Qado-qado

Qado-qado (indoneziya. gado-gado) — İndoneziya mətbəxinin şorbasıdır[1]. Müxtəlif növ tərəvəz və bir sıra digər məhsulların bişməsindən alınır. Şorbaya araxis şirəsi də əlavə edilir. Xüsusən Yavada bu yemək çox məşhurdur. Müxtəlif regionlarda bişirilimə qaydası da müxtəlifdir.[2]

Yaranması və yayılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qado-qado Yava şorbası adlanır[3]. Adanın qərb və şərq hissəsinin milli şorbasıdır. onun bir çox növləri mövcuddur.[4] XX əsrin ikinci yarısında qado-qado İndoneziyanın digər bölgələrinə yayılmağa başladı[5]. Malayziya, Sinqapur, o cümlədən Niderland, İndoneziyanın əvvəlki müstəmləkəsi olmuş ərazilərdə az yayılmışdır. Hal-hazırda İndoneziyanın bir çox elit restoranlarında bu yeməkdən verirlər[6].[7]

Hazırlanması və növləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qado-qado Avropa salatlarına çox bənzəyir. Şorba xüsusən araxis şirəsi xüsusi dad verir. əsas tərkibi tərəvəzlərdən ibarətdir. Tərəvəzlə yanaşı qaynadılmış yumurta, tofu və s. daxildir. Ona nadir hallarda ətbalıq da əlavə olunur. Həmçinin kartof, batat, kabaçki, badımcan, lobya kimi bitki ərzaqların qaynadılmış vəziyyətdə istifadə olunur. Yerkökü, ispanaq, kələm, doğranmış soğan, bambuk qaynadılaraq pendirdə əlavə edilərək qado-qadoya qatılır.[8]

Araxis sousunu hazırlamaq üçün müxtəlif variantı var[9]. Əsasən onu araxis yağından kokos südündən, limon şirəsi, kokos şəkər tozu, sarımsaq, qırmızı bibər və digər ədviyyatlar istifadə olunur[10][11].

Qado-qado İndoneziyanın məşhur mədəniyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qado-qadonun tərkibinə müxtəlif tərəvəz və ədvalar daxil olduğu üçün ona onun hərfi mənası assorti, qarışıq deməkdir. "Musiqili qado-qado" popuri adlanır.[12]

Гадо-гадо из огурцов, зеленой фасоли, салата и яиц, посыпанное крупуком
Гадо-гадо с ещё не смешанными ингредиентами
  • Heinz von Holzen, Lother Arsana. Authentic Recipes from Indonesia. — Singapore: Turtle Publishing, 2013. — 113 p. — ISBN 978-0794-603-205.
  • Badiatul Muclisin Asti, Laela Nurisysyafa'ah. Kumpulan Resep Masakan Tradisional dari Sabang sampai Merauke. — Yogyakarta: MedPress, 2009. — 344 p. — ISBN 979-788-072-9.
  • Charmaine Solomon. The Complete Asian Cookbook. — North Clarendon: Tuttle Publishing, 1992. — 517 p. — ISBN 0-8048-3757-0.
  • Р. Н. Коригодский, О. Н. Кондрашкин, Б. И. Зиновьев, В. Н. Лощагин. Большой индонезийско-русский словарь. — М., 1990. — Т. 1.
Гадо-гадо, посыпанное ореховым крупуком — эмпингом
Вариант гадо-гадо, принятый у минангкабау
  1. Gado-Gado Siram Arxivləşdirilib 2012-11-01 at the Wayback MachineПроверено 26 апреля 2013 года. 1 мая 2013 года.
  2. Gado-Gado Arxivləşdirilib 2013-05-08 at the Wayback MachineПроверено 26 апреля 2013 года. 1 мая 2013 года.
  3. Hidangan Singapura Arxivləşdirilib 2014-10-30 at the Wayback Machine (indon.). Singapore Tourism Board. — Официальный сайт Сингапурской государственной комиссии по туризму. Проверено 30 октября 2014 года.
  4. Indo-Dutch Gado Gado Recipe Arxivləşdirilib 2013-05-14 at the Wayback MachineПроверено 26 апреля 2013 года. 1 мая 2013 года.
  5. Authentic Recipes, 2013, с. 37.
  6. Kumpulan Resep, 2009, с. 138.
  7. Asian Cookbook, 1992, с. 202.
  8. The distinct taste of 'Gado-gado Direksi' Arxivləşdirilib 2014-10-29 at the Wayback Machine (ing.). Republika (18 апреля 2012 года). — Электронная версия газеты "Република". Проверено 8 мая 2013.
  9. Большой индонезийско-русский словарь, 1990, с. 252.
  10. Sara Schonhardt. 40 of Indonesia's best dishes Arxivləşdirilib 2018-12-26 at the Wayback Machine CNN (15 August 2011). — Сайт CNN. Проверено 12 ноября 2015.
  11. Fedina S. Sundaryani. Safe street food tempts visitors at Kelapa Gading food festiva Arxivləşdirilib 2015-11-17 at the Wayback Machinel Jakarta Post (17 November 2014). — Электронная версия газеты "Джакарта пост". Проверено 12 ноября 2015.
  12. Tugas Individu Analisis Campur Kode Bahasa Daerah Dalam Bahasa Indonesia Di Kampus STKIP-PGRI Pontianak Arxivləşdirilib 2016-12-21 at the Wayback MachineSTKIP-PGRI. Проверено 26 апреля 2013 года. 1 мая 2013 года.