Teymur Elçin

Teymur Elçin
Teymur Elçin
Azərbaycan SSR mədəniyyət nazirinin müavini
	30 may 1975 – 1988
Nazir	Zakir Bağırov
Azərbaycan SSR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin sədri
	1956 – 1964
Əvvəlki	İsrafil Nəzərov
Sonrakı	Ənvər Əlibəyli
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı	Teymur Süleyman oğlu Əliyev
Doğum tarixi	28 mart 1924
Doğum yeri	Şuşa, Şuşa rayonu[d], DQMV, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ;
Vəfat tarixi	14 mart 1992 (67 yaşında)
Vəfat yeri	Bakı, Azərbaycan;
Partiya	Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası;
Təhsili	Bakı Dövlət Universiteti;
Fəaliyyəti	şair
Həyat yoldaşı	Leyla Əliyeva
Təltifləri

Teymur Elçin (doğum adı:Teymur Süleyman oğlu Əliyev; 28 mart 1924, Şuşa, DQMV – 14 mart 1992, Bakı) – şair, publisist, 1958-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Jurnalistlər Birliyinin üzvü (1958), Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı (1991), Azərbaycan SSR mədəniyyət nazirinin müavini (1975–1988).

Həyatı

Teymur Süleyman oğlu Əliyev (Teymur Elçin) 1924-cü il mart ayının 28-də Şuşa şəhərində anadan olmuşdur.

1931-ci ildə ailəsi ilə Bakıya köçmüş, burada 132 saylı şəhər orta məktəbini bitirmişdir.

1941–1948-ci illərdə ADU-nun filologiya fakültəsində təhsil almışdır.

Eyni zamanda "Gənc işçi" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi (1941), 1941–1942-ci illərdə Azərbaycan Radio Komitəsində İctimai-siyasi verilişlər baş redaksiyasında ştatdankənar müxbir, 1942–1943-cü illərdə diktor, redaktor, məsul redaktor, 1945–1946-cı illərdə APİ-nin komsomol komitəsinin katibi, Azərbaycan LKGİ Bakı şəhər komitəsinin birinci katibi (VI, 1946 — IV, 1948), Azərbaycan LKGİ Bakı komitəsinin katibi (V, 1949 – IV, 1950), "Azərnəşr"in siyasi-ictimai ədəbiyyat şöbəsinin müdiri (1950–1952), Azərbaycan Nazirlər Soveti yanında Radio Məlumat Komitəsi sədrinin müavini (1952–1953), Azərbaycan Nazirlər Soveti nəşriyyat qrupunun rəisi, katibliyin müdiri (1953–1955), Azərbaycan KP MK Elm və mədəniyyət şöbəsinin təbliğat və təşviqat şöbəsi müdirinin müavini (1955–1957), Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin (sonra Dövlət komitəsi) sədri (1957–1964), Azərbaycan KP MK Təbliğat və təşviqat şöbəsinin müdiri (1964–1975), Azərbaycan mədəniyyət nazirinin müavini (1975–1988) vəzifələrində çalışmışdır.^[2]^[3]

Ədəbi fəaliyyətinə kiçik yaşlarından başlamış, ilk şeirlərini məktəb şənliklərində oxumuşdur. Onun ilk mətbu əsəri Bakı Mərkəzi Pionerlər Evinin 1938-ci ildə nəşr etdiyi "Şeirlər əcmuəsi"ndə dərc olunan "Azərbaycan" şeiridir. Bundan sonra məktəb illərində onun dövri mətbuatda "Kommunist", "Yeni yol" və "Azərbaycan pioneri" qəzetlərində) dərc edilən yazıları "Teymur Əlizadə" imzası ilə çıxmışdır.^[4]

Şairin bir sıra siyasi, lirik, əmək və uşaq şeirlərinə mahnılar bəstələnmişdir. "Qar qız" mənzum pyesi M. Qorki adına Gənc Tamaşaçılar Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur (1983).

Əsərləri keçmiş SSRİ, həmçinin, xarici ölkə xalqlarının dillərində çap olunmuş, bədii tərcüməyə də xüsusi diqqət yetirmişdir.

Xidmətlərinə görə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (1971), "Şərəf nişanı" ordeni (1979), yeddi medal və üç dəfə Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri fərmanı ilə, həmçinin, ÜİLKGİ MK və Azərbaycan LKGİ MK Fəxri fərmanları ilə təltif edilmişdir.^[5]

Görkəmli şair, publisist Teymur Elçin 1992-ci il mart ayının 19-da vəfat etmişdir.

Vasim Məmmədəliyev və Elçin Əfəndiyevin qayınatası olmuşdur.

Əsərləri

1. Qarqız. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1955, 15 səh.
2. Bip-bip. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1959, 31 səh.
3. Qulaq asın, danışım. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1959, 67 səh.
4. Qızulduz. Yaşar və Nur nənə. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1962, 32 səh.
5. Din-dan. Bakı: Azərnəşr, 1964, 16 səh.
6. Bahar, adlar, uşaqlar. Bakı: Azərnəşr, 1966, 112 səh.
7. Sözlər, nəğmələr, nağıllar, laylalar. Bakı: Gənclik, 1969, 79 səh.
8. Laylalar. Bakı: Gənclik, 1971, 15 səh.
9. Şəkərim, duzum. Bakı: Gəncik, 1977, 224 səh.
10. Xoruzbanı gedirəm. Bakı: Gənclik, 1978, 14 səh.
11. Torağayın nəğməsi. Bakı: Yazıçı, 1979, 202 səh.
12. Toğrul babanın nağıl ağacı. Bakı: Gənclik, 1982, 62 səh.
13. Balaca Aytən. Bakı: Gənclik, 1983, 14 səh.
14. Mənim kiçik ulduzlarım. Bakı: Gənclik, 1985, 350 səh.

