Arctia caja

Kaya ayıcası (lat. Arctia caja) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin pulcuqluqanadlılar dəstəsinin erebidlər fəsiləsinin ayıca cinsinə aid heyvan növü.

Kaya ayıcası
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Ranqsız:
Amorphea
Ranqsız:
Obazoa
Ranqsız:
Opisthokonta
Ranqsız:
Holozoa
Ranqsız:
Filozoa
Aləm:
Heyvanlar
Yarımaləm:
Eumetazoylar
Klad:
ParaHoxozoa
Klad:
İkitərəflisimmetriyalılar
Klad:
Nephrozoa
Ranqsız:
İlkağızlılar
Tipüstü:
Tüləyənlər
Ranqsız:
Panarthropoda
Ranqsız:
Tactopoda
Tip:
Buğumayaqlılar
Klad:
Pancrustacea
Yarımtip:
Altıayaqlılar
Sinif:
Həşəratlar
Ranqsız:
Dicondylia
Yarımsinif:
Qanadlılar
Budaq:
Metapterygota
İnfrasinif:
Yeniqanadlılar
Ranqsız:
Eumetabola
Ranqsız:
Tam çevrilmə ilə inkişaf edən həşəratlar
Dəstəüstü:
Panorpida
Ranqsız:
Amphiesmenoptera
Dəstə:
Pulcuqluqanadlılar
Yarımdəstə:
Xortumcuqlular
Klad:
Coelolepida
Klad:
Myoglossata
Klad:
Neolepidoptera
İnfradəstə:
Heteroneura
Klad:
Eulepidoptera
Klad:
Ditrysia
Klad:
Apoditrysia
Klad:
Obtectomera
Klad:
Macroheterocera
Fəsiləüstü:
Noctuoidea
Fəsilə:
Erebidlər
Yarımfəsilə:
Arctiinae
Triba:
Arctiini
Yarımtriba:
Arctiina
Cins:
Ayıca
Növ:
Kaya ayıcası
Beynəlxalq elmi adı

Təsviri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qanadları açılmış halda 65 – 68 mm-dir. Ön qanadlar tünd qəhvəyi rəngdədir, azacıq qırmızıya çalır. Üzərində sarımtıl-ağ rəngdə zolaqlar var. Qanadın zirvəsinə yaxın eninə yerləşən sarğı enli, ona birləşən və digər ucu qanadın daxiin kənarına doğru uzanan zolaq isə ensizdir. Buradan qanadın əsasına doğru uzanan zolaq qanadın əsasına birləşir və burada bir neçə yerə haçalanır. Arxa qanadlar açıq qırmızı rəngdədir, əsasına yaxın bir böyük qara ləkə, yanlarında isə iki kiçik qara ləkə vardır. Qanadın kənarında 1 kiçik, 2 böyük qara naxış yerləşir. Döşün üzəri ön qanadın rəngində tüklərlə örtülüdür. Qarıncığı arxa qanadın rəngindədir, qırmızıdır.

Yayılması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropa, Ön Asiya, Qafqaz, Orta Asiya, Qazaxıstan, Sibirdən Sakit okeanın sahillərinə qədər, Şimali Çin, Koreya, Tibet və Himalay, Yaponiya, Şimali Amerika, Azərbaycanda isə Quba-Xaçmaz, Şəki-Zaqatala bölgəsi, Lənkəran, Dağlıq Qarabağ və Naxçıvan MR-da yayılmışdır.

Həyat tərzi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Dağətəyi və dağ meşələrinin açıqlığında, tuqay meşələrində. Həyat tərzi ətraflı öyrənilmişdir. Tırtılı müxtəlif yaşlarda qışlayır. Əsasən ot bitkiləri və bir çox kol bitkiləri ilə qidalanır. Tozağacı, söyüd, moruq, çiyələk, böyürtkən və çuğundura zərər verir. Kəpənəyi iyun, iyul və avqust aylarında uçur. 2 nəsil verir.

Sayı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Azsaylıdır. Naxçıvandan 3 kəpənəyi tutulmuşdur.

Məhdudlaşdırıcı amillər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşadığı biotopların əkin üçün istifadə olunması, tuqay meşələrinin qırılması, həvəskar kolleksiyaçılar tərəfindən toplanması.

Qorunması üçün məsləhət görülən tədbirlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşayış yerlərində yasaqlıq təşkil etmək, biologiyasını ətraflı öyrənmək, süni surətdə artıraraq təbiətə buraxmaq lazımdır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]