Sabit Orucov

Sabit Atababa oğlu Orucov (18 (31) may 1912, Novxanı, Bakı qəzası^[1] – 20 aprel 1981, Moskva) — Azərbaycan-sovet neft-qaz sənayesi təşkilatçısı, SSRİ qaz sənayesi naziri (1972–1981), Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1967), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı^[2] (1980), Lenin (1970) və Stalin mükafatları (1950, 1951) laureatı, texnika elmləri doktoru, Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi. Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi üzvlüyünə namizəd (1976–1981), 1953–1954, 1958–1962-ci illərdə və 1974-cü ildən vəfatınadək SSRİ Ali Sovetinin deputatı.

Sabit Orucov
SSRİ qaz sənayesi naziri
20 sentyabr 1972 – 20 aprel 1981
Əvvəlki	Aleksey Kortunov
Sonrakı	Vasili Dinkov
SSRİ Nazirlər Soveti yanında Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin daimi nümayəndəsi
1960 – 1962
Sonrakı	Cəmaləddin Maqomayev
Azərbaycan SSR Xalq Təsərrüfatı Şurasının sədri, Azərbaycan SSR naziri və Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti sədrinin müavini
6 iyun 1957 – 16 dekabr 1959
Sonrakı	Süleyman Vəzirov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	18 (31) may 1912
Doğum yeri	Novxanı, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası[1]
Vəfat tarixi	20 aprel 1981(1981-04-20) (68 yaşında)
Vəfat yeri	Moskva, RSFSR, SSRİ
Dəfn yeri	Novodeviçye qəbiristanlığı
Partiya	Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası (1939–1981)
Təhsili	Azərbaycan Sənaye İnstitutu (–1936)
Fəaliyyəti	siyasətçi
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi	texnika elmləri doktoru
Təltifləri	1980 1980 1959 1942 1971 1976 1966 1948 1940 1953 1951 1970 1951 1950 1940
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1912-ci il mayın 30-da Bakıda doğulmuşdur. Orta təhsilini Bakıda almış, 1929–31-ci illərdə orta məktəbdə dərs demiş, 1931–36-cı illərdə Azərbaycan Neft Sənayesi İnstitutunda oxumuşdur.

1936–46-cı illərdə S. Orucov kompressor təsərrüfatında mexanik, neftçıxarma ustası, Suraxanı mədənlərində direktor olmuşdur. "Ordconikidzeneft"in idarə rəisi, "Azərneftkombinat"da qazma üzrə rəis müavini, "Azneftdə" baş mühəndis işləmişdir.

1946–47-ci illərdə SSRİ Neft Sənayesi Nazirliyində şöbə müdiri, 1947–49-cu illərdə "Krasnodarneft" birliyində rəisin birinci müavini-baş mühəndis, 1949–53 və 1955–57-ci illərdə SSRİ Neft sənayesi nazirinin müavini, 1957–59-cu illərdə Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı Şurasının sədri, Nazirlər Soveti sədrinin müavini, 1959–62-ci illərdə Azərbaycan Nazirlər Sovetinin SSRİ Nazirlər Sovetindəki nümayəndəsi, 1962–65-ci illərdə SSRİ Dövlət Plan Komitəsində neft və qaz sənayesi məsələlərilə məşğul olmuş, 1965–72-ci illərdə SSRİ Neft sənayesi nazirinin birinci müavini, 1972–81-ci illərdə SSRİ Qaz sənayesi naziri olmuşdur.

S. A. Orucov Xəzər dəniz neft yataqlarında xüsusilə də neft daşlarında neft çıxarılmasına böyük əmək sərf etmişdir.

SSRİ qaz sənayesinin inkişafında böyük xidmətləri olmuşdur. Xüsusilə Sibirdə qaz sənayesinin inkişafına diqqət yetirirdi. SSRİ Neft komitəsinin sədri və dünya neft konqreslərinin sədr müavini seçilmişdir. "Yüksəkdərinlikli iribloklu dəniz neft buruqları özülləri", "İranın neft sənayesi", "Qaz sənayesi inkişaf yolunda" kimi əsərlərin müəllifidir.

Sabit Orucov dəfələrlə Azərbaycan və SSRİ Ali Sovetlərinə deputat seçilmiş, SSRİ orden və medalları ilə təltif olunmuşdur.

1981-ci il aprelin 20-də Moskvada vəfat etmiş və Novodeviçye qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.

Bakı şəhərində küçə, Urenqoyda yerləşən qaz hasilatı üzrə istehsalat birliyi, Nadım şəhərində sahilyanı küçə, "Kaspmorneftqazprom" birliyinə məxsus gəmi Sabit Orucovun adını daşıyır.

Moskvada həyatının son illərini yaşadığı binanın fasadında xatirə lövhəsi vurulmuşdur (heykəltaraş: L. Petruşin, memar: M. Katkova).

Özbəkistanın Xarəzm vilayətinin Xivə şəhərində S. Orucov adına rusdilli məktəb fəaliyyət göstərir.

• BSE-də "Sabit Orucov" məqaləsi ^{[ölü keçid]}
• Görkəmli Neftçilər — SOCAR.az Arxivləşdirilib 2013-10-13 at the Wayback Machine
• Moskvada görkəmli neftçi-alim Sabit Orucovun təntənəli yubiley mərasimi keçirilib — Salamnews Arxivləşdirilib 2012-06-03 at the Wayback Machine
• Сабит Атаевич Оруджев
• "Trud" qəzeti, № 092, 31.05.2002. "Земля Оруджева"