Mark Avreli Valeri Maksimian Herkuli

Mark Avreli Valeri Maksimian Herkuli (lat. Marcus Aurelius Valerius Maximianus Herculius), Roma tarixşünaslığında daha çox Maksimian Herkuli (240[1] və ya 250, Sirmiya – iyul 310, Marsel) — 285–305-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş Roma imperatoru, 306–308 və 310-cu illərdə qəsbkar.

Maksimian
lat. Marcus Aurelius Valerius Maximianus Herculius
1 aprel 286 – 1 may 305
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 240[1] və ya 250
Doğum yeri
Vəfat tarixi iyul 310
Vəfat yeri
Fəaliyyəti siyasətçi
Atası bilinmir və ya Diokletian
Anası bilinmir
Uşaqları
Dini Qədim Romada din
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlliriyalı bir kəndlinin oğlu olmuş, hərbi xidmətə getmişdir. Diokletian 285-ci ildə Maksimianı sezar elan etmiş, 286-cı ilin avqustunda isə Roma imperiyasının qərbinə komandanlığını ona təhvil vermiş, onu həmimperator elan etmişdir. Maksimian 285-ci ildə Qalliyada baqaudların üsyanını yatırtmış, Reyndə german tayfalarının hücumunu dəf etmişdir. 293-cü ildə Diokletian öz hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün tetraxiya tətbiq etmiş, Maksimian isə öz ögey qızı ilə evlənən I Konstansini seçmiş, Qalliya və Britaniya üzərində nəzarəti ona vermişdir. Maksimian Afrikadakı mavr tayfalarının üsyanlarını yatırtmış, Diokletianla birlikdə Reyn və Dunayda germanlara qarşı uğurla vuruşmuşdur. Maksimian Diokletian tərəfindən başladılan xristianlara qarşı təqibləri dəstəkləmişdir. Onun əsas qurbanları orduda xidmət edən və qurban verməkdən imtina etdikləri üçün nizam-intizamı pozduğu hesab edilən xristianlar idi. 305-ci ildə taxtdan əl çəkmişdir.[4]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Maximian // https://edition-humboldt.de/H0014028.
  2. ↑ Любкер Ф. Maxentius (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 841–842.
  3. ↑ Любкер Ф. Maximianus (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 842.
  4. ↑ "МАКСИМИА́Н". 2023-01-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-01-02.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Аврелий Виктор. Валерий Диоклетиан // О цезарях.
  • Евтропий. Бревиарий от основания Города.
  • Зосим. Новая История // Книга II.
  • Псевдо-Аврелий Виктор. Диоклетиан и Максимиан Геркулий // Извлечения о жизни и нравах римских императоров.
  • Дмитрев А. Д. "Движение багаудов" (rus). 1940. 2012-05-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-24.
  • Cary, M. and Scullard, H. H. A History of Rome. L.: Macmillan Press. 1974.
  • Liebeschuetz, J. H. W. G. Continuity and Change in Roman Religion. Oxf.: Oxford University Press. 1979.
  • Barnes, T. D. Constantine and Eusebius. Cambridge, MA: Harvard University Press. 1981.
  • Barnes, T. D. The New Empire of Diocletian and Constantine. Cambridge, MA: Harvard University Press. 1982.
  • Nixon, C. E. V.; Rodgers, Barbara Saylor. In Praise of Later Roman Emperors: The Panegyrici Latini. Berkeley: University of California Press. 1994.
  • Corcoran, S. The Empire of the Tetrarchs: Imperial Pronouncements and Government, AD 284–324. Oxf.: Clarendon Press. 1996.
  • Elliott, T. G. The Christianity of Constantine the Great. Scranton, PA: University of Scranton Press. 1996.
  • Williams, S. Diocletian and the Roman Recovery. N. Y.: Routledge. 1997.
  • Tilley, Maureen A. The Bible in Christian North Africa: The Donatist World. Minneapolis: Fortress Press. 1997.
  • DiMaio, Jr., Michael. "Maximianus Herculius (286–305 A.D)". An Online Encyclopedia of Roman Emperors (ingilis). 1997. 2012-05-25 tarixində arxivləşdirilib.
  • Грант, М. Максимиан // Римские императоры. М.: Терра — Книжный клуб. 1998.
  • Mackay, Christopher S. Lactantius and the Succession to Diocletian // Classical Philology. Chicago: University of Chicago Press. 1999.
  • Southern, P. The Roman Empire from Severus to Constantine. London, New York: Routledge. 2001.
  • Rees, R. Layers of Loyalty in Latin Panegyric: AD 289–307. N. Y.: Oxford University Press. 2002.
  • Odahl, Charles M. Constantine and the Christian Empire. N. Y.: Routledge. 2004.
  • Pohlsander, H. The Emperor Constantine. London & New York: Routledge. 2004.
  • Rees, R. Diocletian and the Tetrarchy. Edinburgh: Edinburgh University Press. 2004.
  • Potter, D. S. The Roman Empire at Bay, AD 180-395. N. Y.: Routledge. 2004.
  • Bowman, A. K. The Cambridge Ancient History, Volume XII: The Crisis of Empire. Diocletian and the First Tetrarchy. N. Y.: Cambridge University Press. 2005.
  • Clarke, G. Third-Century Christianity // The Cambridge Ancient History, Volume XII: The Crisis of Empire, edited by Alan Bowman, Averil Cameron, and Peter Garnsey, 589–671. N. Y.: Cambridge University Press. 2005.
  • Corcoran, S. Before Constantine // The Cambridge Companion to the Age of Constantine. N. Y.: Cambridge University Press. 2006.
  • Lenski, N. The Reign of Constantine // The Cambridge Companion to the Age of Constantine. N. Y.: Cambridge University Press. 2006.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]