FİDE Rapid Şahmat üzrə Komanda Dünya Çempionatı
FİDE Rapid Şahmat üzrə Komanda Dünya Çempionatı sürətli şahmat üzrə komandalar arasında keçirilən beynəlxalq yarışdır. Çempionat Beynəlxalq Şahmat Federasiyası (FIDE) tərəfindən WR Logistics GmbH ilə dəstəyi ilə 26-28 avqust 2023-cü il tarixlərində Almaniyanın Düsseldorf şəhərində keçirilib[1].
Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]
FİDE Rapid Şahmat üzrə Komanda Dünya Çempionatı İsveçrə yarış sistemi üzrə keçirilib və 12 turdan ibarət olub. Turnirin qaydalarına görə, hər komandada ən azı bir qadın oyunçu olmalı idi. Eyni zamanda, hər komandanın ən az bir oyunçusu (yarışda qeydiyyat tarixi etibarilə) FİDE standart, rapid və ya blitz reytinqlərində heç vaxt 2000 Elo xalı əldə etməmiş olmalı idi. Bununla, çempionatda inklüzivlik, müxtəliflik və ədalətli təmsilçilik təmin edilib[2] .
İştirakçılar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çempionatın iştirakçıları arasında Vişvanatan Anand, Vladimir Kramnik, Hou Yifan, Mariya Muzyçuk və Aleksandra Kosteniuk kimi keçmiş dünya çempionları ilə yanaşı, dünya çempionatı gümüş medalçıları, Dünya Kuboku qalibləri, sürətli və blitz şahmat üzrə keçmiş dünya çempionları da yer alıblar[3].
Ümumilikdə, dünyanın dörd bir yanından olan təqribən 300 iştirakçı, o cümlədən 15-dən çox Olimpiya çempionu yarışmaq üçün 36 komanda formalaşdırıblar[4].
| Nailiyyət | Oyunçu | Komanda | Reytinq, Rapid (1 avqust 2023 tarixinə)[5] |
|---|---|---|---|
| Klassik şahmat üzrə keçmiş dünya çempionları[6] | Vişvanatan Anand | Freedom | 2751 |
| Vladimir Kramnik | Chess pensioners | 2739 | |
| Hou İfan | WR Chess | 2537 | |
| Aleksandra Kostenyuk | WR Chess | 2523 | |
| Mariya Muzıçuk | Ashdod Elit Chess Club | 2470 | |
| Dünya Çempionatı ikinciləri[6] | Yan Nepomnyaşşiy | WR Chess | 2762 |
| Fabiano Karuana | Kompetenzakademie Allstars | 2763 | |
| Boris Gelfand | Rishon LeZion Chess Club | 2619 | |
| Dünya Kuboku qalibləri[7] | Levon Aronyan | Kompetenzakademie Allstars | 2763 |
| Pyotr Svidler | Chess pensioners | 2737 | |
| Yan-Krjiştof Duda | WR Chess | 2760 | |
| Blitz Şahmat üzrə Qadınlar arasında 2022-ci il dünya şempionu[8] | Bibisara Assaubayeva | Uzbekistan | 2432 |
| Rapid Şahmat üzrə sabiq dünya çempionları[9] | Nodirbek Abdusattorov | WR Chess | 2724 |
| Daniil Dubov | Freedom | 2723 | |
| Blitz Şahmat üzrə sabiq dünya çempionları[8] | Maksim Vaşye-Laqrav | ASV AlphaEchecs LINZ | 2762 |
| Aleksandr Qrişuk | ASV AlphaEchecs LINZ | 2724 | |
| Lener Dominqes | Chess pensioners | 2705 | |
| Katerina Laqno | ASV AlphaEchecs LINZ | 2483 |
Favoritlər və seçilənlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Hələ yarışdan əvvəl, heyətin təcrübəsi və orta komanda reytinqini nəzərə alaraq, FİDE aşağıdakı komandaları ən güclü və açıq favoritlər kimi göstərmişdi[10].
- Freedom (Rixard Rapport, Vişvanatan Anand, Daniil Dubov, Santoş Qucrathi Vidit, Evgeni Najer, Polina Şuvalova, Aleksandr Şapiro)[4] ;
- WR Chess (Yan Nepomnyaşşiy, Yan-Krjiştof Duda, Uesli So, Nodirbek Abdusattorov, Vinsent Keymer, R. Praqnanandha, Hou İfan, Aleksandra Kostenyuk, Vadim Rozenştayn)[4];
- Kompetenzakademie Allstars ( Fabiano Karuana, Levon Aronyan, D.Qukeş, Sebastyan Zibrext, Nino Batsiaşvili, Keti Çaçalaşvili, Rayner Beker, Manfred Şnayder)[4];
- Chess Pensioners (Vladimir Kramnik, Pyotr Svidler, Lener Dominqes, Darmen Sadvakasov, Yovanka Huska, Kristof Barati, Dennis Köniq, Miron Ananiev, Yaroslav Ananiev)[4].
