Absurd teatrı

Absurd teatrıXX əsr[1] 50–60-cı illərinin avanqard dramaturgiyası və teatrına xas keyfiyyətlərin məcmusu. "Absurdizmin" daha dolğun prinsipləri rumın-fransız dramaturqu Ejen İoneskonun "Daz müğənni qadın" (La cantatrice chauve, 1950) və irland yazıçısı Semyuel Bekketin "Qodonun İntizarında" (Waiting for Godot, 1952) dramlarında öz əksini tapmışdır.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Termini ilk dəfə 1962-ci ildə ingilis tənqidçisi M. Esslin işlətmişdir. Absurd teatrının fəlsəfi-estetik əsasını Qərbi Avropa fəsəsfi fikrinin irrasionalist cərəyanları – J.P. Sartr və A. Kamyunun ekzistensializmi, Z. Freydin psixoanalizi, həmçinin A. Jarri, A. Arto və başqaalrının dramaturgiyası və nəzəri işləri təşkil edirdi (S. Bekket, E. İonesko, F. Arrabal, J. Votye, J. Jene, J. Şeade, R. de Obaldia, J. Tardye və b.-nın pyesləri, habelə onların tamaşaları). Əsər (eləcə də tamaşa) müəlliflərinin fikrincə, real həyatda subyekt və obyekt bir-birilə əks mövqedə dayanır. Tarixdə baş verən hər şey üçün insan məsuliyyət daşıyır. İnsan yalnız "sərhəd situasiyasında", yəni ölüm qarşısında dayandıqda özünü ekzistesiya kimi dərk edir. Odur ki, Absurd teatrının qəhrəmanları ölüm, iztirab, qorxu, günah, mübarizə zəminində təsvir olunur. Nəticədə şəxsiyyət (bədii obraz) transsendensiya ilə yarışa girmək imkanı əldə edir. əsl həqiqət bu zaman dərk olunur.

Nümayəndələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Martin Esslin, The Theatre of the Absurd (Eyre & Spottiswoode, 1962)
  • Martin Esslin, Absurd Drama (Penguin, 1965)
  • Е.Д. Гальцова, Сюрреализм и театр. К вопросу о театральной эстетике французского сюрреализма (М.: РГГУ, 2012)
  • Беккет С. В ожидании Годо : пьесы : перевод с французского / Сэмюэль Беккет. — М.: Классика, 2010. — 284 с.
  • Ионеско Э. Носорог: Пьесы / Пер. с фр. Л. Завьяловой, И. Кузнецовой, Е. Суриц. — СПб.: Азбука-классика, 2008. — 320 с.
  • Абсурдная драма. [Электронный ресурс] URL: http://www.o-tt.ru/index/absurdnaya-drama/ (дата обращения: 03.12.12)
  • Кондаков Д.А. Драматургия Э.Ионеско и ее связи с "драмой абсурда" / Д.А. Кондаков // Творчество Эжена Ионеско в контексте идейно-художественных исканий европейской литературы XX века./ Д.А. Кондаков. — Новополоцк: ПГУ, 2008.- 188 с.
  • Кондаков Д.А. 1949–1953 годы. "Языковой абсурд" / Д.А. Кондаков // Творчество Эжена Ионеско в контексте идейно-художественных исканий европейской литературы XX века./ Д.А. Кондаков. — Новополоцк: ПГУ, 2008.- 188 с.
  • Ионеско Э. Есть ли будущее у театра абсурда? / Ионеско Э. // Выступление на коллоквиуме "Конец абсурда?" / Театр абсурда. Сб. статей и публикаций. СПб., 2005, с. 191–195. [Электронный ресурс] URL: http://ec-dejavu.ru/a/Absurd_b.html (дата обращения: 03.12.12)
  • Яснов М. Поверх реальности. / Ионеско Э.// Носорог: Пьесы / Пер. с фр. Л. Завьяловой, И. Кузнецовой, Е. Суриц. — СПб.: Азбука-классика, 2008. — 320 с.
  • Токарев Д.В. "Воображение мертво воображайте": "Французская проза Сэмюэля Беккета / Беккет С.// Никчемные тексты/ Пер. Е.В. Баевской.- СПб.: Наука, 2003.- 338 с.
  • Эжен Ионеско. Театр абсурда [Электронный ресурс] URL: http://cirkul.info/article/ezhen-ionesko-teatr-absurda (дата обращения: 03.12.12)
  • М. Эсслин Эжен Ионеско. Театр и антитеатр / Эсслин М. // Театр абсурда./ Пер. с англ. Г. Коваленко. — СПб.: Балтийские сезоны, 2010, с. 131–204[Электронный ресурс] URL: http://www.ec-dejavu.net/i/Ionesco.html (дата обращения: 03.12.12)
  • М. Эсслин Сэмюэль Беккет. В поисках себя / Эсслин М.// Театр абсурда./ Пер. с англ. Г. Коваленко. — СПб.: Балтийские сезоны, 2010, с. 31–94 [Электронный ресурс] URL: http://ec-dejavu.ru/b-2/Beckett.html (дата обращения: 03.12.12)
  • Ионеско Э. Между жизнью и сновидением: Пьесы. Роман. Эссе// Собр. соч. / Э.Ионеско; пер. с фр. — СПб.: Симпозиум, 1999.- 464 с.
  • А. Генис. Беккет: поэтика невыносимого
  • Ю. Штутина. Сумрачный век. Сто лет Сэмюэлю Беккету [Электронный ресурс] URL:
  • В ожидании Годо. [Электронный ресурс] URL: http://ru.wikipedia.org/wiki/ В_ожидании_Годо (дата обращения: 03.12.12)

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Большая Российская энциклопедия: В 30 т. / Председатель науч.-ред. совета Ю. С. Осипов. Отв. ред С. Л. Кравец. Т. 1. А — Анкетирование. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2005. — 766 с.: ил.: карт.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]