Nüveyri

Şihabəd-din Əhməd ibn Əbd əl-Vəhhav ən-Nüveyri (ərəb. شهاب الدين أحمد بن عبد الوهاب النويري‎; 1278[1], Kus[d], Məmlük dövləti[3] və ya Ahmim[d], Məmlük dövləti – 5 iyun 1333[2], Qahirə, Məmlük dövləti) — orta əsr ərəb alimi, ensiklopedisti.

Nüveyri
ərəb. أحمد بن عبد الوهَّاب بن أحمد بن عبد الوهَّاب بن عبادة البكري النويري‎
Doğum tarixi 1278[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 5 iyun 1333(1333-06-05)[2]
Vəfat yeri
Elm sahələri coğrafiya, islam tarixi, zoologiya, botanika, Ərəb ədəbiyyatı
Təhsili
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şihabəd-din Əhməd ibn Əbd əl-Vəhhav ən-Nüveyri 1278-ci ildə indiki Misirin Kus şəhərində anadan olmuşdir. O, 31 cildlik "Nihayyət əl-ərəb fi fünun əl-ədəb" (Ədəb elmində məqsədlərin sonu) əsərinin müəllifidir. Nüveyrinin üzərində 20 ilədək işlədiyi bu ensiklopedik əsərində 1331-ci ilədək baş vermiş hadisələrdən bəhs olunur. Bir sıra Avropa dillərinə tərcümə edilmiş həmin əsər Misir, müsəlman İspaniyası, Qızıl Orda, Elxanilər dövləti (xüsusilə Azərbaycana sahiblənmək üzərində Qızıl Orda ilə gedən müharibə), Yaxın Şərqin bir sıra ölkələrinin ictimai-siyasi tarixinin öyrənilməsində mühüm mənbədir. Nüveyri 5 iyun 1333-cü ildə Məmlük sultanlığının bir parçası olan Qahirə şəhərində vəfat etmişdir.[4]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Ərəbcə Vikipediya. 2003.
  2. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Aḥmad ibn ʿAbd al-Wahhāb al- Nuwayrī // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. ↑ 1 2 شهاب الدين النويري .. عالم بحاث غزير الاطلاع ذكي الفطرة. 2020.
  4. ↑ Нүвејри // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VII ҹилд: Мисир—Прадо. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1983. С. 306.

Əlavə ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Nüveyri // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] (3-е изд.). М.: Советская энциклопедия. гл. ред.: А. М. Прохоров. 1969–1978.
  • Энциклопедический словарь. 2009.
  • Нувайри Шихаб-ад-дин Ахмед // Большой Энциклопедический словарь. 2000.
  • Э. Ошерович. Нувайри // Краткая литературная энциклопедия: В 9 т. 5. М. 1968. 2022-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-29.
  • Предисловие. Предел желания относительно дисциплин адаба // Древние и средневековые источники по этнографии и истории Африки южнее Сахары. 4. Арабские источники XIII-XIV вв. М. 2002. 2021-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-29.
  • Крачковский И. Ю. Арабская географическая литература, Избранные сочинения. 4. М.-Л. 1957. 402–405.
  • Тизенгаузен В. Сборник материалов, относящихся к истории Золотой Орды. 1. СПБ. 1884. 128–171.
  • Зейдан Джирджи, Тарих адаб аль-луга аль-арабийя, 3, Каир, 1913
  • Юсуф Асад Дагер. Масадир ад-дираса аль-адабийя. 1. Бейрут. 1961.