Format və qaydalar[redaktə | mənbəni redaktə et]
FİDE Rapid Şahmat üzrə Komanda Dünya Çempionatında komandalar üzrə İsveçrə yarış sistemi tətbiq edilirdi. Komandalarda 6-9 oyunçu olmaqla, hər gedişə 10 saniyə əlavə olunan 15 dəqiqəlik oyunlarda bir-biri ilə rəqabət aparırdılar. Hər turda komandalar qalibiyyətə görə 2 xal, heç-heçəyə görə isə 1 xal qazanırdılar. Məğlubiyyətə görə xal qazanılmırdı. Turnirin sonunda ən çox xalı olan komanda Rapid Şahmat üzrə Komanda Dünya Çempiou titulunu qazanıb[2].
Mükafat fondu[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çempionatın mükafat fondu ümumilikdə 250.000 avro təşkil edib. Yekunda liderlərin xalları bərabər olsaydı, pul mükafatı onların arasında bərabər bölünəcəkdi[10][11][12].
| Yer | Komanda mükafatı |
|---|---|
| 1 | €100.000 |
| 2 | €60.000 |
| 3 | €40.000 |
| 4 | €25.000 |
| 5 | €12.500 |
| 1-ci "2400 altı" | €12.500 |
| Cəmi | € 250.000 |
Cədvəl[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çempionat üç günü əhatə edib[5].
| Tarix | Tədbir | Başlanğıc saatı
(Almaniya vaxtı ilə) |
|---|---|---|
| 26 avqust | Texniki görüş | 10:30 |
| Açılış mərasimi | 13:00 | |
| I tur | 13:30 | |
| II tur | 15:30 | |
| III tur | 17:30 | |
| IV tur | 19:30 | |
| 27 avqust | V tur | 13:30 |
| VI tur | 15:30 | |
| VII tur | 17:30 | |
| VIII tur | 19:30 | |
| 28 avqust | IX tur | 13:30 |
| X tur | 15:30 | |
| XI tur | 17:30 | |
| XII tur | 19:30 | |
| Qapanış mərasimi | 21:00 |
Nəticələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
İlk FİDE Dünya Sürətli Komanda Çempionu adına 12 matçdan 2 heç-heçə və 10 qalibiyyət ilə ümumilikdə 22 xal toplamış "WR Chess" komandası layiq olub. İkinci yerdə “Freedom” komandası 20, "MGD1" komandası isə 18 xalla üçüncü pillədə qərarlaşıb. Dinamik heyətə malik "Columbus Energy KingsOfChess Kraków" komandası 2400-dən aşağı reytinq kateqoriyasında birinci olub. Bundan əlavə, Hessendən olan on bir yaşlı vunderkind Kristian Qlökler ən yaxşı gənc oyunçu kimi xüsusi mükafata layiq görülüb[4][13].
Yarışın dönüm nöqtəsi 5-ci turda "WR Chess" komandasının açıq favorit “Freedom” komandasını 5:1 hesablı ilə darmadağın etməsi olub. Bu turda Yan-Krjiştof Duda, R.Praqnanandha, Hou İfan və Vadim Rozenştayn oyunlarında qalib gələrkən, Uesli So və Yan Nepomnyaşşiy müvafiq olaraq Vişi Anand və Daniil Dubovla heç-heçəyə razılaşıblar[4][13].
| Yer | Komanda | Oyun | Xal | Tay-breyk 1 | Tay-breyk 2 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | WR Chess | 12 | 22 | 702 | 51 |
| 2 | Freedom | 12 | 20 | 582.5 | 46.5 |
| 3 | Team MGD1 | 12 | 18 | 628.5 | 47.5 |
| 4 | Armenia | 12 | 17 | 544.5 | 44 |
| 5 | Germany and Friends | 12 | 15 | 533 | 39.5 |
| 6 | ASV AlphaEchecs Linz | 12 | 14 | 549 | 45 |
| 7 | Columbus Energy KingsOfChess Kraków | 12 | 14 | 482 | 41.5 |
| 8 | Berlin Chess Federation | 12 | 14 | 449.5 | 37.5 |
| 9 | Six-pack | 12 | 13 | 497 | 39.5 |
| 10 | Chess Pensioners | 12 | 13 | 485.5 | 37.5 |
| 11 | KompetenzakademieAllstars | 12 | 13 | 473 | 41 |
| 12 | Chessbrah OFM | 12 | 13 | 465.5 | 43 |
| 13 | Ashdod Elit Chess Club | 12 | 13 | 448 | 37.5 |
| 14 | FIDE Management Board | 12 | 13 | 425 | 38.5 |
| 15 | Düsseldorfer Schachklub 1914/25 e.V. | 12 | 13 | 414 | 39.5 |
| 16 | Team Chessemy.com | 12 | 13 | 356 | 35 |
| 17 | Rishon LeZion Chess Club | 12 | 12 | 451 | 40.5 |
| 18 | Schachverein Hemer | 12 | 12 | 364 | 34.5 |
| 19 | Doppelbauer Kiel | 12 | 12 | 353.5 | 37 |
| 20 | The Sharks | 12 | 12 | 353 | 36 |
| 21 | Kenya Commercial Bank Chess Club | 12 | 12 | 284 | 37 |
| 22 | Chess Wizzards | 12 | 12 | 268 | 37 |
| 23 | Mitropa Chess Association | 12 | 12 | 249.5 | 36.5 |
| 24 | Blerickse Schaakvereniging | 12 | 12 | 230.5 | 35 |