Tərcümələri

(ruscadan)

1. N. Zabila. Vətənimiz. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1951, 12səh.
2. N. Zabila. Yasoçkanın kitabı. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1963, 16 səh.
3. N. Zabila. Balaca Marina. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1957, 16 səh.
4. A. və P. Barto. Pinti qız. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1957, 16 səh.
5. K. Çukovski. Qorxunc tarakan. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1961, 18 səh.
6. İ. V. Turgenev. Bədbəxt qız. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1961, 236 səh.
7. K. Çukovski. Moydadır. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1962, 22 səh.
8. S. Marşak. Usta tikər – usta sökər. Bakı: Azərnəşr, 1964, 16 səh.
9. A. Tudoraş. Balaca noxudun nağılı. Bakı: Azərnəşr, 1964, 16 səh.
10. K. Çukovski. Milçək-vizilçək, Bakı: Azərnəşr, 1965, 16 səh.
11. Gənc Marksın albomundan (xalq nağılları). Bakı: Azərnəşr, 1968, 36 səh.
12. P. Voronko. Ən gözəl yer vətəndir. Bakı: Gənclik, 1975, 30 səh.
13. K. Çukovski. Aybolit. Bakı: Gənclik, 1973, 219 səh.
14. T. Hofman. Şelkunçik və siçanlar padşahı. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1961, 80 səh.
15. Ş. Rəşidov. Kəşmir mahnısı. Bakı: Gənclik, 1979, 40 səh.
16. K. Çukovski. Milçək-vizilçək. Bakı: Gənclik, 1985, 120 səh.

(türkcədən)

17. N. Zəkəriyyə. Günəşə sevinək. Bakı: Uşaqgəncnəşr, 1967, 30 səh.

Şeirlərinə yazılmış musiqi əsərləri

Mahnılar

İlhamə Quliyeva — Gülür ellər — musiqi: Fikrət Əmirov
İlhamə Quliyeva — Göygöl — musiqi: Fikrət Əmirov
İlhamə Quliyeva — De, görüm, neyləmişəm — musiqi: Fikrət Əmirov
Zeynəb Xanlarova — Bir gül seçdim (Yar üçün) — musiqi: Fikrət Əmirov
Abbas Əhməd və Nailə Əliyeva — Bəs kim eşitsin — musiqi:Eldar Mansurov
Mobil Əhmədov — Qarabağın qızları — musiqi: Əşrəf Abbasov

Uşaq mahnıları

Bip-bipin nəğməsi (Uçdu göylərə bizim peykimiz) — musiqi: Fikrət Əmirov
Bizim həyət — musiqi: Fikrət Əmirov
Qış nəğməsi — musiqi: Oqtay Zülfüqarov
Sərçə — musiqi: Oqtay Zülfüqarov
Can nənə — musiqi: Oqtay Zülfüqarov
Gəl, bahar — musiqi: Əfsər Cavanşirov

Opera

Tərs keçi — libretto müəllifi

Filmoqrafiya

İstinadlar

↑ Elçin Əfəndiyevə ağır itki ^{[ölü keçid]}
↑ Nar nağılı [Mətn] /T. Elçin; layihənin məsl. Elçin; ideya müəl. Q. Qarayev; layih. rəhb. Qaraqoyunlu; rəssamlar Vüqar, L. Vəliyeva; dizayner R. Hüseynov.- Bakı, 2009.- 51 s.
↑ Əhmədli, Z. Kimlər gəldi, kimlər getdi bu dünyadan…: 6 noyabr -Azərbaycan televiziya və radiosu günüdür /Z. Əhmədli //Ədəbiyyat qəzeti.- 2012.- 2 noyabr.- S.6.
↑ Tuk-tuk, tak-tak [Mətn] /T. Elçin.- Bakı, 2009.- 30 s.
↑ Xəlilzadə, F. Sözün minbir rəngi [Mətn] /F. Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2012.- 12 iyul.- S.11.

Xarici keçidlər

Teymur Elçin Uşaq Bilik Portalı

[1] Elçin Əfəndiyevə ağır itki ^{[ölü keçid]}

[2] Nar nağılı [Mətn] /T. Elçin; layihənin məsl. Elçin; ideya müəl. Q. Qarayev; layih. rəhb. Qaraqoyunlu; rəssamlar Vüqar, L. Vəliyeva; dizayner R. Hüseynov.- Bakı, 2009.- 51 s.

[3] Əhmədli, Z. Kimlər gəldi, kimlər getdi bu dünyadan…: 6 noyabr -Azərbaycan televiziya və radiosu günüdür /Z. Əhmədli //Ədəbiyyat qəzeti.- 2012.- 2 noyabr.- S.6.

[4] Tuk-tuk, tak-tak [Mətn] /T. Elçin.- Bakı, 2009.- 30 s.

[5] Xəlilzadə, F. Sözün minbir rəngi [Mətn] /F. Xəlilzadə //Azərbaycan.- 2012.- 12 iyul.- S.11.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]