Krasnoqvardeysk rayonu (Adıge)

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Krasnoqvardeysk rayonu.

Krasnoqvardeysk rayonu (adıq Кощхьабл район) — Rusiya Federasiyası, Adıgey Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Krasnoqvardeysk kəndidir.

Krasnoqvardeysk rayonu
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb

45°08′39″ şm. e. 39°35′10″ ş. u.

Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 7 fevral 1929
Sahəsi
  • 725,5 km²
Əhalisi
Əhalisi
  • 31.977 nəf. (2023)[2]
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu 87778
Rəsmi sayt
Krasnoqvardeysk rayonu xəritədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Krasnoqvardeysk rayonu, Adıgey Respublikasının şimal-qərb hissəsində yerləşir. Rayonun ümumi sahəsi 752.52 km²-dir. Bura 7 kənd yaşayış məntəqəsi daxildir.

Aşağıdakı rayonlarla həmsərhəddir: şərqdə Şovqenovsk rayonu, cənubda Beloreçensk rayonu, qərbdə Teuçejsk rayonu və şimalda Ust-Labinski rayonu

Rayon respublikanın düzənlik zonasında yerləşir. Torpaq zəif parçalanmışdır və azacıq təpəlidir, yüksəkliyin cənub-şərqdən şimal-qərbdə Krasnodar su anbarına qədər ümumi azalması müşahidə olunur. Bölgənin torpaq örtüyündə, yuyulmuş qara torpaqlar üstünlük təşkil edir.

Bölgənin əsas su yolu Laba və Kuban çaylarıdır. Bölgə ərazisindəki digər çaylar (sol qollar) - Psenaf, Qiaqa, Psençuk və s. Laba və Belaya çayı Adəmyul kəndinin altından Kubana axır.

Rayonda iqlim rütubətli və mülayimdir, Qara dənizə yaxınlığı nəzərə çarpacaq dərəcədə təsirlidir. Havanın orta temperaturu iyulda + 24,0 ° C-dən yanvarda 0 ° C-ə qədər dəyişir. Ən yüksək temperatur avqustun əvvəlində, ən aşağı isə yanvarın sonu və ya fevralın əvvəlində müşahidə olunur. Orta illik yağıntının miqdarı təxminən 700 mm-dir. Ən çox yağıntı yayda düşür.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Krasnoqvardeysk rayonu 7 fevral 1929-cu ildə, Azov-Qara dəniz ərazisindəki Adıgey Muxtar Vilayətinin tərkibində, ləğv edilmiş Preobrajenski mahalının çevrilməsi nəticəsində qurulur. Bura əvvəlcə 11 kənd məclisi daxil idi: Adamiyevski, Beloselski, Verxnenazarovski, Çambiçievski, Dukmasovski, Elenovski, Kurqo-Ternovski, Nikolaev, Novosevastopol, Saratov, Xatukayski. 11 noyabr 1961-ci ildə rayonun mərkəzi Nikolaev kəndi Krasnoqvardeyskoe adlandırılır. 1993-cü ildə kənd şuralarının fəaliyyəti dayandırılır və kənd idarələrinin əraziləri kənd rayonlarına çevrilir. 2005-ci ildə rayonda kənd rayonlarının rəhbərləri ləğv edilir və kənd yaşayış məntəqələri statusuna malik 7 bələdiyyə qurulur.

Əhali

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Milli tərkib

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[3]:

xalq say,
nəf. 		ümumi
əhaliyə olan nisbət, %
ruslar 19 683 63,77 %
adıqlar 4 972 16,11 %
kürdlər 4 024 13,04 %
ermənilər 539 1,75 %
azərbaycanlılar 487 1,58 %
digərləri 982 3,18 %
millətini bildirməyənlər 181 0,59 %
ümumi 30 868 100,0 %
Cins tərkibi

2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat[4]:

Yaş Kişilər,
nəf.		 Qadınlar,
yaş.		 Ümumi
say.		 ümumi əhaliyə
olan nisbət, %
0 — 14 yaş 3 098 2 718 5 816 18,84 %
15 — 59 yaş 9 428 9 621 19 049 61,71 %
60 yaşdan yuxarı 2 197 3 806 6 003 19,45 %
ümumi 14 723 16 145 30 868 100,0 %

Kişilər — 14 723 nəf. (52,8 %). Qadınlar — 16 145 nəf (52,3 %).

Əhalinin orta yaşı — 38,7 yaş. Kişilərin orta yaşı — 36,0 yaş. Qadınların orta yaşı — 41,1 yaş.

KİV

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayonda baş verən hadisələri təqdis edən "Drujba" regional qəzeti nəşr olunur[5]. Qəzet həftədə iki dəfə dərc olunur.

Rayonun rəsmi saytı.

Məşhur sosial şəbəkələrdə rayon administrasiyasının rəsmi səhifələri vardır.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
  2. ↑ https://23.rosstat.gov.ru/storage/mediabank/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C%20%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%8F%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%20%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F%20%D0%BF%D0%BE%20%D0%9C%D0%9E%20%D0%B8%20%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%BC%20%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82%D0%B0%D0%BC%20%D0%BD%D0%B0%201%20%D1%8F%D0%BD%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8F%202012-2023%20%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2.rar (rus.).
  3. ↑ "Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения Республики Адыгея. Том 4. Национальный состав" (PDF). 2013-11-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2014-09-11.
  4. ↑ "Том 2. Возрастно-половой состав населения и состояние в браке" (PDF).[ölü keçid]
  5. ↑ "Газета Красногвардейского района". 2019-08-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-10-01.