Homo antisessor

Homo antisessor — XX əsrin sonlarında İspaniyanın şimalında yerləşən Atapuerko dağlarında 10-12 yaşlı fərdə aid olan qalıqlar aşkar edilmişdir. “Əcdad insan” və ya “Homo antisessor” adlandırılan bu tapıntı Avropa da tapılan ən qədim insan qalıqları hesab olunur. Homo antisessorların təqribən 1,2 milyon-800 min il bundan əvvəl yaşadıqları güman edilir. 2010-cu ilə qədər Homo antisessorların altı fərdinə aid olan 20-yə qədər müxtəlif sümüklər aşkar olunmuşdur. Homo antisessorların əsas morfoloji xüsusiyyətləri aşağıdakılar hesab olunur:

Homo antisessor
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Euarxontoqlireslər Qranddəstə: Euarchonta Mirdəstə: Primatkimilər Dəstə: Primatlar Yarımdəstə: Quruburunlar İnfradəstə: Simiiformes Parvdəstə: Catarrhini Fəsiləüstü: Hominoidea Fəsilə: Hominidlər Yarımfəsilə: Homininae Triba: Homininlər Cins: Homo ???: Homo antisessor
Beynəlxalq elmi adı
Homo antecessor José María Bermúdez de Castro y Risueño, Juan Luis Arsuaga, Eudald Carbonell, Antonio Rosas González, Ignacio Martínez Mendizábal & Marina Mosquera Martínez, 1997[1]
Şəkil axtarışı EOL   4454113 FW   83085

1. Alınları maili olsa da, Homo erqaster və Homo erektusların alnından müəyyən qədər böyükdür;
2. Qaşüstü sümük çıxıntısı zəif inkişaf etmişdir;
3. Sifət skeletləri kifayət qədər kiçikdir, lakin sifətlərində proqnatizm əlamətləri müşahidə olunur;
4. Homo antisessorların digər fərqləndirici xüsusiyyətləri də burun sümüklərinin nazik olmasıdır;
5. Homo antisessorların diş sistemləri müasir insanların diş sistemləri ilə oxşarlıq təşkil edir.

İspan tədqiqatçıları Bermindus və Kastro Homo antisessorları morfoloji xüsusiyyətlərinə görə Homo erektuslardan daha çox müasir insanlara yaxın olduğunu bildirmişlər. Tapıntılara əsasən burada kütləvi kannibalizm olduğu müəyyənləşdirilmişdir. 2007-ci ildə Elefante mağarasından aşkar edilmiş olan sümüklərin yaşı təxminən 1 milyon 200 min ildir. Tapıntının qadına aid olması və beyninin həcminin 900 sm³-dən artıq olması müəyyən edilmişdir. Homo antisessorların İspaniyadan şimala doğru yayılması faktını təsdiq edən artefaktlar da tapılmışdır. 2010-cu ildə İngiltərənin cənub-şərq hissəsində eyni dövrə aid edilən əmək alətləri tapılmış və həmin əmək alətlərinin yaşı 850 min il bundan əvvələ aid edilmişdir. 2013-cü ildə İngiltərənin Norfolk əyalətində yaşı 850-950 min il arası olan ayaq izləri aşkar edilmişdir. Bu tapıntıları və İspaniyadakı Atapuerko dağlarından tapılan Atapuerko tapıntılarını UNESCO bəşəriyyətin mədəni irs siyahısına daxil etmişdir.

Bermudez de Castro, Arsuaga, Carbonell, Rosas, Martinez & Mosquera 1997:"A hominid from the Lower Pleistocene of Atapuerca, Spain: possible ancestor to neandertals and modern humans", Science, 276:1392-1395

• de Castro, J.-M. B. El chico de la Gran Dolina [The Gran Dolina boy] (Spanish). Crítica. 2002. ISBN 978-84-8432-317-4.

• UNESCO Archaeological Site of Atapuerca