Əyyub Qiyas

Əyyub Qiyas
Əyyub Qiyas
	Əyyub Qiyas oğlu Abasov
Doğum adı	Əyyub Abasov
Doğum tarixi	14 dekabr 1968 (55 yaş)
Doğum yeri	Lənkəran, Azərbaycan SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı	SSRİ→; Azərbaycan
Həyat yoldaşı	Sevda Musayeva
Uşaqları	Qiyas Abasov; Orxan Qiyaslı; Elbrus Abasov
Atası	Qiyas Abasov
Anası	Çimnaz
Təhsili	ADİİ Teatrşünaslıq fakültəsi
İxtisası	teatrşünas
Fəaliyyəti	yazıçı

Əyyub Qiyas (Qi Or El) (Tam adı: Əyyub Qiyas oğlu Abasov; 14 dekabr 1968, Lənkəran, Azərbaycan SSR) — nasir, tərcüməçi, dramaturq, şair, 1996-cı ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, 2019-cu ildən Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının üzvü.

Həyatı

Əyyub Qiyas 1968-ci il 14 dekabr tarixində Lənkəran şəhərində anadan olub. Ailəlikcə Sumqayıt şəhərinə köçdüklərindən orta təhsilini 1986-cı ildə burada başa vurub. 1986–1990-cı illərdə M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun "Teatr sənəti" fakültəsində təhsilini davam etdirib. 1992–1994-cü illərdə Moskva Ümumittifaq Kinematoqrafıya İnstitutu nəzdində ali ssenari kursunda Yuri Nikolayeviç Arabovun sinfində qiyabi təhsil alıb. Azərbaycan EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun qiyabi asipranturasında təhsilini davam etdirib. "Azərbaycan televiziya tamaşaları" mövzusunda tədqiqat üzərində çalışır.

Fəaliyyəti

1988–1990-cı illərdə Sumqayıtda kimyaçıların Səməd Vurğun adına Mədəniyyət sarayında xalq teatrının rejissoru, 1990–1991-cı illərdə "Cığırdaş" gənclik mərkəzi yaradıcı gənclərin teatr birliyinin direktoru, 1991–1992-ci illərdə "168 saat" qəzetinin baş redaktorunun müavini, 1992–1993-cü illərdə "Xəzər" jurnalının redaktoru olub.

1993–1997-ci illərdə Azərbmətbuatyayımı İB-nin Sumqayıt şəhərində fəaliyyət göstərən "Ziya" mətbuat yayımı agentliyində direktor vəzifəsində çalışıb. 1997–2012-ci illərdə Sumqayıtdakı "İnter-Press" mətbuat ticarət şirkətinin təsisçisi və icraçı direktoru olub. 2004-cü ildən "Sahilsiz dəniz" dərgisinin baş redaktorudur, 2004–2014-cü illərdə "Ulduz", 2011–2012-ci illərdə "Ulu çinar", 2014-cü ildə "Qobustan" dərgilərinin redaksiya heyətinin və 2004–2014-cü illərdə AYB gənclər şurasının üzvü olan Əyyub Qiyas Prezident təqaüdçüsüdür. 2016-cı ildə tərcümə fəaliyyətindəki uğurlarına görə AYB-nin və "Ədəbiyyat qəzeti"nin "Əli bəy Hüseynzadə", 2017-ci ildə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təsis etdiyi "Qızıl Kəlmə" mükafatlarına, 2023-cü ildə isə TÜRKsoyun "İmadəddin Nəsimi 650" xatirə medalına layiq görülüb.

Bədii yaradıcılığı

Bədii yaradıcılığa 1990-cı illərdən başlayıb. 1996-cı ildə "Mən bir sapand daşıyam ki…" (şeirlər), "Qarışqa" (povest və hekayələr) kitabları nəşr olunub. Bədii tərcümələrini qəzet və jurnallarda çap etdirib.

