Qəzza bölgəsinə humanitar yardım aparan gəmilərə hücum
Qəzzə bölgəsinə humanitar yardım aparan gəmilərə hücum — İsrail ordusunun 31 may 2010-cu ildə gecə saat 4:30 radələrində Qəzzə zolağına humanitar yardım aparan 6 gəmidən ibarət karvana hücumu.
"Mavi Marmara" gəmisi Qəzzə zolağında hərbi münaqişədən əziyyət çəkən insanlara humanitar yardım aparan zamanı İsrail hərbi dəniz qüvvələrinin hücumuna məruz qalmış, nəticədə 10 nəfər öldürülmüş, 60-a yaxın insan yaralanmışdı.[1]
Tarix
[redaktə | mənbəni redaktə et]"Haaretz" qəzetinin verdiyi məlumatda bildirilir ki, İsrailin ilk planı "Mavi Marmara" gəmisini Ağ dənizdə batırmaq olub.[2] Planı Mossad-ın təşəbbüsü ilə İsrail Müdafiə Nazirliyi hazırlayıb.[2] Qəzetə açıqlama verən Müdafiə Nazirliyinin yüksək səlahiyyətli nümayəndəsi deyib ki, böyük insan faciəsinin baş verəcəyi və İsrailin beynəlxalq aləmə bu olayı izah etməkdə çətinlik çəkəcəyi riski nəzərə alınaraq, sonradan bu plandan üz döndərilib.[2]
Hücum
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qəzzə sektoruna gedən gəmilərə İsrail əsgərləri vertolyotdan enib və atəş açıblar. Hücum anında gəmilər İsrailin sahil sularından 70 mil uzaqlıqda olub. Hücumdan sonra gəmilərlə əlaqə kəsilib.
Gəmilərdə 70 nəfər könüllü olub. Onların arasında Avropa Parlamentinin deputatları, jurnalistlər, 1976-cı ildə Nobel sülh mükafatına layiq görülmüş Şimali İrlandiyalı Meyrid Korriqan Maquayer də olub.
Hücumun nəticəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İsrail televiziyalarının verdiyi məlumatlara görə, azı 16 nəfər ölüb, 30 nəfər yaralanıb. İsraillilər 1 gəmini sıradan çıxarıblar.
Tutulan sərnişinlər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
|
|
Tutulan gəmilər
[redaktə | mənbəni redaktə et]
ABŞ Challenger 1- ABŞ Challenger 2
Komor adaları Mavi Marmara
Kiribati MV Defne Y
Yunanıstan Eleftheri Mesogeios- Yunanıstan Sfendoni
Türkiyə Gazze
Kamboca MV Rachel Corrie
Öldürülənlərin siyahısı
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Türkiyə İbrahim Bilgem, 1949-cu il təvəllüdlü
- Türkiyə Ali Haydar Bengi, 1971-ci il təvəllüdlü
- Türkiyə Cevdet Kılıçlar, 1972-ci il təvəllüdlü
- Türkiyə Çetin Topçuoğlu, 1956-ci il təvəllüdlü
- Türkiyə Necdet Yıldırım, 1978-ci il təvəllüdlü
- Türkiyə ABŞ Furkan Doğan, 1991-ci il təvəllüdlü
- Türkiyə Fahri Yıldız, 1963-ci il təvəllüdlü
- Türkiyə Cengiz Söngür, 1969-cu il təvəllüdlü
İtkin düşmüş:
- Türkiyə Aydın Ataç
Reaksiyalar
[redaktə | mənbəni redaktə et].jpg)
ABŞ prezidenti Barak Obama gəmilərdə həyatını itirən türklər üçün üzüldüyünü söyləyib, onların ailələrinə başsağlığını çatdırmışdır.[2]
Türkiyə-İsrail münasibətləri böhranı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Gəmi karvanının İsrail tərəfindən təcavüzə məruz qalması Türkiyə-İsrail münasibətlərini son dərəcə gərginləşdirib.[2] Rəcəb Tayyib Ərdoğan bildirib ki, İsrailin addımı beynəlxalq hüquq prinsiplərinə tamamilə ziddir, ən qısa müddətdə öldürülən insanların cənazələri, yaralılar Türkiyəyə göndərilməli, saxlanılanlar sərbəst buraxılmalıdır.[2]
İsrail hökuməti hadisə ilə əlaqədar reyd zamanı gözlənilməz müqavimət ilə qarşılaşdıları üçün silahdan istifadə etmək məcburiyyətində qaldıqlarını əsas gətirdi.[1] Rəsmi Tel Əviv hadisədən 3 il sonra Türkiyə hökumətindən üzr istəmiş və hücumda həyatını itirən insanlara təzminat verməyi qəbul etmişdi.[1] Bununla belə, İstanbul məhkəməsi qiyabi olaraq İsrail ordusunun 4 sabiq hərbi komandirinin həbsinə qərar verib.[1]
2015-ci ildə Türkiyənin İstanbul şəhərində minlərlə aksiya iştirakçısı İsrailə qarşı şüarlar səsləndirib, hökumətdən sionist rejimdən qısas almasını tələb ediblər.[1] Aksiyaçılardan biri bildirib ki,
|
Biz bura təkcə "Mavi Marmara"da şəhid düşən qardaşlarımız üçün toplaşmamışıq. Biz İsrailin mühasirəsi altında olan fələstinli qardaş-bacılarımızın azadlığa çıxmasını istəyirik. Qüdsün, Əl-Aqsa məscidinin azadlığı üçün çalışırıq.[1] | 
|
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 5 6 ""Mavi Marmara"ya edilən hücumun ildönümü qeyd olundu VİDEO". 2015-08-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-19.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 "İsrailin ilk planı gəmini batırmaq olub". 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-19.
- ↑ "Кризис в Газе. Захват «флотилии мира»". 2011-01-29 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-29.
- ↑ "РИА Новости: Греция прекращает учения ВВС с Израилем из-за инцидента с флотилией". 2010-06-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-29.
- ↑ Israeli commandos gun down 19 peace activists in raid on Gaza ships with 28 Britons on board Arxivləşdirilib 2010-06-02 at the Wayback Machine (ing.)
- ↑ "Алжир призвал ООН осудить нападение Израиля на гуманитарную флотилию". 2010-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-29.
- ↑ 1 2 3 "CNN.com: Israel: Foreigners held from Gaza flotilla will be released, deported". 2010-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-09.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- İsrail türk gəmilərini vurdu! – 16 ölü, 30 yaralı Arxivləşdirilib 2010-06-03 at the Wayback Machine