Osamu Şimomura

Osamu Şimomura (27 avqust 1928[1][2][…] – 19 oktyabr 2018[3], Naqasaki) — üzvi kimya və dəniz biologiyası sahələrində Yaponiya-ABŞ alimi,[6][7] 2008-ci ildə kimya üzrə "Yaşıl fluoressensiya zülalının kəşfi və təkmilləşdirilməsinə görə" Rocer Tsen və Çalfi Martin ilə bərabər "Nobel" mükafatı almışdır.[8]

Osamu Şimomura
yap. 下村脩
Doğum tarixi 27 avqust 1928(1928-08-27)[1][2][…]
Vəfat tarixi 19 oktyabr 2018(2018-10-19)[3] (90 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi qocalıq[d][5]
Elm sahələri biokimya, biologiya, üzvi kimya, okean biologiyası
İş yerləri
Təhsili
Üzvlüyü
Mükafatları "Mədəniyyət" ordeni Kimya üzrə "Nobel" mükafatı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının xarici üzvüdür (2013-cü ildən).[9]

Bioqrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Osamu Şimomura 27 avqust 1928-ci ildə Fukutiyama şəhərində (Kyoto prefekturası) anadan olub. O, Yaponiya ordusunda zabit olan atasının xidmət etdiyi Mançuriya və Osakada böyüyüb. Daha sonra ailəsi İsahaya şəhərinə köçdü. 1958-ci ildə magistr dərəcəsi almış, 1960-cı ildə isə namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişdir. 1960-cı ildən O. Simomura ABŞ-də yaşayıb işləyib.

2011-ci ildə RAS-ın akademiki İosef Hitelzonun[10] dəvəti ilə O. Şimomura bioluminessensiyanı öyrənmək layihəsi ilə "meqaqrant" müsabiqəsində iştirak etmək üçün müraciət etdi və həmin müsabiqənin qalibi oldu. Bu iş Sibir Federal Universitetində biokimyaçı, Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki Sergey Anatolyeviç Lukyanovun Moskva komandası ilə sıx əməkdaşlıq şəraitində aparılmışdır.[11]

19 oktyabr 2018-ci ildə Naqasakidə 91 yaşında vəfat etmişdir.[12]

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Osamu Shimomura // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ 1 2 Brozović D., Ladan T. Shimomura Osamu // Hrvatska enciklopedija (xorv.). LZMK, 1999. 9272 s.
  3. ↑ 1 2 Osamu Shimomura // Munzinger Personen (alm.).
  4. ↑ 1 2 NNDB (ing.). 2002.
  5. ↑ https://www.asahi.com/articles/ASLBP5QKDLBPULBJ005.html.
  6. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2008 Архивная копия от 26 декабря 2018 на Wayback Machine (англ.)
  7. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2008 Архивировано 11 октября 2008 года. (англ.)
  8. ↑ Nobel Prize in Chemistry, 2008 Архивировано 11 октября 2008 года. (англ.)
  9. ↑ Симомура, Осаму на сайте Национальной академии наук США (англ.)
  10. ↑ "Интерес к биолюминесценции сохранился только в России". Газета. Ru. Дата обращения: 30 июня 2020. Архивировано 1 июля 2020 года.
  11. ↑ Разгадать "формулу" света — Троицкий вариант — Наука. Дата обращения: 30 июня 2020. Архивировано 19 июня 2020 года.
  12. ↑ "Japanese Nobel chemistry laureate Shimomura dies at 90". AP NEWS. 2018–10–22. Архивировано 22 октября 2018. Дата обращения: 23 октября 2018.