2007–2008-ci illərdə Mədəniyyət və turizm Nazirliyinin Mədəniyyətşünaslıq üzrə EMM-ində kino bölməsinin müdiri, 2016-cı ilin may ayından 2017-ci ilin yanvar ayına qədər Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında fəaliyyət göstərən Tərcümə mərkəzində və "Xəzər" dərgisində redaktor işləyib. 2017-ci ilin yanvar ayından həmin ilin oktyabr ayına qədər "Qanun" nəşriyyatında redaktor olub.

Əsərləri

"Mən bir sapand daşıyam ki..." (şeirlər). "Sumqayıt" nəşriyyatı, 1996
"Qarışqa" (povest, hekayələr və tərcümələr). "Sumqayıt" nəşriyyatı, 1996
"Qarışqa yuvası" (dram, tragikomediya) Sumqayıt və Bakı Gənclər teatrlarında tamaşaya qoyulub. 1997, 2003.
"Cəhənnəm ekspresi" (psixoloji dram) Sumqayıt teatrında tamaşaya qoyulub, 2004.
"Dərdin yaşı bilinməz" (şeirlər və publisistika). "Sumqayıt" nəşriyyatı, 1998
"Qara işıq" (roman). Bakı: Nurlan, 2003
"Sonuncu büt" (romanlar, hekayələr). Bakı: Qanun, 2007
"Köpək bürcü" (roman və "Ağac haqqında iki hekayə"). Bakı: Dərələyəz, 2010
"Sultan körpüsü" (roman). Bakı: Qanun, 2011
"Eşq" (şeirlər) Bakı, "Qafqaz Nəşriyyat evi" 2015
"Söz və Ruh" (publisistika), Bakı, "Azəri" nəşriyyatı, 2016
"Brejnyev sağdır, yaxud, Havay tətilləri" (roman, 2018)
"Şair və sultan" (Nəsimi) (dram)
"Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatçıları: 1901-2017" (Antologiya)("Ədəbiyyat" qəzeti yayınları. "Elm və Təhsil" nəsşiryyatı. 2019)
"İtvuran" (Hekayələr, "Mücrü" nəşriyyatı, 2020)
"Aktyorların həyatından maraqlı anlar" ("Mücrü" nəşriyyatı, 2021).

*"Qara işıq" (roman. "Qiyasoğlu" nəşriyyatı, 2022. təkrar nəşr)

