Azərbaycanda alman əsirləri
Azərbaycanda alman əsirləri (alm. Deutsche Kriegsgefangene in Aserbaidschan) — İkinci Dünya Müharibəsi dövründə Sovet qoşunları tərəfindən tutulan və Azərbaycan SSR ərazisində olan Üçüncü Reyxin keçmiş hərbi qulluqçuları.
| |||
| Mingəçevirdə alman əsirləri | |||
| Yaşadığı ərazilər | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Dili | |||
|
alman dili, macar dili, rumın dili və s. |
.svg){kind=small}
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əsirlərin gəlişi və yerləşmə[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tikinti işləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
İkinci Dünya Müharibəsində SSRİ-yə əsir düşən almanların bir hissəsi Azərbaycana gətirilərək tikinti sahəsində işlədilib. Dövlət İncəsənət Muzeyi, Hökumət Evi, Səhiyyə Nazirliyinin binası məhz almanlar tərəfindən tikilib.[1] 1940-cı ildə Mingəçevir SES-in əsası qoyulub.[1] 1941-ci ildə stansiyanın tikintisinə 10 minə yaxın alman hərbi əsir cəlb edilib.[1]
Yeraltı fəaliyyətlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müharibə əsirləri ilə siyasi işlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Müharibə əsirlərinin qaytarılması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Alman əsirlərin qəbiristanlıqları[redaktə | mənbəni redaktə et]
Bu gün alman müharibə əsirlərinin qəbirləri Azərbaycanın müxtəlif yerlərində yerləşir. Əsasən bu qəbiristanlıqlar, hərbi əsirlərin tikinti işlərinə cəlb olunduğu yerlərdə olurdu. 1995-ci il dekabrın 22-də Azərbaycan Xarici İşlər Naziri Həsən Həsənov və Almaniya Xarici İşlər Naziri Klaus Kinkel alman əsirlərinin məzarlarının qorunması haqqında müqavilə imzalamışlar.[2]
Saatlının Cəfərxan kəndindəki "Laboratoriya" adlanan yerdə 200-ə yaxın alman əsiri saxlanılıb.[3] Əsir olduqları müddətdə müxtəlif kənd işlərinə cəlb olunmuşdular.[3] Müəyyən vaxtdan sonra 200-ə yaxın alman əsiri vəfat etmişdir.[3] Ölmə səbəbləri isə bəlli deyil.[3] Ölmüş əsirlər üçün ayrıca məzarlıq da salınıb. Hazırda həmin "Laboratoriya"nın uçulmuş bir hissəsi isə mal-qara üçün tövlə kimi istifadə olunmuşdur.[3]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1 2 3 "Azərbaycan almanları". modern.az. modern.az. 2019-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2019.
- ↑ Чернявский С. И. Внешняя политика Азербайджанской Республики (1988–2003). — Б.: Адилоглу, 2003. — С. 274.
- ↑ 1 2 3 4 5 "Azərbaycanda ölən Alman əsirləri". turan.az. turan.az. 2018-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2019.