Ətraf mühit məlumatlılığı

Ətraf mühit məlumatlılığısosial elm adamları tərəfindən sosial media vasitəsilə periferik sosial şüurun bir formasını təsvir etmək üçün istifadə olunan termin. Bu şüur internetdə sosial şəbəkə platformaları vasitəsilə öz dostları və həmkarları ilə nisbətən daimi təmasdan irəli gəlir. Termin mahiyyətcə insanın sosial dairəsi ilə davamlı əlaqə yaratmağa imkan verən bu media vasitələrinin daimi istifadəçisi olmaqla, hər yerdə mövcud olan bilik növünü müəyyən edir.

"The New York Times"dan Kliv Tompsona görə, ətraf mühiti dərk etmək "daha çox kiminsə yanında olmaq və xırda şeylər vasitəsilə bədən dili, ah çəkmələr, boş şərhlər kimi əhval-ruhiyyəni öyrənməyə oxşayır". Akademik Andreas Kaplan ətraf mühit məlumatlılığını "müntəzəm və daimi qəbul və/yaxud sosial media vasitəsilə informasiya fraqmentlərinin mübadiləsi yolu ilə yaradılan məlumatlılıq" kimi müəyyən etmişdir.[1] Bir-birinin rəqəmsal məlumatlarını mütəmadi olaraq izləyən iki dost söhbət etmək üçün fiziki olaraq əlaqədə olmadan artıq bir-birlərinin həyatından xəbərdar ola bilərlər.

Sosial medianın əhəmiyyətli bir xüsusiyyəti onun da istehlak edənlər tərəfindən yaradılmasıdır. Əsasən, bu fenomendə iştirak edənlər yeniyetmələr, kollec yaşında olan və ya gənc yetkin mütəxəssislərdir. Mədəni antropoloqİrvayn Kaliforniya Universitetinin rezidensiyasında professor olan Mimi İtoya görə,[2] mobil cihaz sosial media yaratmaq və yaymaq üçün istifadə edilən ən böyük proksi cihazdır. O, mobil cihazlardan istifadə edərək "yeniyetmələrin öz medialarını ələ keçirib istehsal etdiklərini və bir-birləri ilə daimi mühit əlaqəsində olduqlarını" qeyd etmişdir. Adətən, bunu edən zaman onlar öz smartfonları, planşetləri və ya digər oxşar cihazları vasitəsilə musiqi və ya video məzmunu kimi digər media formalarını istehlak edirlər.[3] Sosial alimlər hesab edirlər ki, öyrənmə və multitasking bir transformasiyaya məruz qalmışdır. Bu transformasiya rəqəmsal nəslin işçi qüvvəsinə daxil olmasının nəticəsidir. Onlar öyrənmə metodlarını birləşdirdikcə yeni sima meydana çıxır və bu, standart biznes modellərini yenidən formalaşdırır. Professorlar Kaplan və Henlayn ətraf mühitin məlumatlılığını "Twitter" kimi mikrobloq saytlarının uğurunun əsas səbəblərindən biri hesab edirlər.[4]

Biznes proseslərində

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Veb-əsaslı əməkdaşlıq alətləri və sosial layihə idarəetmə paketləri çoxaldıqca bu məhsullara fəaliyyət axınlarının əlavə edilməsi biznes kontekstinə xas mühit məlumatlılığının yaradılmasına kömək edir. Beləliklə, onlar sosial layihə menecmenti sahəsində platformalar kimi yeni məhsullar sinfi istehsal edirlər.[5]

  1. Andreas Kaplan (2012) If you love something, let it go mobile: Mobile marketing and mobile social media 4x4 Found, Business Horizons, 55(2), 129-139 p. 132.
  2. Mimi Ito Bio
  3. "mLearnCon 2010: Dr. Mimi Ito – What the User Wants in mLearning". 29 August 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 August 2010.
  4. Kaplan Andreas M., Haenlein Michael (2011) "The early bird catches the news: Nine things you should know about micro-blogging", Business Horizons, 54(2)
  5. "Social Business Applications Promote Observability via Ambient Awareness". 24 February 2011. 31 March 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 April 2011.