Tərcümələri

Nəsr

Jan Pol Sartr. Divar (hekayə)
Semyuel Bekket. İlk məhəbbət (hekayə)
Xulio Kortasar. Xəstələrin kefi (hekayə)
Erix Mariya Remark. Üç dost (roman)
Quram Odişariya. Prezidentin pişiyi (roman)
Semyuel Bekket. Endşpil (pyes)
Semyuel Bekket. Xoşbəxt günlər (pyes)
Semyuel Bekket. Qodonun intizarında (pyes)
Amanda Karpenter. Tənha ürək (roman)
Luis Sepulveda. Eşq romanları oxuyan qoca (roman)
Qədim Roma və Yunan əfsanələri
Fridrix Dürrenmatt. Yaşlı xanımın təşrifi (dram)
Fridrix Dürrenmatt. Böyük Romul (dram)
Fridrix Dürrenmatt. Straniskiy və Milli qəhrəman (dram)
Fridrix Dürrenmatt. Oxşar (dram)
Semuel Bekket. Kreppin sonuncu lent yazısı (dram)
Semuel Bekket. Bütün yıxılanlar haqqında (dram)
Samuel Bekket. Kül (dram)
Samuel Bekket. Söz və musiqi (dram)
Mario Varqas Losa. Kiçik qardaş (hekayə)
Kenzaburo Oe. Nüvə əsrinin meşə guşənişini (novella)
Bertold Brext. Kuraj ana və uşaqları (dram)
Con Qolsuorsi. Yırtıq başmaq (hekayə)
İliç Ramires Sançes. Mən kiməm (memuar)
Teodor Mommsen. Roma tarixi (tarix, VIII fəsil)
Henrix Senkeviç. Musiqiçi-Yanko (hekayə)
İlhami Durmuş. Türk tarixi öncülləri (tarix)
Svetlana Aliksiyeviç "Müharibənin qadın olmayan üzü" (roman)
Boris Pasternak "Doktor Jivaqo" (roman)
Çingiz Abdullayev "Freyd üçün etüd" (roman)
Çingiz Abdullayev "Etiraflar vadisi" (roman)
Robert ŞNAKENBERQ "Böyük yazarların sirli həyatı" (kitab)
Teodor Mommsen "Roma tarixi" (Din, təhsil, ədəbiyyat və incəsənət)
Henrix Senkeviç "Musiqiçi Yanko" (hekayə)
Jozef Redyard Kiplinq "Alay qızı" (hekayə)
Selma Lagerlyof "Milad qonağı" (hekayə)
Paul Heyse "Balaca Lizaveta" (hekayə)
Herhard Hofman "Atlantida" (roman)
Romen Rollan "Kali Ana" ("Ramaqrişnanın həyatı"ndan)
Karl Heydenstam "Anbardar Günnel" ("XII Karlın əsgərləri"ndən)
Karl Gellepur "Dəyirman" (roman)
Henrix Pontopidan "Xoşbəxt Pyer" (roman)
Knut Hamsun "Həyatın səsi" (hekayə)
Anatol Fran "Krenkebilin macərası" (novella)
Vladuslav Reymont "Ölüm" (hekayə)
Bernard Şou "Kostyumerin sirri" (hekayə)
Qrasiya Deledda "Tələbə və süpürgə kolu yığan qoca" (hekayə)
Siqrid Unset "Qazmada yaşayan xoruzla pişik" (nağıl)
Tomas Mann "Ölüm" (novella)
Sinkler Luis "Tələ" (roman)
Con Qolsuorsi "Vicdan" (hekayə)
İvan Bunin "Dünyanın o başına" (hekayə)
Luidci Pirandello "Mehmanxanada ölən var" (hekayə)
Roje Marten dü Qar "Tibo ailəsi" (roman)
Perl Bak "Mürgülü qəlblərin oyanışı" (hekayə)
Herman Hesse "Dağ" (esse)
Andre Jid "Qeydlər" (traktat)
Uilyam Folkner "Ölən deyil" (hekayə)
Per Lagerkvist "Atam və mən" (hekayə)
Ernest Heminquey "Çox qısa hekayə" (hekayə)
Laksness Halldor "Axsaq qoca Tur" (hekayə)
Alber Kamyu "Tipasada nikah" (esse)
Sen-Jon Pers "Nobel nitqi"
İvo Andriç "Drina körpüsü" (roman)
Con Stenybek "Kral Artur və dəyirmi masanın cəngavərləri haqqında əfsanələr"
Mixail Şoloxov "Eyni dildə" (hekayə)
Şmuel Aqnon "İsahar və Zevulun" (hekayə)
Mihel Anhel Asturias "Kinkahu" (hekayə)
Yasunari Kavabata "Cırcırama və sisək" (novella)
Samuel Bekket "Dante... Bruno... Viko... Coys" (esse. Coyas haqqında)
Aleksandr Soljenitsın "Pasxa günü xaç yürüşü" (minatür)
Pablo Neruda "İşığın anlamı: Poeziya haqqında" (esse)
Henrix Böll "Mənim bahalı ayağım" (hekayə)
Patrik Vayt "İnsanlıq ağacı" (roman)
Eyvind Yunson "Axın və sahil" (roman)
Eucenio Montale "Konset" (hekayə)
Sol Bellou "Yerlə göy arasında" (roman)
İsaak Başevis Zinger "Üç arzu" (nağıl)
Odiseas Elits "Yunqa"
Çeslav Miloş "İssa vadisi" (roman)
Qabriel Qarsia Markes "Adi günlərdən biri" (hekayə)
Uilyam Qoldinq "Nobel nitqi"
Kold Simon (müsahibə)
Nəcib Məhfuz "Xoşbəxtliyin dəyəri" (hekayə)
Kamilo Xose Sela "Xeyirxahlar klubu" (hekayə)
Çingiz Abdullayev "Qırılmış əlaqə" (roman)
Nadin Qordimer "Köhnə-kürüş" (hekayə)
Toni Morisson (sitatları)
Kenzaburo Oe (Nobel nitqi)
Mixail Bulqakov "Surə" (hekayə)
Dario Fo (sitatlar)
Joze Saramaqo "Oxşar" (roman)
Günter Qrass "Atam növbəti dəfə evlənmək istəyəndə" (hekayə)
Qao Sintzyan (sitatlar)
Vidiadhar NAYPOL "Ömrün yarısı" (roman)
İmre KERTES (sitatlar)
Con Maksvell KUTZEE "Astagəl adam" (roman)
Elfrida ELİNEK "Mütaliə haqqında" (esse)
Harold PİNTER (sitatlar)
Orxan Pamuk "Mən bir ağacam" (roman)
Doris LESSİNQ "Beşinci uşaq" (roman)
Qustav Le KLEZİO "Qızıl balıq" (roman)
Gerta MÜLLER "Ümid yelləncəyi" (roman)
Mario Varqas LOSA "Don Riqobertonun dəftərləri" (roman)
Mo YAN "Qırmızı zəmi" (roman)
Alis MONRO (sitatlar)
Patrik MODİANO "Yad qadınlar" (roman)
Kadzuo İŞUQURO (müsahibə)
Maqsud İbrahimbəyov "Qara paltarlı qadın" (roman)
Maqsud İbrahimbəyov "Bütün yaxşılıqlara - ölüm" (roman)
Maqsud İbrahimbəyov "Qoy bizimlə qalsın" (povest)
Maqsud İbrahimbəyiv "Bayquş gəldi" (povest)
Maqsud İbrahibəyv "Seçilmiş əsərləri" (hekayələr)
Mixail Zadornov "Ərinizi alıram" (dram)
Nikolay Dabija "Ev tapşırığı" (roman)

