Lolita modası

Lolita dəbi (ロリータ・ファッション, Rorita faşşon^?) – Viktoriya dövrünün dəbindən və rokoko elementlərindən təsirlənən Yaponiya altmədəniyyəti.^{[1][2][3][4][5][6]} Lolita dəbinin əsas fərqləndirici xüsusiyyəti şirinlik estetikasıdır.^[7][8] Lolita dəbinin 3 əsas stili var: qotik, klassik və şirin.^[3][9] Bunlardan əlavə, dəbin başqa stilləri də mövcuddur: dənizçi, kənd, şahzadə, erotik, qrotesk, qi və va, pank, şiro (ağ), kuro (qara), stimpank və s. Lolita dəbi Yaponiyada 1990 və 2000-ci illərdə inkişaf etmişdir.^{[10][11][12][13][14]}

"Lolita" termini ilk dəfə "Ryukou Tsushin" dəb jurnalının 1987-ci il sentyabr buraxılışında peyda olmuşdur.^[10] Terminin mənşəyi Vladimir Nabokovun "Lolita" romanı ilə bağlıdır.

Lolita dəbinin mənşəyi dəqiq məlum deyil. 1970-ci illərin sonunda "otome" adlı yeni mədəniyyət ortaya çıxmışdı və bu mədəniyyət lolita dəbinə böyük təsir göstərmişdir. Otomenin ortaya çıxmasından öncə - 1970-ci illərin əvvəllərində kavaii mədəniyyəti yaranmışdır. "Sanrio" şirkəti kavaii paltarlar dizayn edərək onu daha da populyarlaşdırmışdır.^[15][16][17] 1980-ci illərdə kavaii mədəniyyəti öz populyarlığının zirvəsinə çatmışdı.^[18][19] Otome mədəniyyətindən sonra ortaya çıxan kukla stili lolita dəbinin sələfi olmuşdur.^[20][21]

1977-98-ci illərdə Haracuku bölgəsi bazar günləri nəqliyyata bağlı olduğu üçün Haracukuda piyadalar arasında interaksiyalar artmışdı.^[22] Pink House,^[10][23] Milk,^[10] Angelic Pretty^[24] kimi brendlər kavaii paltarlar satmağa başladıqdan sonra yeni stil ortaya çıxmış və bu stil "lolita" adlanmışdır.^[25] Bundan sonra "Baby", "The Stars Shine Bright",^[26] "Metamorpho temps de fille"^[27] kimi yeni brendlər lolita modasını inkişaf etdirmişdir. "Malice Mizer" kimi musiqi qrupları lolita dəbini daha da populyarlaşdırmışdır.^[26] 1990-cı illərdə Yaponiyada baş verən iqtisadi böhran müxtəlif altmədəniyyətlərin yayılmasına təkan vermişdir. Lolita dəbi Kansay regionundan digər regionlara yayılmış və Tokioya çatmışdır.

1990-cı illərin axırlarda Haracuku körpüsü lolita dəbi fanatlarının görüş yerinə çevrilmişdir.^{[10][28][29][30]} Bu dövrdə "Gothic & Lolita Bible" (2001), "KERA" (1998) və "Fruits" (1997) lolita jurnalları ortaya çıxmışdır.^[31][32] Bu jurnalların ingiliscə versiyalarının nəşr olunması lolita dəbinin digər ölkələrə də sıçramasına səbəb olmuşdur. İnternetin yayılması və lolita brendlərinin Paris, Nyu-York kimi şəhərlərdə dükanlar açması lolita dəbini xaricdə də məşhurlaşdırmışdır.^[14][33]

2010-cu illərdən etibarən "Fruits" kimi jurnalların nəşrinin dayanması və küçə dəbinə olan marağın azalmasına görə lolita dəbi populyarlığını itirməkdədir.^[34][35]

Yukari Tamura, Mana və Novala Takemoto kimi şəxslər lolita dəbini populyarlaşdırmışdılar. Novala 2002-ci ildə "Kamikaze qızları" adlı roman yazmışdır.^[11][36] Roman Momoko adlı lolita qızın məhəbbətindən bəhs edir. Roman əsasında film^{[11][37][38][39][40]} və 2004-cü ildə manqa istehsal olunmuşdur. Mana isə qotik lolita üslubunu populyarlaşdırmışdır.^[5] "Malice Mizer" rok qrupunun musiqiçisi olan Mana 2002-ci ildə "Moi Dix Mois" qrupunu da qurmuşdur. Hər iki qrup da lolita dəbinin populyarlaşmasına töhfələr vermişdir. 1999-cu ildə isə qotik lolita dəbində olan geyimlər istehsal edən "Moi-même-Moitié" brendini qurmuşdur.^{[41][42][43][44]}

Yaponiya hökuməti də lolita dəbini yaymağa çalışmışdır. Yaponiyanın Xarici İşlər Nazirliyi 2009-cu ilin fevralında müxtəlif şəxslərə "kavaii səfir" titulu verərək yapon populyar mədəniyyətini yaymaq istəmişdir.^[45] Belə səfirlərdən biri olan Misako Aoki lolita dəbini təmsil etmişdir.^[46][47] Lolita dəbini populyarlaşdırmaq üçün Haracukuda beynəlxalq gəzintilər keçirilmişdir.^[48]

Vikianbarda Lolita dəbi ilə əlaqəli mediafayllar var.

• Yaponiya Lolita Assosiasiyası Arxivləşdirilib 2013-06-25 at Archive.today