Nikolay Berdyayev
Berdyayev Nikolay Aleksandroviç (rus. Никола́й Алекса́ндрович Бердя́ев; 6 (18) mart 1874[1][2][…], Kiyev[3][5][…] – 24 mart 1948[3][4][…], Klamart[d][3][4]) — rus ilahiyyatçı filosofu.
| Nikolay Berdyayev | |
|---|---|
| rus. Николай Александрович Бердяев ukr. Микола Олександрович Бердяєв | |
 | |
| Doğum tarixi | 6 (18) mart 1874[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 24 mart 1948[3][4][…] (74 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | filosof, publisist, universitet müəllimi[d], ilahiyyatçı |
| Elmi dərəcələri |
|
| Partiyası | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]İlk dəfə əsas ideyalarını "Yaradıcılığın mənası" əsərində vermişdir. Daha sonra isə fikirlərini müxtəlif əsərlərində inkişaf etdirmişdir. Azadlıq, şəxsiyyət, yaradıcılıq və obyektivləşmə, tarixin esxatoloji mənası ideyaları onun fəlsəfəsinin əsasında dayanır. Berdyayev realığılı dualist şəkildə təqdim edir: bir tərəfdə ruh (Allah), azadlıq, subyekt (şəxsiyyət, "Mən"), noumen, digər tərəfdə isə empirik dünya, zərurət, fenomen və obyekt qarşı-qarşıya qoyulur. Hər iki dünya bir-birindən təcrid olunmuş şəkildə mövcud deyil, bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədədir: ruh və azadlıq noumenal dünyadan çıxaraq, fenomenal dünyaya təsir edir. Ruhun bu dünyadakı fəaliyyətinin nəticələri subyektdən qoparaq empiriyanın məhdudluqlarına – qanunlara tabe olur. Azadlığın bu cür şəkildə zərurətə düşməsini Berdyayev obyektivləşmə adlandırır və iztirab, köləlik, şərin ontoloji əsasında onun dayandığını iddia edir. Filosofun fikrincə, bu dünyada obyektivləşməyə qarşı duran yaradıcılıqdır. Yaradıcı subyekt bu dünyanı öz içinə alır, azadlıq və ruh üçün açıq olan daxili dünyasını ora əlavə edir. Beləliklə, bu dünyanı (empiriyanı) dəyişdirməklə onu obyektivləşmədən azad edir. Yaradıcı aktın nəticələri yenidən obyektivləşməyə məruz qalsa da, ruhun özü daim azaddır. Berdyayev yaradıcılığı (obyektivləşmənin qarşısını almağın yolunu)eyni zamanda dünya tarixinin məna və təyinatı kimi də müəyyən edir. Filosofun şəxsiyyətlə bağlı fikirləri də maraqlıdır. Onun fikrincə, şəxsiyyət empirik fərd deyil, obyektivləşməyə tabe olmayan, yaradıcı və azad insandır. Cəmiyyət isə şəxsiyyətin bir hissəsidir. Şəxsiyyətin başqaları ilə ünsiyyəti və onlarla birliyi onun daxili dünyasının ayrılmaz hissəsidir, lakin Berdyayev şəxsiyyəti arxa plana çəkən və ona şəxssiz-universal kollektivin strukturlarını calayan məcburi sosiallaşmanın əleyhinədir. Berdyayevə görə, şəxsiyyətin azadlıq və ləyaqəti dövlətdən üstündür.
Əsərləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]- The Meaning of the Creative Act (1916) 1955
- Dostoevsky (1923) 1934
- The Meaning of History (1923) 1936
- The End of Our Time [aka The New Middle Ages] (1924) 1933
- Leontiev (1926) 1940
- A New
- Freedom and the Spirit (1927–8) 1935
- The Russian Revolution (1931) (anthology)
- The Destiny of Man 1931 (1937)
- Christianity and Class War 1931 (1933)
- The Fate of Man in the Modern World (1934) 1938
- Solitude and Society (1934) 1938
- The Bourgeois Mind 1934 (anthology)
- The Origin of Russian Communism (1937) 1955
- Christianity and Anti-semitism (1938) 1952
- Slavery and Freedom (1939)
- The Russian Idea (1946) 1947
- Spirit and Reality (1946) 1957
- The Beginning and the End(1947) 1952
- Towards a New Epoch" (1949) (anthology)
- Dream and Reality: An Essay in Autobiography (1949) 1950
- The Realm of Spirit and the Realm of Caesar (1949) 1952
- The Divine and the Human (1949) 1952
- Truth and Revelation (n.p.) 1953
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 БЕРДЯЕВ // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ 1 2 parish register.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 Краткая литературная энциклопедия (rus.). Москва: Советская энциклопедия, 1962. Т. 9.
- ↑ 1 2 3 4 Бердяев Николай Александрович (rus.). / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 1 2 различные авторы Энциклопедический словарь (rus.). / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. Петрушевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1907.