116. Erix Maria Remark "Qərb cəbhəsində yenilik yoxdur" (roman) 117. Stephen King "O" (roman)

118. Brem Stoker "Drakula" (roman)

119. İsmail Tokalak "Pulun imperatorları" (araşdırma)

120. Çarlz Dikkens "Soyuq ev" (roman)

Poeziya

Vladimir Vısotski (şeirlər);
Lüdmila Nikolayeva (şeirlər);
Leyla Əliyeva (şeirlər);
Syülli Pryüdom (şeirlər);
Byornsterne Byornson (şeirlər);
Frederik Mistral (şeirlər);
Cozue Qarducci (şeirlər);
Moris Materlink (şeirlər);
Robindranat Taqor (şeirlər);
Karl Şpitteler (şeirlər);
Uilyam Yeyts (şeirlər);
Erik Aksel (şeirlər);
Qabriella Mistral (şeirlər);
Tomas Eliot (şeirlər);
Xuan Himenes (şeirlər);
Salvatore Kvazimodo (şeirlər);
Yorqos Seferis (şeirlər);
Nelli Zaks (şeirlər);
Visente Aleysandre (şeirlər);
Yaroslav Seyfert (şeirlər);
Vole Şoynka (şeirlər);
İosif Brodski (şeirlər);
Oktavio Pas (şeirlər);
Derek Elton Uolkott (şeirlər);
Şeymas Hini (şeirlər);
Vislava Şimborskaya (şeirlər);
Tumas TRANSTREMER (şeirlər);
Bob DİLAN (şeirlər).

