Aleksandr Ptuşko

Aleksandr Lukiç Ptuşko (doğularkən Ptuşkin[1]) (rus. Александр Лукич Птушко; 19 aprel 1900, Luqansk, Yekaterinoslav quberniyası – 6 mart 1973[2], Moskva) — rus sovet rejissoru, operator və rəssamı. SSRİ xalq artisti (1969). Stalin mükafatı laureatı (1947). O, sovet "Volt Disney"i adlandırılmışdır[3][4][5].

Aleksandr Ptuşko
rus. Александр Лукич Птушко
Doğum adı Aleksandr Lukiç Ptuşko
Doğum tarixi
Doğum yeri Luqansk, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (72 yaşında)
Vəfat yeri Moskva, SSRİ
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı  Rusiya İmperiyası
SSRİ SSRİ
Fəaliyyəti kinorejissor
kinooperator
rəssam
Fəaliyyət illəri 1927 — 1972
Təhsili
  • G.Plexanov adına Rusiya İqtisadiyyat Universiteti[d]
İstiqamət Sosialist realizmi
Üzvlüyü
Mükafatları "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni "Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi münasibətilə" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı "Moskvanın 800 illik xatirəsinə" medalı

"SSRİ xalq artisti" fəxri adı "RSFSR xalq artisti" fəxri adı "Stalin" mükafatı
IMDb ID0699693
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aleksandr Ptuşko 19 aprel (digər mənbəyə görə 18 aprel[6]) 1900-cü ildə Luqansk şəhərində Luki Artemyeviç və Natalya Semyonovna Ptuşkinlərin kəndli ailəsində anadan olmuşdur.

Real məktəbində oxumuşdur. 1919-cu ildən 1-ci süvari ordunun 11-ci kavaler diviziyasında xidmət etmişdir. Vətəndaş müharibəsindən sonra yerli Xalq evində (indiki Dəmiryol vilayət mərkəz sarayı) aktyor və rəssam-dekorator, "Donetsk ocaqxanası" (rus. Донецкая кочегарка) qəzetində müxbir işləmişdir.

1923–1926-cı illərdə Moskva xalq təsərrüfatı institutunda təhsil almışdır. 1927-ci ildən Mosfilm kinostudiyasında cizgi filmi rəssamı və rejissoru işləməyə başlayır.

1932-bu ildə Ptuşkin ilk rəngli multiplikasiya filmi "Hökmdar həyatı"nı (rus. Властелин быта) çəkir. 30-cu illərdə Conatan Sviftin romanının motivləri əsasında "Yeni Qulliver (1935), "Balıqçı və balıq haqqında nağıl" (1937), "Qızıl açar" (1939) və s. cizgi filmləri çəkmişdir. Böyük Vətən müharibəsi illərində Almatıda "Qazaxfilm" kinostudiyasında, 1944–1946-cı illərdə Soyuzmultfilm kinostudiyasında işləmişdir.

Kinorejissorun məzarı

O, əsasən bılina janrında, xalq nağılları, rus ədəbiyyatında olan motivlər əsasında filmlər çəkmişdir. Bir sıra filmi beynəlxalq kinofestivallarda mükafata layiq görülmüşdür[7]. Aleksandr Ptuşkin 1973-cü ildə Moskvada vəfat etmişdir.

