Rusiya–Ukrayna müharibəsində uşaq oğurluğu

Rusiya–Ukrayna müharibəsində uşaq oğurluğu — Rusiya–Ukrayna müharibəsi zamanı[2] Rusiyanın minlərlə ukraynalı uşağı öz nəzarəti altında olan ərazilərə zorla köçürməsi, onlara Rusiya vətəndaşlığı verməsi, zorla rus ailələrinə övladlığa verməsi və onların valideynlərinə və vətənlərinə qovuşmasına maneələr yaratması.[3] Birləşmiş Millətlər Təşkilatı bu deportasiyaların müharibə cinayəti olduğunu bəyan etmişdir.[3] Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (BCM) bu prosesdə iştirak etdikləri iddia olunan Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin[4] (məcburi övladlığa götürmələri açıq şəkildə dəstəkləmiş, onlara şərait yaradan qanunlar qəbul etmişdir)[5] və Uşaq Hüquqları üzrə Müvəkkili Mariya Lvova-Belovanın həbsinə order vermişdir.[4] Beynəlxalq hüquqa, o cümlədən 1948-ci il Soyqırım Konvensiyasına görə, bu cür hərəkətlər bir milləti və ya etnik qrupu tamamilə və ya qismən məhv etmək niyyəti ilə həyata keçirilirsə, soyqırım hesab olunur.[6]

Rusiya–Ukrayna müharibəsində uşaq oğurluğu
Ümumi məlumatlar
Ölü sayı
  • 468 (12 aprel 2023)[1]
Yaralı sayı
  • 947 (12 aprel 2023)[1]
Törədən(lər) Rusiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ukraynalı uşaqlar onların valideynləri Rusiya işğalçı orqanları tərəfindən həbs edildikdən və ya işğalda öldürüldükdən sonra[7][8] və ya aktiv müharibə zonasında valideynlərindən ayrıldıqdan sonra Rusiya dövləti tərəfindən oğurlanmışdır.[9] İşğal olunmuş ərazilərdəki Ukrayna dövlət müəssisələrindən və Rusiya ərazisindəki uşaq "yay düşərgələri" vasitəsilə də uşaqlar oğurlanmışdır.[7] Qaçırılan uşaqlar ruslaşdırmaya məruz qalmışdır.[10][9] Müharibə uşaqlarını yad bir xalqda və mədəniyyətdə böyütmək, onların milli kimliklərini silmək məqsədi güdürsə, soyqırım aktı təşkil edə bilər.[5]

Ukrayna hakimiyyət orqanları[11] 19,000-dən çox oğurlanmış uşağın[12] şəxsiyyətini təsdiqləmiş, məlumatları "Müharibə uşaqları" onlayn platformasının bir hissəsi kimi toplayıb fəal şəkildə yeniləyir. Rusiya hakimiyyəti 2023-cü ilin ortalarına qədər 700,000-dən çox ukraynalı uşağın "evakuasiya edildiyini" iddia etmişdir, lakinUkraynanın uşaq hüquqları üzrə ombudsmanı oğurlanmış uşaqların faktiki sayının yüz minlərlə ola biləcəyinə inanır.[11] "Save Ukraine" xeyriyyə təşkilatı oğurlanmış ukraynalı uşaqların repatriasiyası və ailələrinin birləşməsini asanlaşdırır.[13][14]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 https://web.archive.org/web/20230412132745/https://childrenofwar.gov.ua/en/.
  2. ↑ Sumlenny, Sergej. "How the West Tolerated Russia's Kidnapping of Ukrainian Children". European Resilience Initiative Center. 27 March 2023. 1 August 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 August 2023.
  3. ↑ 1 2 Gozzi, Laura. "Deportation of Ukrainian children to Russia is war crime - UN" (ingilis). BBC News. 2023-03-16. 2023-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-20. Russia's forced deportation of Ukrainian children to areas under its control amounts to a war crime, UN investigators have said.
  4. ↑ 1 2 Borger, Julian; Sauer, Pjotr. "ICC judges issue arrest warrant for Vladimir Putin over alleged war crimes". The Guardian (ingilis). Washington, D.C. 2023-03-17. ISSN 1756-3224. OCLC 60623878. 2023-03-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-21. Arrest warrants issued for Russian leader and his children's rights commissioner for 'unlawful deportation' of Ukrainian children
  5. ↑ 1 2 El Deeb, Sarah; Shvets, Anastasiia; Tilna, Elizaveta. "How Moscow grabs Ukrainian kids and makes them Russians" (ingilis). Associated Press. 2022-10-13. 2023-03-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-20.
  6. ↑ Borger, Julian. "Russia is guilty of inciting genocide in Ukraine, expert report concludes". The Guardian (ingilis). Washington, D.C. 2022-05-27. ISSN 1756-3224. OCLC 60623878. 2022-06-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-21. Report by 30 internationally recognised scholars finds 'reasonable grounds to conclude' Moscow in breach of Geneva Convention
  7. ↑ 1 2 Koshiw, Isobel. "Putin's alleged war crimes: who are the Ukrainian children being taken by Russia?". The Guardian (ingilis). Kyiv. 2023-03-17. ISSN 1756-3224. OCLC 60623878. 2023-03-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-20. What we know about the children behind the indictment of Vladimir Putin and his children’s commissioner for abduction
  8. ↑ Cookman, Liz. "The Kids Aren't Alright". Foreign Policy (ingilis). 17 April 2023. 2023-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.
  9. ↑ 1 2 Bubola, Emma. "Using Adoptions, Russia Turns Ukrainian Children Into Spoils of War". The New York Times (ingilis). 2022-10-22. ISSN 1553-8095. OCLC 1645522. 2023-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-20. Thousands of Ukrainian children have been transferred to Russia. 'I didn't want to go,' one girl told The New York Times from a foster home near Moscow.
  10. ↑ El Deeb, Sarah; Shvets, Anastasiia; Tilna, Elizaveta. "How Moscow grabs Ukrainian kids and makes them Russians" (ingilis). Associated Press. 2022-10-13. 2023-03-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-03-20.El Deeb, Sarah; Shvets, Anastasiia; Tilna, Elizaveta (13 October 2022). "How Moscow grabs Ukrainian kids and makes them Russians". Associated Press. Archived from the original on 20 March 2023. Retrieved 20 March 2023.
  11. ↑ 1 2 "Ukraine's abducted children: 'List of suspects will grow' – DW – 03/25/2023". dw.com (ingilis). 2023-06-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-22.
  12. ↑ "Children of war". childrenofwar.gov.ua (ingilis). 2023-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-22.
  13. ↑ Cookman, Liz. "The Kids Aren't Alright". Foreign Policy (ingilis). 17 April 2023. 2023-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.Cookman, Liz (17 April 2023). "The Kids Aren't Alright" Arxivləşdirilib 2023-08-19 at the Wayback Machine. Foreign Policy. Retrieved 2 May 2023.
  14. ↑ Barnes, Julian E. "The Group That Searches for Missing Ukrainian Children". The New York Times (ingilis). 2023-04-25. ISSN 0362-4331. 2023-05-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-02.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]