Akaki Şanidze
Akaki Şanidze (gürc. აკაკი გაბრიელის ძე შანიძე; 14 (26) fevral 1887, Kvemo-Noqa[d], Kutaisi quberniyası, Rusiya imperiyası – 29 mart 1987[1], Tbilisi) — sovet gürcü filoloqu (dilşunas, ədəbiyyat tarixçisi, folklorşünas), SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1939), Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1941).
| Akaki Şanidze | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| gürc. აკაკი გაბრიელის ძე შანიძე | |||||||||||
 | |||||||||||
| Doğum tarixi | 14 (26) fevral 1887 | ||||||||||
| Doğum yeri |
|
||||||||||
| Vəfat tarixi | 29 mart 1987[1] (100 yaşında) | ||||||||||
| Vəfat yeri | |||||||||||
| Elm sahələri | filologiya, dilçilik və qafqazşünaslıq | ||||||||||
| Elmi dərəcəsi | |||||||||||
| İş yeri | |||||||||||
| Təhsili |
|
||||||||||
| Elmi rəhbəri | Nikolay Marr | ||||||||||
| Üzvlüyü | |||||||||||
| Mükafatları |
|
||||||||||
.svg) |
|||||||||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||||||||
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]1903-cü ildə Kutaisi Ruhani Seminariyasının məzunu oldu.[2]
1913-cü ildə Peterburq Universitetini bitirmişdir, Nikolay Marrın tələbəsi olan Akaki sonradan yeni dil təhsili növünü tənqid edirdi (təxminən 1917-ci ildə "yafət" tədqiqatlarından uzaqlaşdı).[3]
1918-ci ildə Tbilisi Universitetinin qurucularından biri oldu və təxminən 70 il orada çalışdı. 9 may 1920-ci ildə ilk dəfə universitetdə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etdi.
1941-ci ildə Gürcüstan SSR Elmlər Akademiyası yaradıldıqda onun həqiqi üzvü seçildi.
Şanidze XX əsrin elmi kartvelologiyasının banilərindən biri idi, əsərləri təkcə SSRİ-də deyil, xaricdə də kartvel dillərinin öyrənilməsinə təsir göstərmişdir (o, norveçli kartveloloq Hans Voqtun müəllimi idi); çox sayda şagird hazırlamışdır. Şanidzenin əsərləri Kartveli dillərinin sinxron və diaxronik öyrənilməsi, qədim gürcü abidələrinin tədqiqi və nəşri, gürcü dilinin dialektologiyası, Qafqaz Albaniyası problemi və onun yazısına həsr edilmişdir.
Gürcüstan folklorunda böyük rol oynayan Xevsureti və Svan şeirlərini nəşr etdirdi. Şota Rustavelinin "Pələng dərisi geymiş pəhləvan" orijinal mətnini yenidən hazırlamışdır.
Mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]- 3 Lenin ordeni (09/19/1953; 03/02/1967; 07/20/1971)
- "Oktyabr inqilabı" ordeni (07.20.1971)
- "Oktyabr inqilabı" ordeni (06/10/1945)
- "Xalqlar Dostluğu" ordeni (09.17.1975)
- 2 "Şərəf nişanı" ordeni (02.24.1941[4]; 02.25.1987)
- "Əmək igidliyinə görə" medalı (08.29.1960)
- digər medallar[5]
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Сотрудники Российской национальной библиотеки (rus.).
- ↑ "Выпускники Кутаисского духовного училища 1891-1904, 1911, 1913, 1915 гг". 2020-02-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-26.
- ↑ В. М. Алпатов. История одного мифа: Марр и марризм. М., 1991, с. 19
- ↑ "Указ Президиума ВС СССР от 24.02.1941". 2018-12-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-26.
- ↑ Л. А. Шилов Шанидзе Акакий Гаврилович Arxivləşdirilib 2015-12-08 at the Wayback Machine // Сотрудники РНБ — деятели науки и культуры. Биографический словарь, т. 1-3