Breyn-rinq

Breyn rinq (ing. Brain ring — "beyin rinqi") — İlk dəfə 18 may 1990-cı ildə SSRİ Mərkəzi Televiziyasının 1-ci proqramında efirə getmiş intellektual teleoyun. 7 aprel 2013-cü ildən 24 iyun 2018-ci ilədək lisenziya əsasında Azərbaycan Televiziyasında yayımlandı. 16 sentyabr 2018-ci ildən etibarən lisenziya əsasında İctimai Televiziyada yayımlanır.

Breyn rinq
rus. Брэйн ринг
Janr İntellektual teleoyun
Müəllif Vladimir Voroşilov
Aparıcı SSRİ Vladimir Voroşilov
Rusiya Andrey Kozlov
Belarus Leonid Kuprido
Ukrayna Oles Buzina, Yuri Veliki
Azərbaycan DJ Fateh
İstehsalçı ölkə Rusiya
Belarus
Ukrayna
Azərbaycan
Dil Rus dili (Rusiya, Belarus, Ukrayna)
Azərbaycan dili (Azərbaycan)
İlk buraxılış 18 may 1990
Sonuncu buraxılış 28 dekabr 2013
İstehsal
Prodüser Andrey Kozlov, Natalya Stetsenko (Rusiya)
GameTV.az (Azərbaycan)
Çəkiliş yeri Moskva, Rusiya
Minsk, Belarus
Kiyev, Ukrayna
Bakı Kristal Zalı, Bakı, Azərbaycan
Müddəti 60 dəq.
Veriliş
Kanal Mərkəzi Televiziyanın 1-ci proqramı, Pervıy Kanal Ostankino, ORT, TV Sentr, STS, Zvezda, NTV, ONT, İnter, K1, AzTV, İTV
Translyasiya dövrü SSRİ 18 may 1990
Belarus 18 sentyabr 2010
Ukrayna 14 oktyabr 2006
Ukrayna 12 mart 2011
Azərbaycan 7 aprel 2013
Azərbaycan 16 sentyabr 2018
TvIgra.ru
GameTV.az

Hələ 1980-ci ildə Vladimir Voroşilov "Breyn Rinq" in televiziya formatında həyata keçirtməyi reallaşdırmaq istəsə də, yalnız 10 il sonra buna nail ola bilmişdir. Versiyaların birinə görə, 1987-ci ildə Dnepropetrovskdə Nə? Harada? Nə Zaman? üzrə birinci beynəlxalq turnirdən sonra Boris Borodin, Oksana Bolozanova, Marina Beloçerkovskaya və Aleksandr Rubin oyunun adının müəllifləri hesab olunur. Onlar 1988-ci ildə oyunun ilk qaydalarının əsasını qoymuşdur. 1990-cı ildə SSRİ Dövlət Teleradio Komitəsinin Mərkəzi Televiziyasında efirə çıxan ilk verilişin aparıcısı Vladimir Voroşilov olmuşdur. Sonrakı dövrlərdə isə bu vəzifəni Andrey Kozlov tutmuşdur.

Oyunun hər buraxılışı bir neçə döyüşdən ibarətdir. Döyüş — iki komandadan biri müəyyən edilmiş xalı yığana kimi qarşılaşmanın davam etməsidir. Hər döyüşdə 2 komanda və hər komandada 6 oyunçu yer alır: Bir komanda qırmızı, digəri isə yaşıl masada əyləşir. Sıra nömrəsinə görə beşinci və altıncı yerlər arasında cavab vermək üçün xüsusi düymə yerləşir.

Hər döyüşün ilk sualı bir xaldır. Aparıcı sual verdikdən sonra siqnal səsi eşidilir və komandanın müzakirə etməsi üçün vaxt gedir. Düyməyə birinci basmış komandanın cavab vermək hüququna malikdir. Lakin, komanda siqnal səsindən əvvəl düyməyə basarsa, həmin komanda növbəti suala kimi cavab vermək hüququnu itirir və rəqib komandaya 20 saniyə vaxt verilir. Əgər ikinci komanda da suala səhv cavab verərsə, aparıcı ya cavabı səsləndirir ya da növbəti döyüşə saxlayır və digər sualın dəyəri bir xal daha artır. İki suala ardıcıl düzgün cavab verilməzsə, artıq 3 xal dəyərində sual səsləndirilir. Üçüncü sual da cavabsız qalarsa, komandalar oyun meydanın tərk etmək məcburiyyətində qalır. Komandalardan birinin sualı tapdığı təqdirsə isə müvafiq olaraq 3 xal onların hesabına yazılır. Bundan sonra səslənəcək sualın dəyəri bir xal olur. Döyüşü qalib başa vurmaq üçün 5 xal yığmaq tələb olunur. Final qarşılaşması iki döyüşdən ibarət olduğu üçün hər bir döyüşdə 5 xal yığmaq tələb olunur. Əgər hesab bərabər olarsa (1:1) bir həlledici sual səslənir və cavab verən komanda oyunun qalibi olur.

