JavaScript

JavaScript – internet səhifələrin yaradılmasında geniş istifadə olunan proqramlaşdırma dilidir. JavaScript müxtəlif dilllərdən ilhamlanaraq yaradılmışdır. 1995-ci ilə Brendan Eyx tərəfindən yazılmışdır. JavaScript Obyekt Yönümlü Proqramlaşdırma (OYP) dilidir. Obyektə Yönümlü Proqramlaşdırma mövzusu kifayət qədər mürəkkəb proqramlaşdırmadır. JavaScript Netscape Navigator 2.0 ilə birlikdə Brendan Eich tərəfindən inkişaf etdirilən və əvvəllər Mocha sonralar LiveScript olaraq adlandırılan və sonda bu anki adını alan JavaScript dili başlanğıcda sadəcə müştəri tərəfindən (client-side) şərh edilən bir proqramlaşdırma dilidir.

JavaScript
Loqonun şəkli
Yaradılma tarixi may 1996[3]
Müəlliflər Brendan Eyx
Fayl sonluğu .js[4] və ya .mjs[4]
Sonuncu versiyası
  • ECMAScript 2024[1]
  • ECMAScript 2025[2]
Təsirlənib Scheme[5], Java[5], C, Lua, Perl[5], Python[5]
ecma-international.org/p…
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
HTML
Müqayisələr

Günümüzdə NodeJS texnologiyası ilə server tərəfli də (server-side) şərh edilən proqramlama dili halına gəldi.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1995-ci ildə Netscape şirkəti tərəfindən, Sun şirkətinin dəstəyi ilə hazırlanmış NN24-də istifadə olunan AD bundan sonra JavaScript adlandırılması ilə açıqlanma verildi. Buna qədər isə bu alqoritmik dil LiveScript adlandırılırdı. Bu gözlənilməz addım kifayət qədər problemlər yaratdı. Beləki, Sun şirkətinin JAVA AD-nə heç bir dəxli olmayan JavaScript-i JAVA-nın alt-çoxluğu kimi qəbul edənlərin sayı çoxaldı.

JavaScript - HTML səhifəyə inteqrasiya olunaraq, bu səhifə ilə istifadəçi arasındakı interfeysə əlavə funksional imkanlar verən alqoritmik dildir.


NodeJS

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Node.js asan sürətli, öncələnə bilən şəbəkə tətbiqləri yaratmaq üçün Chrome's JavaScript Runtime texnologiyası üzərində qurulmuş bir platformadır. Node.js dağıdılmış cihazlar üzərindən işləyə bilən gerçək zamanlı tətbiq etmələr üçün mükəmməl yüngül və səmərəli hala gətirən hadisə yönümlü, əngəllənməyən I/O modeli istifadə edir.

Nümunə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əks olunduğu HTML sənədin body hissəsi: 

<body>
       <form name="form" method="post" action="">
	  
      <textarea name="latin" cols="59" rows="25" id="latin"></textarea>
      <textarea name="netice" cols="58" rows="25" id="netice"></textarea>
    </form>
	<input name="Submit" type="submit" value="Çevir" onkeyup = "latinkiril()">
</body>

Xarici Keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ ECMAScript® 2024 Language Specification. 2024.
  2. ↑ ECMAScript® 2025 Language Specification. 2024.
  3. ↑ http://speakingjs.com/es5/ch04.html.
  4. ↑ 1 2 Miller M., Borins M., Bynens M., Farias B. Updates to ECMAScript Media Types (ing.). IETF, 2022. doi:10.17487/RFC9239
  5. ↑ 1 2 3 4 Rauschmayer A. Speaking JavaScript (ing.).