)
İl 1934
Texniki məlumatlar 6 hissə
2158,4 metr
Rəng ağ-qara
Çəkiliş yeri Bakı
IMDb ID6679578

Məzmun

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kino əsərinin əsasını təyyarəçi qadının həyatı[4] və 1933-cü ildə doğmaları tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilmiş Səriyyə Xəlilovanın dramatik taleyi təşkil edir.

Köhnə adətlərdən irəli gələn bir çox maneələri aşaraq, filmin qəhrəmanı ilk azərbaycanlı təyyarəçi qadın olur.

Süjet

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"İsmət" filmin süjeti belədir: İsmətin çalışdığı toxuculuq müəssisəsindən bir qrup işçi onlara qəyyumluq edən təyyarəçilərə qonaq olur. Təyyarəçilər qonaqlardan bir neçəsini təyyarə ilə gəzdirmək qərarına gəlirlər. Təşəbbüsə qoşulan İsmətin təyyarədə külək çadrasını aparır.[1]

Film haqqında

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Film ilk Azərbaycanlı qadın təyyarəçi Leyla Məmmədbəyovaya ithaf olunmuşdur.[5][6]

Əli Bayramov klubunun üzvü, qadınlar arasında fəal iş aparan Səriyyə Xəlilova 1933-cü ildə qardaşı və atası tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilmişdir. İsmət Səriyyənin prototipidir.

Filmdə dekorasiyalardan geniş istifadə olunub. Çəkiliş vaxtı 27 dekorasiya qurulub.

Filmin heyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Filmin üzərində işləyənlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ssenari müəllifi: Mikayıl Mikayılov, Qriqori Braginski
Quruluşçu rejissor: Mikayıl Mikayılov
Quruluşçu operator: Fyodor Novitski
Quruluşçu rəssam: Viktor Aden
Rejissor assistenti: Məmməd Babayev, Heydər Vəzirov
Operator assistenti: Mirzə Mustafayev

Rollarda

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Juka Mixelson — İsmət
İ.Daşdəmirov — Yunis
Xeyri Əmirzadə — Səməd
Əzizə Məmmədova — Səmədin anası
Möhsün Sənani — Dükançı Qulu
Panfiliya Tanailidi — Ara həkimi
Əlisəttar Məlikov — Məmməd
P.Murza — Toxucu Fatma
Həqiqət Rzayeva — Həqiqət
Mirzə Əli — Molla Hacı
Əli Qurbanov — qoçu
İzzət Oruczadə
Əhməd Qəmərlinski

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Məmməd Süleymanov. Azərbaycanda çadra əleyhinə hərəkat — Səriyyə Xəlilovanın Bakını ayağa qaldıran qətli[ölü keçid]. teleqraf.com  (az.)
  2. ↑ Musayeva, G. "İsmət" filminin 75 yaşı qeyd olunub: [Kinorejissor Mikayıl Mikayılovun çəkdiyi eyni adlı film haqqında] //525-ci qəzet.- 2010.- 10 mart.- S. 7.
  3. ↑ """Əsərlərin dövlət varidatı elan edilməsi Qaydaları"nın və "Əsərləri dövlət varidatı elan edilən müəlliflərin və dövlət varidatı elan edilən filmlərin Siyahısı"nın təsdiq edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı" (az.). nk.gov.az. 2019-05-11. 2020-11-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-05-13.
  4. ↑ Tahirqızı, Ü. Şərqin əfsanəvi xanımı: Leyla Məmmədbəyova: O, müharibə dövrü ərzində 4000 paraşütçü-desant hazırlamışdı: ["İsmət" filmində baş rolun ifaçısı, təyyarəçi qadın Leyla Məmmədbəyova haqqında] //Xalq cəbhəsi.- 2014.- 5 aprel.- S.15.
  5. ↑ Kazımzadə, A. Kinomuzun “İsməti”: ["İsmət" filmində baş rolun ifaçısı, təyyarəçi qadın Leyla Məmmədbəyova haqqında] //Kaspi.- 2014.- 15-17 mart.- S. 22-23.
  6. ↑ Əfsanə Bayramqızı, Alman zabitini diz çökdürən Azərbaycan qızı Arxivləşdirilib 2022-03-25 at the Wayback Machine, Xalq qəzeti.- 2015.- 24 may.- S.11. Arxivləşdirilib 2022-07-30 at the Wayback Machine

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Şəmsəddin Abbasov. "Sovet Azərbaycanının kinosu" //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
  • “Azərbaycanın kino tarixindən...” ["Kəndlilər", "İsmət", "Gilan qızı", "Fətəli xan" və "Səbuhi" filmləri haqqında] //Kino yenilikləri.- 1968, № 29-30. — səh. 7.
  • Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası. Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. Nazim Sadıxov. Azərbaycan bədii kinosu (1920-1935-ci illər). Bakı: Elm, 1970.
  • "Almaz", "İsmət", "Gilan qızı"... yenidən ekranda. //Kino yenilikləri.- 1970.- 21-30-dək.
  • Газ. "Бакинский рабочий". 27 апреля 1984 г.
  • "Kino yenilikləri" qəzeti. 1 iyun 1984-cü il.
  • Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 12.
  • Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinosu. Filmlərin izahlı kataloqu: 1898-2002. 2 cilddə. 1-ci cild. Bakı: Nağıl evi, 2003.
  • Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 31-35; 96.
  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 813.
  • Покорение небо. Журнал "Баку". Номер: Март — Апрель, 2011.
  • Mükərrəmoğlu, M. 75 il ekranlarda: [Azərbaycan Dövlət Film Fondunda "İsmət" filminin 75 illiyi münasibətilə tədbir keçirildi] //Xalq qəzeti.- 2010.- 10 mart.- S. 5.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]