Qroznı rayonu
Qroznı rayonu (çeç. Соьлжа-ГӀалин кӀошт) — Rusiya Federasiyası, Çeçenistan Respublikasının tərkibindəki inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Qroznı şəhəridir[4][5] (bununla belə rayonun tərkibinə daxil deyildir). Qroznı rayonunun rəhbərliyi Tolstoy-Yurt kəndində yerləşir[6].
| Qroznı rayonu | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Соьлжа-ГӀалин кӀошт | |||||
.jpg) | |||||
|
|||||
|
43°19′ şm. e. 45°41′ ş. u.HGYO |
|||||
| Ölkə | |||||
| İnzibati mərkəz | Qroznı[1], Tolstoy-Yurt | ||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Yaradılıb | 1934 | ||||
| Sahəsi |
|
||||
| Saat qurşağı | |||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
|
||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | 8712 | ||||
| Rəsmi sayt | |||||
.svg) |
|||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiya
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rayon Çeçenistan Respublikasının mərkəzi hissəsində yerləşir. Şimalda Naurski və Şelkovski rayonları, şərqdə — Qudermes rayonu, cənub-şərqdə — Şali rayonu, cənubda — Urus-Martan rayonu ilə həmsərhəddir. Cənub-qərbdə Axçoy-Martano və Sunjenski rayonları, şimal-qərbdən Nadterek rayonu ilə sərhədə sahibdir. Rayonun mərkəzində onun tərkib hissəsi olmayan Qroznı şəhər rayonu yerləşir. Rayon şərqdə Arqun şəhəri ilə həmsərhəddir.
Çeçen düzünliyində yerləşir[7]. Təbii şəraitə görə bölgə iki hissəyə bölünür — düzənlik və dağətəyi. Rayon ərazisi Terek çayından cənubda Terekvə Sunja dağları arasındadır. Rayonun şimaldan cənuba doğru uzunluğu 58,4 km, qərbdən şərqə isə 78,2 km-dir. Rayonun sahəsi — 1480.43 km²-dir.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]1 avqust 1934-cü ildə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi "Çeçen-İnquş Muxtar Vilayətində mərkəzi Qroznı şəhəri olan yeni bir Qroznı rayonunun təşkili qərarına gəldi. Aşağıdakı rayonların ərazisi ona daxil edildi:
a) Petropavlovsk rayonu ləğv edildi və ərazisinə daxil olan Petropavlovka, İlyinki, Goryaçevodskaya, Pervomayskaya və Staro-Sunjenskaya kəndlərinin ərazisi ona birləşdirildi;
b) Urus-Martan rayonunun Berdıkel, Çeçen-aul, Novıye Aldı və Alxan-Kala kəndləri;
c) Nadterek rayonunun Köhnə Yurt kəndi;
ç) Qudermes rayonunun Yeni Yurt kəndi;
d) Qroznı Şəhər Sovetinin torpaqlarında yerləşən "Arqun" kolxozunun ərazisi[8]
Yaşayış məntəqələri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qroznı rayonuna ümumilikdə 40 yaşayış məntəqəsi daxildir.
Əhali
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Milli tərkib 2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə kəndin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir[9]
| Xalq | Say, nəf. |
Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
|---|---|---|
| çeçenlər | 114 434 | 96,69 % |
| qumuqlar | 3 348 | 2,83 % |
| ruslar | 265 | 0,22 % |
| digərləri | 242 | 0,20 % |
| bildirməyənlər | 58 | 0,05 % |
| ümumi | 118 347 | 100,00 % |
Silsilələr
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Terek silsiləsi
- Sunja silsiləsi
- Qroznı silsiləsi
- Braqun silsiləsi
İqtisadiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Sənaye Respublikada inkişaf etdirilən bütün neft yataqlarının əksəriyyəti Qroznı bölgəsində yerləşir.
- Kənd təsrrüfatı Şəhər ətrafı şəraitdə Qroznı rayonu əkinçilik və maldarlıq üçün olduqca əlverişlidir. Yüksək məsuldarlıq verən torpaqlar və isti iqlim rayonda müxtəlif növ bitkilərin əkiləsinə imkan verir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom4_oktmo.rar.
- ↑ 1 2 GEOnet Names Server. 2018.
- ↑ "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2024 года"..
- ↑ "Указ Президента Чеченской Республики от 11 августа 2010 года N 167 «Об утверждении реестра административно-территориальных единиц Чеченской Республики»". 2019-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
- ↑ "Устав Грозненского муниципального района". 2019-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
- ↑ "Контакты на официальном сайте Администрации Грозненского муниципального района Чеченской Республики". 2020-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
- ↑ "География и климат". 2017-07-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
- ↑ "Об образовании нового Грозненского района". 2016-02-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-11.
- ↑ "Том 4 книга 1 "Национальный состав и владение языками, гражданство"; таблица 1 "Национальный состав населения Чечни по городским округам, муниципальным районам, городским населённым пунктам, сельским населённым пунктам с численностью населения 3000 человек и более"". 2015-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-01.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Грозненский район Arxivləşdirilib 2012-04-04 at the Wayback Machine
- "Инвестиционный паспорт Грозненского района". 2009-09-17 tarixində arxivləşdirilib.
- Новости Грозненского района