Məhəmməd Yusif Qəzvini

Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. Lütfən, məqaləyə etibarlı mənbələr əlavə edərək onu təkmilləşdirməyə kömək edin. Mənbəsiz məzmun problemlər yarada və silinə bilər. Problemlər həll edilməmiş şablonu məqalədən çıxarmayın. Daha ətraflı məlumat və ya məqalədəki problemlərlə bağlı müzakirə aparmaq üçün məqalənin müzakirə səhifəsinə diqqət yetirə bilərsiniz.

Məhəmməd Yusif Qəzvini (1609-?) —Mirzə Hüseyn xan Qəzvininin oğlu, Azərbaycanın XVII-XVIII əsr şair, xəttat və tarixçisi

Məhəmməd Yusif Qəzvini
Doğum tarixi	1609
Doğum yeri	Qəzvin, İran
Vəfat yeri	İran
Vətəndaşlığı	İran
Milliyyəti	Azərbaycanlı
Fəaliyyəti	Şair, tarixçi, xəttat
Əsərlərinin dili	Azərbaycan dili, Fars dili

Məhəmməd Yusif Qəzvini «Tarix-i Abbasi» əsərinin müəllifi Məhəmməd Tahir Vəhidin kiçik qardaşıdır. Məhəmməd Yusif h. 1043 (1638-39)-cü ildə I Şah Səfi sarayında toçih dəftərini yazan, 1646-cı ilin mart ayından II Şah Abbasın Məşhəd dəftərxanasının münşisi, h. 1062 (1651-52)-ci ildən ömrünün sonuna kimi Qumda topxana karxanasının vəziri vəzifəsində işləmişdir. H. 1103 (1691-92)-cü ildə həmin vəzifədə işlərkən «Xoldebərin» əsərinin VIII cildinin VII hədiqəsi orijinal hesab oluna bilər. Çüiki müəllif həmin hissədə bəhs olunan tarixi hadisələrin iştirakçısı və ya müşahidəçisi olmuĢdur. Müəllif bir sıra fərman və hökmləri özü yazmışdır.

Məhəmməd Yusif Qəzvini Müvərrix XVII əsrin sonlarında vəfat etmiş saray tarixçisi idi. Məhəmməd Yusif «Xulde-barin» («Əbədi cənnət») adlı ümumtarix əsərinin müəllifidir. 8 hissədən ibarət olan bu əsərin son hissəsi Səfəvilər hakimiyyəti tarixinə həsr edilmiş, hadisələrin təsviri 1694-cü ilədək aparılmışdır.

Məhəmməd Yusifin hansı ildə vəfat etdiyi il hələlik bizə məlum deyildir. Tarixçi alim və şair olan «Baleh» təxəllüslü Məhəmməd Yusifin «Xolde bərin» əsərində Azərbaycan tarixi haqqında, o cümlədən yerli hakimlər haqqında elə məlumatlar vardır ki, başqa mənbələrdə onlara təsadüf olunmur.