Şahbaz

Əhəmənilər imperiyasının qurucusu Böyük Kirin "Derəfş Şahbaz"ı.

Şahbaz (fars. شَهباز or شاه‌باز‎) — fars mifologiyasında əfsanəvi quş adı.[1] Onun qartala bənzəyən bədən quruluşuna malik olması, şahin və ya qızılquşdan daha böyük olduğu, Böyük İran daxilində Zaqros, Əlburz və Qafqazın daxilində bir ərazidə məskunlaşdığı bildirilir. Qədim fars mifologiyasında Şahbaz İrandilli xalqlara kömək edən, Fərəvaharı İranzəminə istiqamətləndirən tanrı idi.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

"Şahbaz" sözü hərfi tərcümədə "şahın şahini" deməkdir.[2][3][4] İran şahı üçün şahin və ya başqa bir yırtıcı quş saxlamaq standart təcrübə idi.[5] Bu simvol həm gücü, həm də aqressivliyi təmsil edirdi.[4] Qədim Misir tanrısı Horun Əhəmənilər imperiyasının əsasını qoyan Böyük Kirin bayraqlarının arxetipi olması haqqında fərziyyələr irəli sürülmüşdür.

Britaniya kəşfiyyatçısı Riçard F. Burton rəmzini tetraçalan olduğunu güman etmişdir.[2] Şahbaz alternativ olaraq İran yaylasının səmasında başqa bir quş olan mərzar qartalını təmsil edə bilərdi.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Mark, Joshua J. "Ancient Persian Gods, Heroes, and Creatures - The Complete List". World History Encyclopedia (ingilis). 16 January 2020. 2022-07-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-04.
  2. ↑ 1 2 Burton, Sir Richard Francis. Falconry in the valley of the Indus. 1852.
  3. ↑ Brill, E. J. First Encyclopaedia of Islam 1913-1936.
  4. ↑ 1 2 Altmann, Peter. Banned Birds: The Birds of Leviticus 11 and Deuteronomy 14 (ingilis). Mohr Siebeck. 2019-12-03. 17–18. ISBN 978-3-16-158163-2. 2022-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-28.
  5. ↑ Khan, Hazrat Inayat. The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan: The Smiling Forehead (ingilis). Library of Alexandria. 2020-09-28. 69. ISBN 978-1-61310-665-5. 2022-08-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-28.