Physeter catodon

Kaşalot (lat. Physeter catodon; Physeter macrocephalus) — balinalar dəstəsinin dişli balinalar yarımdəstəsinə aid iri dəniz məməlisi növü.

Kaşalot
Elmi təsnifat
Domen: Eukariotlar Ranqsız: Amorphea Ranqsız: Obazoa Ranqsız: Opisthokonta Ranqsız: Holozoa Ranqsız: Filozoa Aləm: Heyvanlar Yarımaləm: Eumetazoylar Klad: ParaHoxozoa Klad: İkitərəflisimmetriyalılar Klad: Nephrozoa Tipüstü: Sonağızlılar Tip: Xordalılar Klad: Olfactores Yarımtip: Onurğalılar İnfratip: Ağızçənəlilər Klad: Eugnathostomata Klad: Teleostomi Klad: Euteleostomi Klad: Xoanlar Klad: Rhipidistia Klad: Tetrapodomorpha Klad: Eotetrapodiformes Klad: Elpistostegalia Klad: Stegocephalia Sinifüstü: Dördayaqlılar Klad: Reptiliomorpha Klad: Amniota Sinif: Məməlilər Klad: Theriimorpha Klad: Theriiformes Klad: Trechnotheria Klad: Cladotheria Klad: Prototribosphenida Klad: Zatheria Klad: Tribosphenida Yarımsinif: Vəhşi heyvanlar Klad: Euteriyalar İnfrasinif: Plasentalılar Maqndəstə: Boreoeutheria Dəstəüstü: Lavrazioterilər Klad: Scrotifera Qranddəstə: Ferungulata Ranqsız: Dırnaqlılar Dəstə: Cütdırnaqlılar Klad: Artiofabula Klad: Cetruminantia Klad: Cetancodontamorpha Yarımdəstə: Whippomorpha Klad: Cetaceamorpha İnfradəstə: Cetacea Parvdəstə: Dişli balinalar Fəsiləüstü: Physeteroidea Fəsilə: Kaşalotlar Yarımfəsilə: Physeterinae Cins: Physeter ???: Kaşalot
Beynəlxalq elmi adı
Physeter macrocephalus L., 1758[1][2]
Şəkil axtarışı ITIS   180488 EOL   46559363 FW   68698

Yetkin erkəklərinin uzunluğu 20 m, kütləsi 50 t-a çatır. Dişilərin 11–13 m. Bədən forması damcıvaridir. Başı nəhəngdir, erkəklərdə bədənin 1/3, dişilərdə 1/4 çatır, öndən kütdür. S -formalı cütsüz nəfəs borusu başın ön hissəsində, orta xətdən solda yerləşir. Baş bədəndən az-sezilən boyunla ayrılır. Sinə üzgəcləri qısa, enli, yumruvaridirlər.Quyruq üzgəclərinin bıçaqları böyük, bir-birindən dərin oyma ilə ayrılırlar. Bel üzgəci alçaq və qozbelvaridir. Onun arxasında 2-6 daha alçaq təpəcik yerləşir. Bədən rəngi bir cürədir, qara-palıdı, ya da tünd-bozdur. Qarnı bir qədər açıqdır. Üstündə qeyri-doğru formada ləkə var. Dişləri payacıqvaridir və 27 sm. çata bilər. Onlar, adətən, ancaq aşağı çənədə olur, sayları isə çənənin hər hissəsində 17 dən 29 qədər olur.

Bütün okeanlarda yayılıb. İliq və mülayim sulara üstünlük verirlər. Şimal yarımkürəsində yayda şimala, qışda isə cənuba miqrasiya edirlər(Cənub yarımkürsəində-əksinə)

Əsasən başayaqlı molyusklarla qidalabırlar, daha çox kalmarlarla, daha az dərəcədə balıqla. Şikarın dalınca böyük dərinliyə dala bilirlər( 1000 metrdən çox) və orada 15-60 dəqiqə ola bilirlər.

Cütləşmələri çox vaxt aparır. Yeni doğulmuş balalar il boyu olur. Onun piki yaz-yay vaxtına düşür. Hamiləlik ayrı-ayrı alimlərin fikrinə görə 10-12 dən 16-17 aya qədər olur. Balalama əsasən daha aşağı enlərin isti sularında baş verir. Bir bala gətirirlər. Cinsi yektinliyə dişilər 4, erkəklər 4-5 yaşlarında çatırlar.

Müharibədən sonrakı illərdə intensiv ov nəticəsində sayı kəskin azalmışdır. Atklantikada kaşalot ovu 1979 ildən dayandırılıb, Sakit okeanın şimal hissəsində 1984-cü ildən.

В.Е. Соколов. Редкие и исчезающие животные. Млекопитающие. Москва "Высшая школа" 1986 səh. 239

1. ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
2. ↑ Linnaei C. Systema Naturae: Per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, Cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Holmiae: Laurentii Salvii, 1758. C. 1. S. 76.