Maqnituda

Maqnituda — Müxtəlif təbii hadisələrin ölçülməsi üçün istifadə edilən kəmiyyət[1].

Zəlzələ
 
Tipləri
Foreşok
Afterşok • Hiss edilməyən zəlzələ • Sualtı zəlzələ
Sunami
Səbəbləri
Qırılma hərəkatı
Vulkanizm
Süni seysmiklik
Xüsusiyyətləri
Episentr • Hiposentr
Kölgə zona • Seysmik dalğalar
P-dalğa
S-dalğa
Ölçü
Rixter şkalası • Seysmoqraf • Seysmoqram • Maqnituda
Proqnoz
Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Koordinasiya Komitəsi
Zəlzələlərin Proqnozlaşdırılması üzrə Qlobal Şəbəkə (GNFE)
Digər mövzular
Qırx dalğa bölünmə • Adams-Uilyamson tənliyi
Zəlzələ mühəndisliyi
Portal:Təbii fəlakətlər

İlk dəfə "maqnituda" terminini K.F.Rixter zəlzələlərin ölcülərini müəyyən etmək üçün işlədib. Maqnituda - standart zəlzələ dalğaları ilə, baş verən zəlzələnin maksimal amplitudası arasında loqarifm kimi müəyyən edilir[1].

Sonradan bu kəmiyyətdən digər təbii fəlakətlərin ölçülməsində də istifadə etdilər. Belə ki, vulkan püskürmələrinin maqnitudası, püskürülən kütlənin həcmi ilə, sunamilərdə dalğaların orta hündürlüyü ilə, qar uçqunlarında isə yerini dəyişən qar kütlələrinin həcmi ilə müəyyənləşdirilir[1].

Bundan başqa, maqnituda astronomiyada görünən və mütləq parlaqlıq ölçüsü olaraq da istifadə olunur. Günəşin, ulduzların, planetlərin parlaqlığı ölçüsü maqnituda ilə ifadə olunur.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1 2 3 H.Vəliyev. "Təbii fəlakətlərin yaranmasına səbəb olan amillər" (az.). fhn.gov.az. 2021-10-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-04-05.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]