Frensis Arnold

Frensis Hamilton Arnold (25 iyul 1956[1], Pitsburq, Pensilvaniya[4]) — amerikalı alim, fermentlərin yönəldilmiş təkamülünün inkişafına mühüm töhfələr vermiş, zülal mühəndisi və alimidir. İstiqamətləndirilmiş təkamül üzərindəki işinə görə 2018-ci il Kimya üzrə Nobel Mükafatı laureatı[5]. Hər üç ABŞ Milli Akademiyasının üzvü: Elmlər Akademiyası (2008)[6], Mühəndislik (2000)[7] və Tibb (2004)[8], həmçinin Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin (2018)[9], London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvi (2020), Linus Pauling Caltech-də Kimya Mühəndisliyi, Biomühəndislik və Biokimya professoru, Milli Texnologiya və İnnovasiya Medalı ilə təltif edilib (2013) və Milli İxtiraçıların Şöhrət Zalına daxil edilib (2014).

Frensis Arnold
ing. Frances Arnold
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Frances Hamilton Arnold
Doğum tarixi 25 iyul 1956(1956-07-25)[1] (68 yaş)
Doğum yeri
Təhsili
Fəaliyyəti biokimyaçı, ixtiraçı, universitet müəllimi[d], mühəndis
Uşağı 3
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi Kimya mühəndisliyi
Elmi dərəcəsi
Təltifləri Kimya üzrə "Nobel" mükafatı Franklin İnstitutunun mükafatı
che.caltech.edu/faculty/…
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Frensis Arnold nüvə fizikı Villiam Hovard Arnoldun qızı, general Villiam Hovard Arnoldun nəvəsi idi. O, Pitsburqda böyüyüb. 1974-cü ildə şəhər məktəbini bitirmiş, 1979-cu ildə Prinston Universitetinin Mexanika və Aerokosmik Mühəndislik Fakültəsinin bakalavr dərəcəsini almışdır[10]. Atası ilə birlikdə ABŞ Milli Mühəndislik Akademiyasının üzvləri arasında ilk sülalə olmuşdular. O, David və Lusile Paskard Foundation Elm və Mühəndislik Məsləhətçi Qrupunda Təqaüdlərə sədrlik edir və Qordon Araşdırma Konfranslarının qəyyumudur. 2005-ci ildə və Provivi, Inc. 2014-cü ildən Gevo, Inc-in həmtəsisçisidir.

Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının (2011)[11], Amerika Mikrobiologiya Akademiyasının (2009), Elmin İnkişafı üzrə Amerika Assosiasiyasının (2010), Papa Elmlər Akademiyasının (2019)[12] üzvü, Böyük Britaniya Kral Mühəndislik Akademiyası (2018).

Mükafat və təltifləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Qarvan-Olin medalı (2005)
  • FASEB Elmdə Mükəmməllik Mükafatı (2007)
  • ABŞ Milli Mühəndislik Akademiyası Çarlz Stark Draper Mükafatı (2011, ilk qadın alıcı)
  • ENI mükafatı (2013)
  • ABŞ Milli Texnologiya və İnnovasiya Medalı (2013)
  • Milli İxtiraçıların Şöhrət Zalına daxil edildi (2014)
  • Minilliyin Texnologiya Mükafatı, Fin Texnologiya Akademiyası (2016, ilk qadın alıcı)
  • ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının Konvergensiya Tədqiqatında Raymond və Beverli Sakler Mükafatı (2017)
  • AIChE-ın Marqaret H. Rousseau Pioner Mükafatı (2017, ilk mükafat)[13]
  • Nailiyyət Mükafatı, Qadın Mühəndislər Cəmiyyəti (2017)
  • Fermentlərin yönəldilmiş təkamülünə görə kimya üzrə Nobel mükafatı (2018) (1/2 mükafat)[13]
  • Franklin İnstitutu Bouer Mükafatı, (2019)[14]
  • Stokholm Universitetinin fəxri doktoru (2013), ETH Sürix (2015), Çikaqo Universiteti (2016), Danimarka Texniki Universiteti (2019)

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Frances H. Arnold // Munzinger Personen (alm.).
  2. ↑ 1 2 https://mae.princeton.edu/about-mae/news/former-mae-student-frances-h-arnold-79-named-2019-franklin-institute-laureate.
  3. ↑ 1 2 http://www.che.caltech.edu/faculty/arnold_f/index.html.
  4. ↑ 1 2 (not translated to mul), (not translated to mul), (not translated to mul) YouTube (çd.). 2005.
  5. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2018 — NobelPrize.org. Дата обращения: 3 октября 2018. Архивировано 11 мая 2020 года.
  6. ↑ Арнольд, Фрэнсис на сайте Национальной академии наук США (англ.
  7. ↑ Dr. Frances H. Arnold Архивная копия от 27 марта 2019 на Wayback Machine (англ.)
  8. ↑ Frances H. Arnold, Ph. D. Архивная копия от 1 мая 2021 на Wayback Machine (англ.)
  9. ↑ Frances Arnold Elected to American Philosophical Society | Caltech. Дата обращения: 27 мая 2018. Архивировано 27 мая 2018 года
  10. ↑ Princeton engineering alumna Frances Arnold wins Nobel Prize in Chemistry (англ.). Princeton University. Дата обращения: 11 декабря 2018. Архивировано 27 марта 2019 года.
  11. ↑ Press Releases — American Academy of Arts & Sciences. Дата обращения: 2 июля 2016. Архивировано 1 сентября 2016 года.
  12. ↑ Frances Hamilton Arnold Архивная копия от 30 декабря 2019 на Wayback Machine (англ.)
  13. ↑ Frances Arnold is Inaugural Recipient of M. H. Rousseau Pioneer Award for Lifetime Achievement by a Woman Chemical Engineer | AIChE. Дата обращения: 10 июля 2019. Архивировано 10 июля 2019 года.
  14. ↑ Franklin Institute award winners include two Nobel laureates | Cary Institute of Ecosystem Studies. Дата обращения: 1 августа 2019. Архивировано 1 августа 2019 года

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]