Azərbaycanda Breyn-rinqin televiziya versiyası 2013-cü ilin 7 aprelindən 2018-ci ilin 24 iyununadək AzTV-nin sifarişi ilə GameTV.az prodüser mərkəzinin tərəfindən çəkildi. Bugünədək televiziyada 18 mövsüm yayımlanmışdır. Birinci mövsümün qalibi "İçərişəhər", ikinci mövsümün qalibi "Norm Sement", üçüncü mövsümün qalibi isə "Kapital Bank" komandası olmuşdur. Dördüncü mövsümdə ilk dəfə yeniyetmələrin yarışı keçirildi və "Dəyanət liseyi" komandası qalib gəldi.

Bundan əlavə, 2014-cü ilin 25–30 mart tarixlərində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Kuboku uğrunda turnir təşkil edilmişdir. Turnirdə Azərbaycan, Ukrayna, Belarus, Almaniya, Gürcüstan, İsrail, Qazaxıstan, Latviya, Rusiya, ABŞ, Özbəkistanın yığma komandaları və 2013-cü il breyn rinq üzrə Azərbaycan çempionu "İçərişəhər" klubu iştirak etmişdir.[1]

2018-ci il 16 sentyabrdan etibarən İTV-də ikinci dəfə yayımlanır.

Mövsüm Veriliş sayı Efir tarixi Pleylist
Birinci 14 7 aprel — 7 iyul 2013 I mövsüm
İkinci 16 1 sentyabr — 15 dekabr 2013 II mövsüm
Üçüncü 15 6 aprel — 13 iyul 2014 III mövsüm
Dördüncü 16 7 sentyabr — 14 dekabr 2014 IV mövsüm
Beşinci 17 5 aprel — 2 avqust 2015 V mövsüm
Altıncı 15 6 sentyabr — 13 dekabr 2015 VI mövsüm
Yeddinci 15 10 aprel — 17 iyul 2016 VII mövsüm
Səkkizinci 15 11 sentyabr — 18 dekabr 2016 VIII mövsüm
Doqquzuncu 16 16 aprel — 13 avqust 2017 IX mövsüm
Onuncu 16 10 sentyabr — 24 dekabr 2017 X mövsüm
On birinci 16 11 mart — 24 iyun 2018 XI mövsüm
On ikinci 16 16 sentyabr — 30 dekabr 2018 XII mövsüm
On üçüncü 16 10 mart — 30 iyun 2019 XIII mövsüm
On dördüncü 16 22 sentyabr 2019 — 5 yanvar 2020 XIV mövsüm
On beşinci 16 23 fevral — 7 iyun 2020 XV mövsüm
On altıncı 16 25 sentyabr 2020 — 12 fevral 2021 XVI mövsüm
On yeddinci 15 19 fevral — 18 iyun 2021 XVII mövsüm
On səkkizinci 16 1 oktyabr 2021 — 21 yanvar 2022 XVIII mövsüm
On doqquzuncu 16 18 mart 2022 — 8 iyul 2022 XIX mövsüm
İyirminci mövsüm 17 9 oktyabr 2022 — 19 mart 2023 XX mövsüm
İyirmi birinci mövsüm 16 26 mart 2023 — 23 iyul 2023 XXI mövsüm
İyirmi ikinci mövsüm 16 8 oktyabr 2023 — 28 yanvar 2024 XXII mövsüm
Çempionatı Veriliş sayı Efir tarixi Pleylist
Məktəblilər arasında Birinci
Məktəblilər arasında İkinci
Məktəblilər arasında Üçüncü
Məktəblilər arasında Dördüncü 4 15 noyabr — 18 noyabr 2017 Məktəblilər — 2017
Məktəblilər arasında Beşinci 4 16 noyabr — 20 noyabr 2018 Məktəblilər — 2018
Məktəblilər arasında Altıncı 4 20 sentyabr — 11 oktyabr 2019 Məktəblilər — 2019
Azərbaycan Prezidentinin Kuboku Birinci 6 25 mart — 30 mart 2014
Azərbaycan Prezidentinin Kuboku İkinci 6 24 mart — 29 mart 2015
Azərbaycan Prezidentinin Kuboku Üçüncü 6 19 dekabr — 25 dekabr 2016
Azərbaycan Prezidentinin Kuboku Dördüncü 5 24 dekabr — 28 dekabr 2018 ЧМ — 2018
Azərbaycan Prezidentinin Kuboku Beşinci 5 12 yanvar — 16 fevral 2020 ЧМ — 2020

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]