Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Haqları Komitəsi
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları Komitəsi (ing. United Nations Human Rights Committee) — Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktı tərəfindən qurulan 18 üzvlü bir qurumdur. Komitə, ildə üç dəfə; 4 həftəlik iclaslarda toplanır və 172 dövlətin Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktına uyğunluğu və Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktının Birinci Seçki Protokoluna əsasən 116 dövlət partiyasının fərdi müraciətləri ilə əlaqəli hesabatlar hazırlayır Komitə, BMT-dəki 10 insan hüquqları təsisatından biridir, hər biri ayrıca bir razılaşma yerinə yetirməlidir.[1]
BMT-nin İnsan Haqları Komitəsi daha yüksək səviyyəli BMT-nin İnsan Hüquqları Şurası və ya onun sələfi olan BMT İnsan Haqları Komissiyası ilə qarışdırılmamalıdır. İnsan Hüquqları Şurası (2006-cı ilin iyun ayından bəri) və İnsan Hüquqları Komissiyası (bu tarixdən əvvəl) "BMT-nin siyasi qurumları" dır: onların üzvləri BMT Baş Assambleyasının qətnaməsi və BMT Müqaviləsi ilə qurulmuş və insan hüquqları məsələlərini müzakirə edən dövlətlərdir; İnsan Hüquqları Komitəsi "BMT ekspert orqanı" dır: üzvləri KSHUS tərəfindən təsis edilmiş şəxsdir və yalnız bu razılaşma ilə bağlı məsələləri müzakirə edirlər.[2]
Yeni üzvlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt İnsan hüquqları komitəsinin üzvləri üçün əsas qaydaları müəyyən edir. Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktının 28-ci maddəsinə əsasən, Komite söz mövzusu sazişdə iştirak edən ölkələrdən "yüksək əxlaqi xüsusiyyətlərə malik, insan hüquqları sahəsində bacarıqlarına görə tanınan insanlar" olan 18 üzvdən ibarət olmalıdır; Bununla yanaşı, "hüquqi təcrübəsi olan bəzi insanların iştirakının faydalılığı" da nəzərə alınmalıdır.Mənbə, 28-ci maddəyə görə üzvlər ölkələrinin nümayəndəsi kimi deyil, fərdi imkanları daxilində xidmət edirlər. 29 və 30-cu maddələrdə göstərildiyi kimi, üzvlər Mülki və siyasi hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktına üzv dövlətlərin BMT-nin Baş Qərargahında keçirdiyi iclasda seçilirlər. 32-ci maddəyə görə onlar 4 il müddətinə xidmət edir və bütün üzvlərin dörddə biri hər iki ildən bir seçilir.
Mövcud üzvlər aşağıdakılardır.
| № | Ad | Ölkə | Müddət |
|---|---|---|---|
| 1. | Tania María Abdo Rocholl |  Paraqvay |
2017–2020 |
| 2. | Yadh Ben Achour |  Tunis |
2019-2022 |
| 3. | Ilze Brands Kehris |  Latviya |
2017–2020 |
| 4. | Christopher Arif Bulkan |  Qayana |
2019-2022 |
| 5. | Ahmed Amin Fathalla |  Misir |
2017–2020 |
| 6. | Şuiçi Furuya |  Yaponiya |
2019–2022 |
| 7. | Christof Heyns |  CAR |
2017–2020 |
| 8. | Hernán Quezada Cabrera |  Çili |
2019–2022 |
| 9. | Bamariam Koita |  Mavritaniya |
2017–2020 |
| 10. | Marcia. V. J. Kran | .svg){kind=small} Kanada |
2017–2020 |
| 11. | Duncan Laki Muhumuza |  Uqanda |
2019–2022 |
| 12. | Fotini Pazarcis |  Yunanıstan |
2019–2022 |
| 13. | Vasilka Sancin |  Sloveniya |
2019–2022 |
| 14. | José Manuel Santos Pais |  Portuqaliya |
2017–2020 |
| 15. | Yuval Shany |  İsrail |
2013–2020 |
| 16. | Hélène Tigroudja |  Fransa |
2019–2022 |
| 17. | Gentian Zyberi |  Albaniya |
2019–2022 |
| 18. | Andreas B. Zimmermann |  Almaniya |
2018–2020 |
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Office of the High Commissioner. "Monitoring the core international human rights treaties". United Nations Human Rights. 22 Aralık 2012. 30 Haziran 2016 tarixində arxivləşdirilib.
- ↑ Jakob Th. Möller/Alfred de Zayas, The United Nations Human Rights Committee Case Law 1977-2008, N.P.Engel Publishers, Kehl/Strasbourg, 2009, ISBN 978-3-88357-144-7