1905-ci il

İllər
1901 • 1902 • 1903 • 1904 — 1905 — 1906 • 1907 • 1908 • 1909
Onilliklər
1880-ci illər • 1890-cı illər — 1900-cü illər — 1910-cu illər • 1920-ci illər
Əsrlər
XIX əsr — XX əsr — XXI əsr
1905 digər təqvimlərdə
Qriqori təqvimi 1905
MCMV
Yuli təqvimi 1905
Yuli təqvimi
bizans erasında 		7413-7414 (1 sentyabr)
Romanın yarandığı gündən 2657-2658 (21 aprel)
Avropa təqvimi
 5665-5666

ה'תרס"ה  - ה'תרס"ו

Hicri təqvim 1323-1324
Erməni təqvimi 4397-4398 (11 avqust)

ՌՋԵ

Çin təqvimi 4601-4602
甲辰 - 乙巳
yaşıl əjdaha  - yaşıl ilan
Efiopiya təqvimi 1897 - 1898
Hind təqvimi
- Vikram-samvat 1961-1962
- Şaka sambat 1827—1828
- Kali-yuqa 5006-5007
İran təqvimi 1283-1284
Buddist təqvimi 2448
Holosen təqvimi 11905
Yapon xronologiyası 38 Meydey erası
Fransız inqilabı təqvimi 113—114


Hadisələr

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Peterburqda "Qanlı bazar günü". 1905-1907-ci illər I rus burjua-demokratik inqilabının başlanması
  • oktyabr - Ümumrusiya siyasi tətili,
  • 17 oktyabr - Rusiya çarı II Nikolay tərəfindən demokratik azadlıqlar "bəxş olunması" haqqında Manifestin elan edilməsi
  • 20 oktyabr - Qalatasaray idman klubunun yaradılması.
  • 21 noyabr — Eynşteyn tərəfindən məşhur E=mc2 düsturunun açıqlanması.
  • 9-19 dekabr - Moskva silshlı üsyanı
  • Almaniyada dənizlər haqqında əlavə qanun qəbul edilməsi.
  • Rusiya çarı II Nikolay tərəfindən Dövlət Dumasına qanunverici hakimiyyətin və liberal azadlığın verilməsi haqqında manifestin imzalanması.
  • Çində "Birləşmiş İttifaq" təşkilatının yaradılması.
  • 6–9 fevral — Rusiyanın Çar hakim dairələrinin yaxından köməyi ilə Bakı şəhərində silahlı erməni dəstələri tərəfindən minlərlə azərbaycanlının qarət edilməsi və qətlə yetirilməsi[1].
  • 26 fevral – Qafqaz canişinliyinin bərpa edilməsi.
  • 22 aprel - Azərbaycanın mətbuat və ictimai-siyasi tarixində mühüm rol oynamış «Həyat» qəzetinin nəşrə başlaması.
  • 5 may — Erməni hərbi birləşmələri tərəfindən Naxçıvanda dinc azərbaycanlı əhaliyə qarşı qırğınlara başlanılması[1].
  • 24 may — Daşnak silahlı qüvvələri tərəfindən İrəvan şəhərində dinc azərbaycanlı əhaliyə qarşı qırğın törədilməsi [1].
  • Azərbaycan milli burjuaziyasi tərəfindən Rusiya Nazirlər Komitəsinə "Ərz-hallar" adlandırılan sənəd təqdim edilməsi.
  • İyun – Erməni daşnakların;n Qacar kəndi uğrunda döyüşlərdə darmadağın edilməsi.
  • İyun- Ə.Ağayev və Ə.Hüseynzadənin redaktorluğu ilə Azərbaycan dilində "Həyat" qəzetinin nəşrə başlaması.
  • 16-21 avqust – Şuşa döyüşlərində erməni quldurlarının ağır məğlubiyyətə düçar olması.
  • 15 avqust –Nijni-Novqorodda Ümumrusiya müsəlmanlarının I qurultayının keçirilməsi.
  • avqust- daşnaklar tərəfindən Bakıda ikinci böyük qırğın törədilməsi.
  • 25 noyabr – Bakı Fəhlə Deputatları Sovetinin yaradılması.
  • "Müsəlman cəmiyyəti xeyriyyəsi" və "Müdafiə və müsəlman kübarları və ziyalılarının ittifaqı cəmiyyəti" təşkilatlarının yaradılması.
  • noyabr- Naxçıvanda ikinci erməni-müsəlman münaqişəsinin baş verməsi.
  • Noyabrın 20-dən 29-dək Tiflisdə də erməni-müsəlman qırğınının törədilməsi
  • dekabr- kadetlər (konstitusiyalı demokratlar) partiyasının Bakı şöbəsinin yaradılması.
  • 15 fevral- Bakıda müvəqqəti general-qubernator vəzifəsinin təsis edilməsi.
  • C.Məmmədquluzadə və Ö.F.Nemanzadə tərəfindən Tiflisdə "Qeyrət" mətbəəsininin yaradılması.

Doğumlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vəfatlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 "Azərbaycan ərazisində erməni quldur və terror birləşmələrinin törətdikləri cinayətlərə dair faktlar" (yaddaş kitabçası), (tərtib edəni: Anar İsgəndərov), Bakı, 2011. səh.6