Redaktələri

H.Heyne "Seçilmiş əsərləri"
A.S.Ekzüperi "Seçilmiş əsərləri"
Ərəb ədəbiyyatı antologiyası
Yapon ədəbiyyatı antologiyası
A.Soljenitsın "Qulq arxipelağı" (roman)
A.K.Doyl "Seçimiş əsərləri"
Valeri İvanov-Taqanski "Zəfər və ilğım" (roman)
Çarlz Darvin "Əqli qabliyyətimin və xarakterimin inkişafı haqqında xatirələrim"
Stiven Hokinq "Zamanın qısa tarixi"
Mİlan Kundera "Mənasızlığın təntənəsi" (roman)
Martin Paj "Yazı və yaşam kitabı"
Alis Monro "Əziz həyat"
Donald Tramp "Heç vaxt təslim olma"
D.Talıbova "Səndən qalan noyabr"
Corc Sanders "Lonkoln Bardoda" (roman)
Mett Heyq "Sağ qalmaq üçün səbəblər"
Dafna dü Morye "Əmiqızı Reyçel" (roman)
Edqar Allan Po "Qara pişik" (hekayələr)
Sara RAYNE "SÜBH ÇAĞI BİR AN" (roman)
Sofi Kleverli "Skarlet və Ayvi: itmiş əkizlər "
Sofi Kleverli "Skarlet və Ayvi: dovarlarda pıçıltılar"
Kazuo İşuquro "Dəyişən dünyanın rəssamı" (roman)
Sahilə "Şeyx" (roman)
Eylin Kəddi "Tanrı mənimlə danışdı" (motivasiya)
Hekayə ustaları (kollektiv)
Filip lö Rua "Məsihin qapısı" (roman)
Ronald de Sousa "Sevgi" (roman)
Rza Aslan "Təəsüübkeş" (araşdırma)
Kersti Kivirüüt "Küləklər şəhəri" (roman)
Lian Moriarti "Hərənin öz günahı" (roman)
Rza Aslan "Allahdan başqa Allah yoxdur" (araşdırma)
Jan-Kristof Qranje "Sərnişin" (roman)
Məhbubə Hacıyeva "Tay sırğa" (roman)
Teylor Adams "Kəski" (roman)
Sara Lotz "Üçlər"
Liana Moriarti "Ərin sirri" (roman)
Entoni Robbins "Hüsudsuz güc" (motuvasiya)
Çarlz Dikkens "Böyük ümidlər" (roman)
Entoni Adin "Heç nədən"
Nadiyə Murad "Sonuncu qız" (bioqrafiya)
Con Qordon "Şikayətlənməmək qaydası"
Nana Ekvtimişvili "Armudlu düzəngahı" (roman)
Rayan Holidey "Eqo - düşməndir" (motivasiya)
Ehriram İlham "Çox yaşadım" (şeirlər)
Güsatv Flober "Hisslərin tərbiyəsi"(roman)
BENCAMIN SPOLL və MAYKL KSANDER "Uğurlu insanlar günə necə başlayır" (motivasiya)

Filmoqrafiya

Cansıxıcı əhvalat (film, 1988) — Elçin obrazı
Murad-Sad (film, 1988) — Murad obrazı
Kəpənək qanadları (film, 2002) — ssenari müəllifi və quruluşçu rejissor (Dünya TV)
Şəkilli kitab (film, 2009) — ssenari müəllifi və quruluşçu rejissor (Dünya TV)
Oyunçu (tele-serial, 2008) — redaktor (AzTV)
Susmuş vicdan (film, 2010) — ssenari müəllifi (Xəzər TV)
Tək olanda qorxma... (teleserial, 2013) — ssenari müəllifi (Space TV)
Sevginin göz yaşları (film, 2013) — ssenari müəllifi (Xəzər TV)
Sonuncu fəsil (teleserial, 2013) — ssenari müəllifi (ATV)
Nabat (film, 2013) — redaktor (Azərbaycanfilm)
"Yarımdünya" (azərbaycan mətninin müəllifi və redaktor)

Mükafatları

"Qara işıq" romanı 2004-cü ildə "İlin romanı" ədəbi kulturoloji mükafata layiq görülüb. "Ədəbiyyat" qəzetində gedən "Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatçıları" silsiləsindən olan tərcümələrinə görə 2016-cı ildə Əlibəy Hüseynzadə mükafatına, Belorus yazıçısı, Nobel mükafatı laureatı Svetlana Aleksiyeviçin "Müharibənin qadın olmayan üzü" romanının tərcüməsinə görə 2017-ci ildə Mədəniyyət və Turizm nazirliyinin "Qızıl kəlmə" mükafatına layiq görülüb. 2023-cü ildə Beynəlxalq Mahmud Kaşkari mükafatını alıb.