Arctia caja

Kaya ayıcası (lat. Arctia caja) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin erebidlər fəsiləsinin ayıca cinsinə aid heyvan növü.

Kaya ayıcası
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Ranqsız: İlkağızlılar Tipüstü: Tüləyənlər Ranqsız: Panarthropoda Ranqsız: Tactopoda Tip: Buğumayaqlılar Klad: Pancrustacea Yarımtip: Altıayaqlılar Sinif: Həşəratlar Ranqsız: Dicondylia Yarımsinif: Qanadlılar Budaq: Metapterygota İnfrasinif: Yeniqanadlılar Ranqsız: Eumetabola Ranqsız: Tam çevrilmə ilə inkişaf edən həşəratlar Dəstəüstü: Panorpida Ranqsız: Amphiesmenoptera Dəstə: Pulcuqluqanadlılar Yarımdəstə: Xortumcuqlular Klad: Coelolepida Klad: Myoglossata Klad: Neolepidoptera İnfradəstə: Heteroneura Klad: Eulepidoptera Klad: Ditrysia Klad: Apoditrysia Klad: Obtectomera Klad: Macroheterocera Fəsiləüstü: Noctuoidea Fəsilə: Erebidlər Yarımfəsilə: Arctiinae Triba: Arctiini Yarımtriba: Arctiina Cins: Ayıca Növ: Kaya ayıcası
Beynəlxalq elmi adı
Arctia caja L., 1758[1]
Şəkil axtarışı ITIS   188662 NCBI   289281 EOL   51859959

Qanadları açılmış halda 65 – 68 mm-dir. Ön qanadlar tünd qəhvəyi rəngdədir, azacıq qırmızıya çalır. Üzərində sarımtıl-ağ rəngdə zolaqlar var. Qanadın zirvəsinə yaxın eninə yerləşən sarğı enli, ona birləşən və digər ucu qanadın daxiin kənarına doğru uzanan zolaq isə ensizdir. Buradan qanadın əsasına doğru uzanan zolaq qanadın əsasına birləşir və burada bir neçə yerə haçalanır. Arxa qanadlar açıq qırmızı rəngdədir, əsasına yaxın bir böyük qara ləkə, yanlarında isə iki kiçik qara ləkə vardır. Qanadın kənarında 1 kiçik, 2 böyük qara naxış yerləşir. Döşün üzəri ön qanadın rəngində tüklərlə örtülüdür. Qarıncığı arxa qanadın rəngindədir, qırmızıdır.

• 
  ♂
• 
  ♂ △

Avropa, Ön Asiya, Qafqaz, Orta Asiya, Qazaxıstan, Sibirdən Sakit okeanın sahillərinə qədər, Şimali Çin, Koreya, Tibet və Himalay, Yaponiya, Şimali Amerika, Azərbaycanda isə Quba-Xaçmaz, Şəki-Zaqatala bölgəsi, Lənkəran, Dağlıq Qarabağ və Naxçıvan MR-da yayılmışdır.

Dağətəyi və dağ meşələrinin açıqlığında, tuqay meşələrində. Həyat tərzi ətraflı öyrənilmişdir. Tırtılı müxtəlif yaşlarda qışlayır. Əsasən ot bitkiləri və bir çox kol bitkiləri ilə qidalanır. Tozağacı, söyüd, moruq, çiyələk, böyürtkən və çuğundura zərər verir. Kəpənəyi iyun, iyul və avqust aylarında uçur. 2 nəsil verir.

Azsaylıdır. Naxçıvandan 3 kəpənəyi tutulmuşdur.

Yaşadığı biotopların əkin üçün istifadə olunması, tuqay meşələrinin qırılması, həvəskar kolleksiyaçılar tərəfindən toplanması.

Yaşayış yerlərində yasaqlıq təşkil etmək, biologiyasını ətraflı öyrənmək, süni surətdə artıraraq təbiətə buraxmaq lazımdır.