| 25 | Deutsche Schachjugend 1 | 12 | 11 | 336.5 | 31 |
| 26 | Ukrainian Amators | 12 | 11 | 302.5 | 29.5 |
| 27 | Wensing & Pöbel | 12 | 11 | 286 | 31 |
| 28 | Aachener Schachverein von 1856 | 12 | 11 | 274 | 33.5 |
| 29 | PhileKhoob Chess Club | 12 | 11 | 257.5 | 36 |
| 30 | Africa | 12 | 10 | 338.5 | 33.5 |
| 31 | Heilbronn Hustlers | 12 | 10 | 289.5 | 33.5 |
| 32 | École Polytechnique Française de Lausanne | 12 | 8 | 244 | 34 |
| 33 | Neustadt Weinstraße | 12 | 6 | 190 | 27.5 |
| 34 | MagdeBurg and Friends | 12 | 6 | 141.5 | 22 |
| 35 | Deutsche Schachjugend 2 | 12 | 2 | 58 | 10 |
| 36 | Unischach Bayreuth | 12 | 1 | 148.5 | 17 |
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ International Chess Federation (FIDE), 2023. Inaugural World Rapid Team Championship: Registration open for all. Available at: https://www.fide.com/news/2354 Arxivləşdirilib 2023-08-05 at the Wayback Machine]
- ↑ 1 2 International Chess Federation (FIDE), n.d. Regulations for the FIDE World Rapid Team Championship 2023. Available at: https://handbook.fide.com/files/handbook/WRTC2023Regulations.pdf Arxivləşdirilib 2023-08-19 at the Wayback Machine [Accessed on August 05, 2023]
- ↑ ChessBase, 2023. Star-studded World Team Rapid Chess Championship. Available at: https://en.chessbase.com/post/star-studded-world-team-rapid-chess-championship Arxivləşdirilib 2023-08-05 at the Wayback Machine
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 Chess-Results.com, n.d. 2023 World Rapid Team Championship. Available at: https://chess-results.com/tnr802387.aspx Arxivləşdirilib 2023-08-22 at the Wayback Machine [Accessed on August 16, 2023]
- ↑ 1 2 International Chess Federation (FIDE), n.d. Top chess players. Available at: https://ratings.fide.com/ Arxivləşdirilib 2022-09-24 at the Wayback Machine [Accessed on August 1, 2023].
- ↑ 1 2 Green, N., 2023. All The World Chess Champions. Available at: https://www.chess.com/article/view/world-chess-champions Arxivləşdirilib 2022-10-04 at the Wayback Machine
- ↑ McGourty, C., 2021. Jan-Krzysztof Duda wins the FIDE World Cup. Available at: https://chess24.com/en/read/news/jan-krzysztof-duda-wins-the-fide-world-cup Arxivləşdirilib 2023-08-05 at the Wayback Machine
- ↑ 1 2 Harding, T., 2016. A Brief History of Fast Chess. Available at: https://web.archive.org/web/20170103172317/https://worldchess.com/2016/12/25/a-brief-history-of-fast-chess/
- ↑ International Chess Federation (FIDE), 2016. The winners of FIDE World Rapid & Blitz Championships. Available at: https://old.fide.com/component/content/article/1-fide-news/9975-the-winners-of-fide-world-rapid-a-blitz-championships.html Arxivləşdirilib 2022-11-02 at the Wayback Machine
- ↑ 1 2 International Chess Federation (FIDE), 2023. Düsseldorf hosts the inaugural World Team Rapid Championship. [Online] Available at: https://www.fide.com/news/2548 Arxivləşdirilib 2023-08-16 at the Wayback Machine
- ↑ Schach in Deutschland, 2023. FIDE World Rapid Team Championship in Düsseldorf: Freiwillige gesucht! - Deutscher Schachbund. Available at: https://www.schachbund.de/news/fide-world-rapid-team-championship-in-duesseldorf-freiwillige-gesucht.html Arxivləşdirilib 2023-08-19 at the Wayback Machine [Accessed on August 16, 2023]
- ↑ English Chess Federation, 2023. World Rapid Team Championship. Available at: https://www.englishchess.org.uk/new-world-rapid-team-championship Arxivləşdirilib 2023-08-19 at the Wayback Machine [Accessed on August 16, 2023]
- ↑ 1 2 International Chess Federation (FIDE), 2023. WR Chess triumphs as inaugural FIDE World Rapid Team Champions. Available at: https://www.fide.com/news/2616 Arxivləşdirilib 2023-08-29 at the Wayback Machine