Mükafatları və adları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Filmoqrafiya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İl Film Orijinal ad Afişa
Rejissor Ssenari müəllifi Digər
1927 İtmiş savad rus. Пропавшая грамота Kuklalar və dekorasiya
1928–1931 Bratişkinin macəraları rus. Приключения Братишкина
✅Y
✅Y
 Rəssam, multiplikator, aktyor
1932 Hökmdar həyatı rus. Властелин быта
✅Y
✅Y
 Rəssam
1935 Yeni Qulliver rus. Новый Гулливер
✅Y
✅Y
1936 Kapitan Qrantın uşaqları rus. Дети капитана Гранта
Operator
Turp rus. Репка
✅Y
 Bədii rəhbər
Tülkü və canavar rus. Лиса и волк
✅Y
 Bədii rəhbər
Tülkü və üzüm rus. Лиса и виноград Bədii rəhbər
Canavar və durna rus. Волк и журавль Bədii rəhbər
1937 Balıqçı və balıq haqqında nağıl rus. Сказка о рыбаке и рыбке
✅Y
✅Y
Vəsiyyət rus. Завещание
✅Y
1938 Şən musiqiçilər rus. Весёлые музыканты
✅Y
✅Y
İt və pişik rus. Пёс и кот
✅Y
1939 Qızıl açar rus. Золотой ключик
✅Y
1942 Gözəl insan rus. Славный малый
Rejissor
Bizim şəhərli oğlan rus. Парень из нашего города
Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru
Raykom katibi rus. Секретарь райкома
Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru
Pəhləvan haqqında mahnı rus. Песнь о великане Operator
1943 Vətən uğrunda rus. Во имя Родины
Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru
1944 Moskva səması rus. Небо Москвы
Kombinasiya edilmiş çəkilişlərin rejissoru
Zoya rus. Зоя
Döyüş səhnələrinin rejissoru
Telefon rus. Телефон Bədii rəhbər
1945 İtmiş savad rus. Пропавшая грамота Bədii rəhbər
Teremok (balaca ev) rus. Теремок Bədii rəhbər
1946 Daş çiçək rus. Каменный цветок
✅Y
1948 Üç görüş rus. Три встречи
✅Y
1952 Sadko rus. Садко
✅Y
1956 İlya Muromets rus. Илья Муромец
✅Y
1958 Sampo rus. Сампо
✅Y
1961 Al yelkənlər rus. Алые паруса
✅Y
Dostum mənim, Kolka rus. Друг мой, Колька!
Bədii rəhbər
1962 Fitil № 3 rus. Фитиль №3
✅Y
Çal, baraban! rus. Бей, барабан!
Bədii rəhbər
1964 İtirilmiş vaxt haqqında nağıl rus. Сказка о потерянном времени
✅Y
1966 Çar Saltan haqqında nağıl rus. Сказка о царе Салтане
✅Y
✅Y
1967 Viy rus. Вий
✅Y
 Bədii rəhbər, trüklərin quruluşçusu
1972 Ruslan və Lyudmila rus. Руслан и Людмила
✅Y
✅Y

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ А. В. Шпагин. "ПТУШКО́ Александр Лукич (наст. фам. Птушкин)". Большая российская энциклопедия. Федеральный портал «История.рф». 2016-10-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-20.
  2. ↑ The Fine Art Archive. 2003.
  3. ↑ Tim Lucas, DVD commentary for Black Sunday (1960), Image Entertainment 2000
  4. ↑ Upchurch, Alan (Nov/Dec 1991). "Russkaya Fantastika: The Fairytale Landscapes of Aleksandr Ptushko – Part One". Video Watchdog, p. 24–37.
  5. ↑ Upchurch, Alan (Jan/Feb 1992). "Russkaya Fantastika: The Fairytale Landscapes of Aleksandr Ptushko – Part Two". Video Watchdog, p. 32–46.
  6. ↑ "Птушко Александр Лукич". 2021-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-20.
  7. ↑ Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VIII ҹилд: Прадо—Спринт. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1984. С. 37.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Птушко А. Л., Ренков Н. С. Комбинированные и трюковые киносъёмки. — М., 1948.
  • Птушко А. Л. "Чудеса" кино. — М., 1949.
  • Птушко А. "Творчество и техника" — Статья в книге-сборнике: Асенин С. Мудрость вымысла. Мастера мультипликации о себе и своём искусстве. М. Искусство, 1983, 207 с., тираж 25 000 экз.
  • Сергей Капков. Энциклопедия отечественной мультипликации. — М.: Алгоритм, 2006. — С. 537–538. — 816 с. — 3 000 экз. — ISBN 5-9265-0319-4.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]